Ժառանգական ադրբեջանաֆոբ Եվ նրա սադրանքները
Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովում «Հայաստան» խմբակցության անդամ Լևոն Քոչարյանը իր հորից՝ նախկին ղարաբաղցի անջատողական և Հայաստանի երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանից ժառանգել է ստելու սովորությունը։ Քաղաքական մեծ ապագայի մասին ակնհայտ երազող երիտասարդի մոտ նման սովորության առկայությունը հանդիսանում է հայ քաղաքական ասպարեզում գոյատևման անհրաժեշտ պայման։ Բայց այստեղ կարևոր է չընկնել չափազանցության մեջ, քանի որ հակառակ դեպքում ստախոսը հայտնվում է ծաղրածույի տեսքով։
Լեւոն Քոչարյանի հետ արդեն տեղի է ունեցել հենց այս պատմությունը։ Ինչպե՞ս է այդ ամենը տեղի ունեցել։ Նա և իր կուսակիցները այցելել են Վայոց ձորի մարզ, որտեղ, ինչպես հայտնում են լրատվամիջոցները՝ «հանդիպել են Վայքի (Սոյլան-Խմբ.) և Եղեգնաձորի (Քեշիշքյենդ-Խմբ.) բնակիչների հետ, քննարկել են երկրում կազմավորվող իրավիճակը, պատասխանել են նրանց հուզող հարցերին»։ Եվ եթե գյուղերով այս շրջագայությունը ավարտվեր միայն Հայաստանին առնչվող զրույցներով, մենք չէինք արձագանքի տեղի ունեցածին։ Բայց բանն հենց նրանում է, որ կրտսեր Քոչարյանը այս այցը օգտագործել է սադրիչ նպատակներով։
Սկսենք նրանից, որ նա որոշել է իր ելույթներում, գյուղի բնակիչների հետ հանդիպումներում օգտագործել հայկական քաղաքական դիցաբանության դրոշմներ։ Օրինակ՝ «արցախի» և «արցախցիների» մասին առասպելը։ Հասկանալի բան է, որ այդ խոսքերը շոյել են գյուղացիների ականջները, բայց այս ամենը նրանց առջեւ ստեղծել է պատրանք։ Հենց այսպես են, պատրանքների հետևից ազգային հետապնդում ստեղծելով, Հայաստանում իշխանության եկել այն անձինք, որոնց համար լացում է բանտը։ Որոնցից մեկը, առանց որևէ կասկածի, հանդիսանում է Ռոբերտ Քոչարյանը։ Ստացվում է, որ նրա որդին փորձում է հասնել իր քաղաքական նպատակներին՝ օգտագործելով այդ նույն հնարքները։
Այն մասին, որ դրսում ուրիշ ժամանակներ են՝ Քոչարյան կրտսերը ինչ-որ չի մտածում։ Նա տրտնջում է, որ Ադրբեջանի Ղարաբաղի տարածաշրջան հայերի վերադարձի հարցը չկա Հայաստանի ներկայիս ղեկավարության օրակարգում։ «Մենք տեսնում ենք միևնույն արձագանքը ամերիկացիների, ռուսների և եվրոպացիների կողմից: Նրանք բոլորն ասում են, որ մարդիկ պետք է վերադառնալու իրավունք ունենան, պետք է ունենան անվտանգության ամենաբարձր երաշխիքներ, հակառակ դեպքում նրանք չեն վերադառնա, բայց այդ մասին Հայաստանի իշխանությունները չեն խոսում»,- պնդում է Քոչարյան կրտսերը։ Սա, իհարկե, սուտ է։ Պաշտոնական Երեւանի ներկայացուցիչները պարբերաբար բարձրացնում են այդ հարցը։ Այլ բան է, որ փոխվել են հանգամանքները և, համապատասխանաբար՝ պաշտոնական Երևանի հռետորաբանությունը։ Մենք բոլորս հիշում ենք, որ եղել են ժամանակներ, երբ Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել է. «Ղարաբաղը՝ Հայաստան է, և վերջակետ»։ Նա և պաշտոնական Երևանի մյուս ներկայացուցիչները ամեն ինչ արեցին, որպեսզի խաթարել խաղաղ բանակցությունները և Ադրբեջանի տարածքի 20%-ը պահել հայկական օկուպացիայի տակ։
Այս ամենը ինչո՞վ ավարտվեց: 44-օրյա պատերազմում Ադրբեջանի պատմական հաղթանակով, ինչպես նաև փայլուն անցկացված մեկօրյա հակաահաբեկչական գործողությամբ։ Որի արդյունքում լիովին վերականգնվել է Ադրբեջանի ինքնիշխանությունն ու տարածքային ամբողջականությունը։ Մեր եռագույնը հիմա ծածանվում է ամբողջ Ղարաբաղի վրա։ Ազատագրված տարածաշրջանում ակտիվորեն ընթանում են վերականգնման աշխատանքներ, և ադրբեջանցիները վերադառնում են իրենց պապենական հողեր։
Այլ կերպ ասած, Նիկոլ Փաշինյանն և նրա շրջապատը ստիպված են ճանաչել նոր իրականությունը, և հետևաբար հայտարարում են Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության ճանաչման մասին, Ղարաբաղի հետ միասին։ Այնպես որ, մեր առջև դրված է Լևոն Քոչարյանի կողմից պարզունակ կեղծիքի փաստը, ով ակնհայտորեն փորձում է խաբել հայ գյուղացիներին՝ խաղալով նրանց ռևանշիստական զգացմունքների վրա։ «Ամերիկացիների, ռուսների և եվրոպացիների արձագանքի» մասին նրա բոլոր ելույթները՝ խղճուկ մանիպուլյացիա են։ Որովհետև մենք հիանալի հիշում ենք. ԱՄՆ-ը, Ռուսաստանը և Ֆրանսիան երկար տարիներ եղել են ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահ երկրներ։ Եվ նրանք տենչում էին հայ-ադրբեջանական հակամարտությունը պահել «սառեցված»։ Առավել ևս, Ֆրանսիան ակտիվորեն աջակցում էր հայկական անջատողականությանը մեր հողերում, ինչը ընդունել էր՝ ֆրանսիական քաղաքների և հայկական օկուպացիայի տակ գտնվող մեր մի շարք տարածքների միջև եղբայրության մասին հուշագրերի տեսք: Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնը 44-օրյա պատերազմի ընթացքում մղվում ու դես ու դեն էր ընկնում, փորձելով կասեցնել ադրբեջանական բանակի հաղթական առաջխաղացումը։ Բայց դա եղել է, ըստ առակագիր Կռիլովի՝ «կապիկի աշխատանք»: Նույնն էլ կարելի է ասել նաև Ֆրանսիայի և Հայաստանի կողմից ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի հարթակը մեր երկրին նրա համար դատապարտելու փորձի մասին, որ նա... վերականգնել է իր տարածքային ամբողջականությունը։
Ադրբեջանը զրոյացրել է բոլոր հայկական առասպելները և վերջ դրել դրանց բոլոր շահարկումներին։ Որոնց թվում է նաև Ղարաբաղի հայերի համար «հատուկ կարգավիճակի» պահանջը։ Ահա թե ինչի մասին է լռում Լեւոն Քոչարյանը՝ գյուղացիների առջև իր սադրիչ հայտարարություններն անելիս։ Նա չի նշում, որ Հայաստանը ցանկանում էր ոչ այնքան ադրբեջանական հողում հայերի ապրելու իրավունքը, որքան այն, որպեսզի մեր հողերը չլինեն պաշտոնական Բաքվի վերահսկողության տակ։
Եվ այս առումով իմաստ ունի հիշեցնել այն մասին, որ դեռ անցյալ տարվա օգոստոսին Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը հայտարարել է «Euronews» հեռուստաալիքին տված հարցազրույցում։ «Նրանք պետք է ընտրեն՝ արդյոք ապրել որպես Ադրբեջանի քաղաքացի, ինչպես ցանկացած այլ ազգային փոքրամասնություն, որով այդքան հարուստ է Ադրբեջանը, թե հեռանալ այստեղից: Սա նրանց ընտրությունն է»,- ղարաբաղցի հայերին առաջարկել է մեր պետության ղեկավարը։
Ի՞նչ տեղի ունեցավ հետո։ Ղարաբաղցի հայերը չօգտվեցին իրենց առաջարկված հնարավորությունից։ Նրանք ինքնակամ տեղափոխվեցին Հայաստան։ Որտեղից, նշում եմ, նրանց մի մասն արդեն հասցրել է տեղափոխվել երրորդ երկրներ։ Այսպիսին է իրականությունը, որի մասին լռում է Լեւոն Քոչարյանը։ Նա լռում է նաև այն մասին, որ պաշտոնական Բաքուն վաղուց և իրավացիորեն Ղարաբաղի տարածաշրջան հայերի վերադարձը կապում է ադրբեջանցիների Հայաստան վերադարձի հետ։ Եվ սա արդեն սարսափելի երազ է նրա որդու համար, ով արտահայտել է «հայերի և ադրբեջանցիների գենետիկական անհամատեղելիության» մասին անբարոյական նախադասությունը։
Աքպեր Հասանով