Հայաստանը եվրոպացիներին և ամերիկացիներին կանչում է տարածաշրջանում գաստրոլների
Իսկ Մոսկվան Երևանի համար սառը ցնցուղ է պատրաստում

Վերլուծություն  20 0Հոկտեմբերի 2022 - 20:48

Ամերիկացի քաղաքական գործիչների Հայաստան շրջագայությունների սեզոնը շարունակվում է։ Դրանից Հայաստանի համար առանձնահատուկ օգուտ չի լինի՝ խաղաղ պայմանագրից միևնույն է չեք խուսափի և «կարգավիճակի» մասին ստիպված կլինեք մոռանալ։ Սակայն Հարավային Կովկասում բացառիկ տարածաշրջանային իրադարձություններին հնարավորինս շատ արտաքին ուժեր ներգրավելու հայերի չարամիտ փորձերը ակնհայտ են։ Եվ նման քաղաքական մակաբուծությունը անհանգստացնում է տարածաշրջանային մյուս դերակատարներին, իսկ հայերի դաշնակիցների մոտ առաջացնում է խուլ զայրույթ։

Ընդհանրապհես, Երևանը իր գլխին լուրջ փորձանք բերելու ռիսկ է անում: Այդուհանդերձ, հայ քաղաքական գործիչների քաղաքական գրկախառնությունները Վաշինգտոնի կոնգրեսականների ու սենատորների հետ եռուզեռի մեջ է։ Այսպես, հոկտեմբերի 18-ին Երևանում ԱՄՆ Կոնգրեսի Ներկայացուցիչների պալատի Ժողովրդավարական գործընկերության կոմիտեյի նախագահ Դեվիդ Փրայսի հետ Երևանում մամուլի ասուլիսին Արտաքին կապերի մշտական խորհրդարանական հանձնաժողովի նախագահ Էդուարդ Աղաջանյանը սկսել է ակտիվորեն մարտնչել Հարավային Կովկասի տարածաշրջանում նոր ամերիկական « դեսանտների» և «ԱՄՆ-ի բարձր ներգրավվածության» համար։ Ամենաուշագրավն այն է, որ Աղաջանյանը, ըստ էության, առաջարկում է զրոյացնել ռուս խաղաղապահների ներկայությունը Ղարաբաղում, կամ նույնիսկ փոխարինել նրանց։ Բնականաբար, ամերիկացիներով։ Կարծես թե հայ պատգամավորը մտահան է արել, որ նախ՝ իրականում խոսքը Ադրբեջանի տարածքների մասին է, և երկրորդը, որ «հերթապահության փոփոխությունը» ընդհանրապես խլացուցիչ ապտակ է Մոսկվային։ Մյուս կողմից, Երեւանը այնքան է տարվել ամերիկացիների հետ իր սիրաբանությամբ, որ ռուսներին պարզապես բանի տեղ չեն դրել։ Բայց Աղաջանյանը հայ չէր լինի, եթե չփորձեր իր համար օգտագործել նույնիսկ սայթաքուն իրավիճակը։

Նա, մասնավորապես, հայտարարել է, որ «արցախցիների անվտանգությունը եւ այն փաստը, որ մեր հայրենակիցները շարունակում են ապրել իրենց հայրենիքում, պայմանավորված է ռուսական խաղաղապահ զորակազմի առկայությամբ»։ Կարծես թե շողոքորթում է ռուսներին, բայց ինչ-որ անհամոզիչ է հնչում, հատկապես ամերիկացիների՝ տարածաշրջան կատարած աղաչականորեն շոյող հրավերի ֆոնին:

Հասկանալի է, որ առանց Ադրբեջանի համաձայնության Ղարաբաղում ամերիկացիների որևէ ներկայության մասին խոսք անգամ չի կարող, բայց չէ որ հայերին պետք է, որ կոտրատվեն իրենց երևակայական անկախություն-ինքնությունով, և միևնույն ժամանակ արևմուտքցիների մոտ լաց լինեն նենգ թուրքերի պատճառով իրենց չարաբաստիկ վիճակի համար։ Ուստի և ԵՄ-ից և ԱՄՆ-ից ով որ պատահի կանչում են մերթ Ղարաբաղ, մերթ սահման, լինի դա նույնիսկ հայկական կողմից։ Առանց մտածելու, որ կարող են անգամ օտար կրունկի տակ ընկնել՝ կորցնելով իրենց ինքնիշխանության մնացորդները։ Եվ թող նրանց հետ դա պատահի, բայց այս ծախու սերը (հայերի մոտ այն միշտ եղել է սակարկության դրամ և առևտրի առարկա) կարող է ապակայունացնել ողջ տարածաշրջանը։

Հասկանալի է, որ հայերը այդ իմաստով ձգտում են ինչին հասնել՝ առավելագույն չափով վնասել Ադրբեջանին, միջազգային խմբերի և քաղաքական գործիչների կողմնակալ մոնիտորինգի ճանապարհով սահմանին տարբեր միջադեպերի համար պայմաններ ստեղծել Ադրբեջանին զինված պատասխանի հրահրելու ակնկալիքով, միջազգային դիտորդների զեկույցներում իրենց կոկորդիլոսի արցունքների ամրագրմամբ տխուր հառաչանք կազմակերպել։

Դե, իսկ հետո ի՞նչ: Եվ հենց բանը նրանում է, որ ոչինչ: Ո՛չ ԱՄՆ-ը, ո՛չ Ֆրանսիան մտադիր չեն ակտիվորեն խաղալ Հայաստանի կողմը, այս հարցում նրանց դիրքորոշումը առավել քան պարզ է, բացի այդ Փարիզն ու Վաշինգտոնը այն գործնականում բարձրաձայնել են։ Ղարաբաղը նրանք տեսնում են միայն Ադրբեջանի կազմում, պարզապես ուզում են նաև իրենց օգուտը՝ ինչպես քաղաքական, այնպես էլ տնտեսական: Սրանով ամեն ինչ պարզ է։

Սակայն Ռուսաստանի Հարավային Կովկասից նման կոպիտ վտարումը, գործնականում ամեն ինչով, ինչ այստեղ կապված է նրա հետ, կարող է լրջորեն զայրացնել տարածաշրջանի այս դարավոր հարձակվողին։ Առայժմ պետք է նրան մատուցել ըստ արժանավույն՝ Կրեմլը Հայաստանի հակառուսական դեմարշին արձագանքում է չափազանց զուսպ։ Սակայն նկատելի է, որ լարվածությունը կուտակվում է։

Միևնույն ժամանակ Ադրբեջանը առավելագույն ուշադրություն է ցուցաբերում Ռուսաստանի Դաշնության խաղաղապահ առաքելության նկատմամբ։ Եվ մյուս խաղաղապահներին նա ընդհանրապես չի ողջունում։ Եվ եթե սա այդքան անհամբեր է Հայաստանի համար, թող նրանց իր մոտ տեղավորի և իրենք կրեն նրանց «անվտանգության» համար պատասխանատվությունը։ Ինչպես ԵՄ-ի, այնպես էլ Ռուսաստանի Դաշնության առջև, որը, ժամանակին, անպայման կհարցնի, թե ինչու և ում կոչով են այս սարեր ու ձորեր խցկվել տեղի բնության հետ ոչ մի կապ չունեցող օտարականները։ Իսկ դրա համար հայերի գուխը միանշանակ չեն շոյելու։

Շատ բանով, անպայման, դա կապված է Հայաստանում ռուսական ներկայության գործոնով, իսկ հատկապես այս երկրում 102-րդ ռազմակայանի, ինչպես նաև Հայաստանի սահմանների որոշակի հատվածը հսկող ռուս սահմանապահների տեղակայմամբ, այո և ՀԱՊԿ դաշինքի անդամի հնչեղ կարգավիճակով։ Այս ամենը ավելի քան լուրջ է և Երևանի վրա «ռազմավարական դաշնակից» հասկացողությամբ նախատեսված որոշակի պարտավորություններ է դնում։ Հատկապես դա է մինչև վերջերս Կրեմլը օգտագործել՝ բնութագրելով Մոսկվայի և Երևանի հարաբերությունները, իսկ հիմա դա ավելի ու ավելի քիչ է լսվում։ Հայաստանում ինչ որ շատ բուռն են դարձել հակառուսական դեմարշները, երկրում ռուսական ներկայության, ՀԱՊԿ-ին անդամակցության դեմ բողոքի զանգվածային ցույցերը։ Նույնիսկ վարչապետ Փաշինյանը այլեւս չի զգուշանում հակառուսական հռետորաբանությունից։ Այսինքն Երևանն ուղղակի չարամտորեն փորձարկում է Մոսկվայի համբերությունը։

Սակայն քաղաքականության մեջ ոչ այնքան փորձառու հայ հասարակության որոշ մասը իզուր է հույս տածում, որ Մոսկվան, չդիմանալով նման դավաճանությանը, կնեղանա և պարզապես կլքի Հայաստանը՝ թևի տակ առնելով իր ռազմաբազան, բայց դրանով հանդերձ պահպանելով իր դաշնակցային պարտավորությունները և լավ հովանավորի կարգավիճակը։ Դա հազիվ թե։ Առաջիկայում Ռուսաստանը, ամենայն հավանականությամբ, կհարվածի Հայաստանի ամենացավոտ կետերին. կբարձրացնի իր գազային մատակարարումների գինը, կամ նույնիսկ ամբողջությամբ կսահմանափակի գազի մատակարարումը երկիր, ինչպես նաև կձեռնարկի շատ այլ բաներ՝ ցանկը երկար ու սարսափելի է հայերի համար։ Հայաստանը, թերեւս, ստիպված կլինի մոռանալ մեծ տերության դարավոր հովանավորության մասին։ Մինչդեռ, առաջին «ողջույնը» արդեն կա՝ «Գազպրոմ Արմենիան» արդեն հայտնել է այն մասին, որ հոկտեմբերի 18-19-ին «Հյուսիսային Կովկաս-Անդրկովկաս» մայրուղային գազատարի վրա պրոֆիլակտիկ վերանորոգման պլանային աշխատանքների անցկացման կապակցությամբ ժամանակավորապես դադարեցվել է Հայաստան բնական գազի մատակարարումը։ Եվ հայկական լրատվամիջոցներն արդեն բղավել են այն մասին, որ «Կրեմլը թափահարում է իր գազային մահակով»։

Ռուսաստանը վստահաբար կդադարի ուշադրություն դարձնել հայության բազմաթիվ կենսական շահերին։ Եվ, եթե մոտ ապագայում ադրբեջանցի զինվորները ստիպված լինեն, չսպասելով Երևանի համարժեք արձագանքին, ղարաբաղցի անջատողականներին վզակոթին տալով վռնդել այնտեղ, որտեղ պետք է և վերջնական կարգուկանոն հաստատեն ադրբեջանա-հայկական սահմանին, ապա Հայաստանին մնում է միայն իրեն մեղադրել։ Այսպիսին է միանգամից բազմաթիվ աթոռների վրա նստել ձգտող հայության փոփոխական և երեսապաշտ քաղաքականության գինը՝ Շարկոյի ռուսական ցնցուղը միանշանակ կլինի սառեցնող։

Caliber.Az

Դիտումներ: 96