Փաշինյանի Արևմուտքի մասին երազանքներն ու դաժան իրականությունը
Մոսկվան արցունքներին չի հավատում
Վերլուծություն 10 Սեպտեմբերի 2022 - 10:26
Հուսեյն Սաֆարով Caliber.Az |
Անցյալ տարվա նոյեմբերին Երևանում հայ արմատականների հերթական հավաքի ժամանակ «Սասնա ծռեր»-ի անդամներից Վահե Գասպարյանը, ով առանձնապես չի թաքցնում իր հակակրանքը Մոսկվայի նկատմամբ, Հայաստանը անվանեց «Ռուսաստանի մանրուն դրամ» և իր հուզական կարճատև ողջյունաճառը ավարտեց Միխայիլ Լերմոնտովի խոսքերով. «Մնաս բարով, անլվա Ռուսաստա՜ն»: Ինքնին Փաշինյանը չնայած Ռուսաստանի հասցեյին Լերմոնտովին չի մեջբերում, բայց փորձում է բաց չթողնել եվրոպակողմնորոշային հավաքները։ Այսպես, այս տարվա մայիսի 20-ին Փաշինյանը, Հայաստանի կառավարության անդամները և իշխանությունների կողմից պատգամավորները ակտիվ մասնակցություն ունեցան «Հայկական ժողովրդավարություն» ֆորումին, որը կազմակերպվել էր տխրահռչակ «Freedom House»-ը։ Հատկանշական է նաև այն, որ այնտեղ չթողեցին ռուսամետ ընդդիմության ներկայացուցիչներին։
Մեկ տարի էլ չանցած՝ Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը, զինվելով իր քոսոտ ռուսերենով, մեկնում է Վլադիվոստոկ, որպեսզի դեմառդեմ խոստովանի իր հավատարմությունը Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինին։ Հայաստանի վարչապետի կողմից ողջ ռուսականի նկատմամբ հավերժ «սիրո» խոսոտովանումը անցավ յաբախտի և ծափահարությունների ներքո։
Ըստ էությամբ, և՛ արմատականները, և՛ Հայաստանի իշխանությունները փայփայում են նույն երազանքը՝ իրենց ցցուն այտը սեղմել Արևմուտքի փափուկ տեղին, պարզապես դա արտահայտում են տարբեր ձևերով։ Առաջինները, կարող է և կարճամիտ են, բայց փոխարենը շիտակ են, քանի որ կորցնելու ոչինչ չունեն, բացի ահաբեկչական գաղափարախոսությունից, որով այսօր հեռու չես գնա՝ առավելագույնը Մերձավոր Արեւելք կամ հարեւան Իրանը։ Երկրորդները, ընդհակառակը, ավելի վախկոտ են, բայց և ավելի հնարամիտ, ինչը համապատասխանում է ինքնապահպանման բնազդին՝ նրանք ունեն կորցնելու բան, և մոխիրը կթափվի հատկապես նրանց գլխին։ Բացի այդ, ի տարբերություն «Սասնա ծռեր»-ի, Հայաստանի իշխանությունները հստակ հասկանում են, որ արևմտյան արժեքների մասին դեռ միայն երկար երազելու են, թեև դրանց փայլը երբեմն Փաշինյանին հանում է համարժեք վիճակից և նա մոռանում է, որ նրա արժանապատվությունը, այդ թվում նաև ֆինանսականը՝ գտնվում է ռուսական կոնյունկտուրայի ճիրաններում։ Բայց այն բանից հետո, երբ ճիրանները սկսում են սեղմել՝ Հայաստանի ղեկավարն իր թիմի հետ միասին դուրս է գալիս տրանսից և ֆալսետով բացականչում. «Աստված իմ, պահպանի թագավորին»: Ինչի՞ մասին է, ի միջի այլոց, և Վլադիվոստոկի Արեւելյան տնտեսական ֆորումի բեմից Փաշինյանի վերջին «Ավե, Ռուսաստա՜ն» մեներգը։ Սակայն, եթե Ռուսաստանին ուղղված գլխավոր գովերգում ուշագրավ բան չկա, ապա Փաշինյանի ելույթում Թուրքիայի և Ադրբեջանի հիշատակումը խոսում է Ղարաբաղի շուրջ ստեղծված աշխարհաքաղաքական իրավիճակի մասին, որն անկասկած Ադրբեջանի օգտին է։
«Սկսվել է Թուրքիայի հետ խոսակցությունը, հույս ունենք Ռուսաստանի աջակցությամբ կարգավորել Թուրքիայի հետ հարաբերությունները։ Ադրբեջանի հետ ինտենսիվ զրույց է ընթանում ղարաբաղյան խնդրի կարգավորման կապակցությամբ։ Եվ այս համատեքստում նույնպես հույս ենք դնում Ռուսաստանի Դաշնության աջակցության վրա՝ ոչ միայն որպես Հայաստանի Հանրապետության ռազմավարական դաշնակցի, այլ նաև որպես Ադրբեջանի մերձավոր գործընկերի։ Սա հնարավորություններ է բացում»,- հայտարարել է Փաշինյանը և, որպեսզի ընտանիքի անդամները չնեղանա, ընդգծել է Ռուսաստանի Դաշնության, որպես մոռացության մատնված ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահի դերը, որը «զբաղվում է ղարաբաղյան խնդրի կարգավորմամբ»։
Ակնհայտ է, որ Թուրքիայի հետ մերձեցումը և «ղարաբաղյան խնդրի կարգավորումը», այլ կերպ ասած՝ խաղաղության համաձայնագրի ստորագրումը հանդիսանում է հայ-ռուսական հարաբերություններում առաջնահերթություն, կամ նույնիսկ ձգան, որը գործարկում է վերոհիշյալ ճիրանները։ Այդ մասին են մատնանշում նաև սեպտեմբերի 5-ին Մոսկվայում կայացած հանդիպման ժամանակ Ռուսաստանի և Հայաստանի արտգործնախարարներ՝ Սերգեյ Լավրովի և Արարատ Միրզոյանի հայտարարությունները։ Այնպես որ Նիկոլ Փաշինյանի Վլադիվոստոկ այցը կունենա ոչ միայն տնտեսական, այլեւ քաղաքական լուրջ նշանակություն։ Նույնիսկ սարսափելի ռուսերենով Փաշինյանի ելույթը երևում էր, որպես տիրոջը արբանյակայի զեկույցը այն մաիսն, որ ամեն ինչ ընթանում է ըստ պլանի։
Մինչդեռ, եթե Մոսկվայից Երեւանի աշխարհաքաղաքական կախվածությունն ավելի շատ իրավիճակային է ու փոփոխական, ապա տնտեսական առումով Ռուսաստանի ազդեցությունը երկարաժամկետ է ու հիմնարար։ Գաղտնիք չէ, որ ռուսական փողերը վերահսկողության տակ են պահում Հայաստանի ռազմավարական ոլորտները։ Հյուսիսից կապիտալը վերահսկում է էներգետիկ ոլորտը, ենթակառուցվածքային բնագավառը, տրանսպորտը, էլեկտրացացանցերը, արբանյակային կապը և շատ այլ բաներ: Փաստորեն, ռուսական ֆինանսները հակադրվում են արևմտյան ներարկումներին, որոնք սփյուռքի ալիքների օգնությամբ փորձում են գաղութացնել Հայաստանը։ Բայց մասշտաբները ակնհայտորեն անհամաչափ են:
ԽՍՀՄ փլուզումից հետո Հայաստանը, ի թիվս այլ երկրների, հզոր հարված ստացավ տնտեսությանը, սակայն, ի տարբերություն հարեւան պետությունների, նա մինչև այժմ չի կարողանում վերականգնել այն, թեև անցել է ավելի քան 30 տարի։ Եվ դա զարմանալի չէ, քանի որ Հայաստանը չի կարող գումարներ աշխատել գազի և նավթի տարանցման վրա, նրա տարածքով չեն անցնում տարանցիկ խողովակաշարեր և մայրուղիներ։ Հայաստանը դեպը ծով ելք չունի (այստեղից է և «ծովից ծով» ցնորքը), ինչը նշանակում է, որ չունի Վրաստանի, Էստոնիայի, կամ Լատվիայի պես ծովային նավահանգիստներից օգտվելու հնարավորություն։
Ինքնին հայերը դա կապում են ռեսուրսների բացակայության հետ, սակայն նավթի ու գազի բացակայությունը այդ նույն Վրաստանին չի խանգարել տնտեսությունը բարձրացնել որակապես նոր մակարդակի։ Եվ, ի դեպ, էներգետիկ ռեսուրսների առկայությունը բոլորովին էլ չի երաշխավորում տնտեսական բարգավաճումը։ Պատմությունը բազմաթիվ օրինակներ գիտի, երբ երկրի բնական պաշարները դարձել են ներքին պառակտումներըի պատճառ և ավարտվել են անկախության կորստով։ Փաստորեն, Հայաստանի տնտեսական հետամնացության պատճառը հայերի իրենց երկիրը «ծովից ծով» տեսնելու ինքնասպանական ցանկությունն է և «մեծ Հայաստանի» մասին հիվանդագին ֆանտազիան։ Մինչ Վրաստանը Ադրբեջանի և Թուրքիայի հետ մասնակցում էր տրանսպորտային և լոգիստիկ նախագծերին, ինչպիսիք են Բաքու-Թբիլիսի-Կարսը, Երևանը հակաթուրքական և հակաադրբեջանական հայտարարություններ էր անում, դրանով հանդերձ մոռանալով, որ իր չորս սահմաններից երկուսը այդ երկրների կողմից շրջափակված են հենց նման հռետորաբանության պատճառով: Ինչը հատկանշական է, որ այս գործոնը Հայաստանի համար նշանակում նաև է, որ նրա բոլոր ճանապարհները տանում են դեպի Ռուսաստան և մեծացնում է նրա ազդեցությունը։ Դեպի հարավ Իրանի հետ կապը դժվարացել է բարձ լեռնաշխթայի պատճառով, փաստորեն միակ ելքը հանդիսանում է հյուսիս Վրաստանի տարածքով դեպի Ռուսաստան։ «Վերին Լարսի» անցակետը Հայաստանի միակ ցամաքային ելքն է դեպի Ռուսաստան, և եղանակային պայմանների կամ Մոսկվայի և Թբիլիսիի միջև կոնֆլիկտային իրավիճակի պատճառով մշտական պարապուրդներ կան: Այնուամենայնիվ, Երևանի համար սա այն «օդանցքն» է, որտեղից մաքուր օդ է գալիս։ Այնպես որ երկիրը ստիպված է հրապարակայնորեն խոստովանել Կրեմլի դերը հայկական օրակարգի ստեղծման գործում։
Հատկապես նման տեսակետ ունի քաղաքական վերլուծաբան, Հարավային Կովկասի հետազոտությունների կենտրոնի տնօրեն Ֆարխադ Մամեդովը։ Իր Տելեգրամ-ալիքում նա գրում է, որ խորհրդաժողովին Փաշինյանի հայտարարությունը հանդիսանում է «Հայաստանի անվտանգության, տնտեսական զարգացման ոլորտում Ռուսաստանի հատուկ դերի ճանաչման հաստատումը», այսինքն՝ «առանց Ռուսաստանի մենք ոչ ոք ենք, և մենք ոչ մի անուն չունենք», իսկ այն, որ Հայաստանի վարչապետը « Ռուսաստանի դերը միահյուսել է հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման գործընթացին, թեև հայ-թուրքական ձևաչափը չի ենթադրում Ռուսաստանի մասնակցությունը», խոսում է այն մասին, որ «որ դա հարկավոր է Ռուսաստանի ղեկավարությունը՝ Փաշինյանի շուրթերից լսի հավատարմության այդ խոստովանությունը».
Մի խոսքով, Հայաստանը, որը հենվում է Ռուսաստանի ֆինանսների վրա և հանդես է գալիս որպես Ռուսաստանի Դաշնության ֆորպոստ Հարավային Կովկասում, 30 տարի պարում է ռուսական բալալայկայի տակ՝ անկախ Ռուսաստանից տրանսֆերտների աճից և այլ իրավիճակային գործոններից, արդեն 30 տարի պարում է ռուսական բալալայկայի ներքո։։ Տարբերությունը մեկն է՝ այսօր այն համահունչ է ադրբեջանական թառին։
Caliber.Az
Դիտումներ: 92
1
|
ՊԱՆ. Ադրբեջանից Ուկրաինա ռազմական արտադրանքի առաքման մասին տեղեկատվությունը կեղծ է
25 Մարտի 2024 - 13:2274 Դիտումներ
|
2
|
Գնալով դեպի Արևմուտք ՝ Հայաստանը կհասնի «Սիրիա» Caliber.Az-ի YouTube ալիքի տեսանյութը
27 Մարտի 2024 - 12:5143 Դիտումներ
|
3
|
Տիեզերական շուկայավարում «Հին աշխարհի հիստերիկները»
27 Մարտի 2024 - 09:3336 Դիտումներ
|
4
|
Ադրբեջանի մամուլի խորհուրդը Սոլովյովին մեղադրել է սադրանքի մեջ
26 Մարտի 2024 - 11:0035 Դիտումներ
|
5
|
Սիրիական սցենարը Հայաստանի համար Մեկնաբանում են Պոլոսկովան և Գոլցմանը
27 Մարտի 2024 - 15:5634 Դիտումներ
|
Զուտ անգլիական հայություն
«Հին աշխարհի հիստերիկներ»28 Մարտի 2024 - 18:50
Երևանը չի ճանաչում ոչ մի «Ղարաբաղի վտարանդի իշխանություն»
Փաշինյանի հայտարարությունը28 Մարտի 2024 - 18:30
Պետական դավաճանության և լրտեսության քանի՞ քրեական գործ է հետաքննել ՊԱԾ-ը
Մեկնաբանում է Ալի Նաղիևը28 Մարտի 2024 - 17:58
«Փաշինյանը ֆրասիական քամի է զգացել իր առագաստներում»
Ալեքսեյ Նաումովը՝ Caliber.Az-ի հյուր28 Մարտի 2024 - 17:42
Քաղաքագետ Բադալյան.Փաշինյանին Բրյուսել են կանչում, որպեսզի նա ընդունի Բաքվի պայմանները
28 Մարտի 2024 - 17:39
Նոր Կալեդոնիայում բողոքի ցույցեր են անցկացվում ընդդեմ ֆրանսիական նեոգաղութատիրության
Բարձրացվել է Ադրբեջանի դրոշը28 Մարտի 2024 - 16:57
ԱԿԲ. Ադրբեջանում պահպանվում է վստահությունը մանաթի նկատմամբ
28 Մարտի 2024 - 16:16
Համայնք. Ֆրանսիան ձգտում է իրականացնել իր ստոր աշխարհաքաղաքական պլանները տարածաշրջանում
28 Մարտի 2024 - 15:56
«Le Figaro»-ի խոստովանությունը. Ֆրանսիան պարտվել է Ադրբեջանին
Բաքվի վրա ճնշում գործադրելը անիմաստ է28 Մարտի 2024 - 15:47
Փաշինյանի զինակից. ռուս սահմանապահները կլքեն նաև Հայաստանի սահմանները
28 Մարտի 2024 - 15:42
Մարիա Զախարովա. Ամբողջ աշխարհի աչքի առաջ Հայաստանը վերածում են Արևմուտքի գործիքի
28 Մարտի 2024 - 15:32
Բաքվում տեղի կունենա ականազերծման միջազգային համաժողով
28 Մարտի 2024 - 14:19
Խանքենդին շարունակում են մաքրել հայկական զենքից
ԹՎԵՐ28 Մարտի 2024 - 14:06
Սաբինա Ալիևան հանդիպել է Խանքենդիի հայազգի բնակիչների հետ
28 Մարտի 2024 - 13:26
ՊԱԾ պետ. Ֆրանսիան ծրագրում է Հարավային Կովկասը վերածել մարտի դաշտի
28 Մարտի 2024 - 13:18
Ալի Նաղիևը՝ Ղարաբաղյան առաջին պատերազմում անհայտ կորածների ճակատագրի մասին
28 Մարտի 2024 - 12:30
«Հրապարակ». Փաշինյանի կողմնակիցները վախի մեջ են
28 Մարտի 2024 - 12:12
Գոզլու գյուղում նռնակներ և մարտագլխիկներ են հայտնաբերվել
28 Մարտի 2024 - 11:35
Տոկաև. Միջին միջանցքը ապահովում է Ասիայի և Եվրոպայի միջև մատակարարումների անվտանգությունը
28 Մարտի 2024 - 11:24
ԱԵԳԽ. Եվրախորհրդարանը պետք է վերջ տա Ադրբեջանի նկատմամբ երկակի չափանիշներին
28 Մարտի 2024 - 11:07
Այխան Հաջիզադեն՝ Ռասմուսենի խմբի զեկույցի մասին
28 Մարտի 2024 - 10:49
Մոսկվան Երևանին ու Բաքվին առավելագույն զսպվածության կոչ է անում. Զախարովա
28 Մարտի 2024 - 10:33
Փաստեր Սալահադդին Այուբիի թյուրքական արմատների մասին. Մաս II
«Դժվար պատմություն» Ռիզվան Հուսեյնովի հետ28 Մարտի 2024 - 10:10
Հիքմեթ Հաջիևը՝ ՆԱՏՕ-ի նախկին գլխավոր քարտուղարի մասին. նա մոռացել է իր զեկույցում նշել վճարված գումարի մասին
28 Մարտի 2024 - 09:48
«Ֆրանսիայի ներկայությունը Հարավային Կովկասում զուտ հետախուզական տվյալների հավաքագրում է». Զախարովա
28 Մարտի 2024 - 09:12
Ո՞վ է Ռուբեն Վարդանյանը – պատասխանը՝ «Վերադարձ Ղարաբաղ» միավորման զեկույցում
27 Մարտի 2024 - 20:42
Trading Economics-ը հրապարակել է Ադրբեջանի տնտեսական աճի կանխատեսումը
27 Մարտի 2024 - 20:29
Բլոգեր Աղաջանյան. Հայաստանը կարող էր միլիարդներ ստանալ ադրբեջանական նավթի տարանցման համար
27 Մարտի 2024 - 20:17
Հայաստանը դրված է վաճառքի. ո՞վ է նրանով առևտուր անում
Անունը, Հակոբ, անունը։27 Մարտի 2024 - 19:58
Նիկ Մեդիչ. COP29-ը հնարավորություն է արագացնելու կանաչ անցումը ամբողջ աշխարհում
27 Մարտի 2024 - 19:37
Խոջալիում հիմնվում է Շեհիդների ծառուղի
27 Մարտի 2024 - 17:34
Սիմոնյանը Գազախի չորս գյուղերի մասին. Սա Ադրբեջան է
27 Մարտի 2024 - 17:24
Ադրբեջանը ընդդեմ ահաբեկչության. համապարփակ անվտանգության ռազմավարություն
27 Մարտի 2024 - 17:07
Մոդեստ Կոլերով. Հայաստանն այլևս չի հետաքրքրում Ռուսաստանին
27 Մարտի 2024 - 16:58
Իլհամ Ալիևը հաստատել է Հիփոթեքային հիմնադրամի կանոնադրության փոփոխությունները
27 Մարտի 2024 - 16:56
Քանի՞ զբոսաշրջիկներ են ընդունել Ադրբեջանի ազգային զբոսայգիերը տոնական օրերին
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ27 Մարտի 2024 - 16:52
Այսպես է ՆԳՆ-ն մաքրում Խանքենդին հայկական զենքից
ՖՈՏՈ27 Մարտի 2024 - 16:19
Սիրիական սցենարը Հայաստանի համար
Մեկնաբանում են Պոլոսկովան և Գոլցմանը27 Մարտի 2024 - 15:56
Նահատակի հրաժեշտի արարողություն է անցկացվում, ում աճյունը հայտնաբերվել է Խոջալիում
27 Մարտի 2024 - 15:40
Ե՞րբ է սկսվելու Խոջալուի վերաբնակեցման առաջին փուլը
27 Մարտի 2024 - 15:27