Ի՞նչ կտա Ադրբեջանին Զանգեզուրում և Լաչինում անցակետերի տեղադրումը.
Նախագահի Մյունխենյան ելույթի արդյունքների մասին
Քաղաքականություն 20 Փետրվարի 2023 - 16:43
Քաղաքականության բաժին |
Մյունխենի անվտանգության համաժողովում՝ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի առանցքային հայտարարություններից մեկը դարձել է այն, որ Զանգեզուրի միջանցքի երկու ծայրերում պետք է տեղադրվեն անցակետեր։
Արդյո՞ք կարող ենք ենթադրել, որ Զանգեզուրի արտատարածքային միջանցքի գաղափարն այլևս չի գտնվում Ադրբեջանի օրակարգում։ Կա հավանականություն, որ արտատարածքայնությունը մեզ համար առաջվա պես կարևոր է, սակայն Ադրբեջանը որոշել է նվազեցնել Բաքվի համար այդ արտաքին քաղաքական առումով թունավոր ասպեկտում [միջանցքի արտատարածքայնությունը] իր ներգրավվածությունը։ Եթե Ռուսաստանին պետք է արտատարածքային միջանցք, ապա ինքը պետք է հարցը լուծի հայերի հետ, բայց ոչ Ադրբեջանի հաշվին։ Ինչպես Caliber.Az-ը բազմիցս արդեն նշել է նախորդ հրապարակումներում, Ադրբեջանի համար կարևոր է լինել տարածաշրջանային գործընթացների շահառու, այլ ոչ թե դրանց իրականացման գործիք։
Շուտով Մարիա Զախարովայի և այլ «խոսող գլուխների» արձագանքով կիմանանք, թե Մոսկվան որքան սուր է արձագանքելու անցակետի թեմային։ Այստեղ չէ որ կա միանգամից երկու հարց. հայկական անցակետերի առկայությունը այն միջանցքում, որով նրա ապրանքները կգնան Թուրքիա; և Լաչինի ճանապարհին ադրբեջանական անցակետի առկայությունը, որը Բաքվին հնարավորություն կտա զգալիորեն ավելի արդյունավետ կերպով արգելափակել Խանքենդիում անօրինական ռեժիմի սնուցումը և դրանով իսկ ադրբեջանական պետության մեջ մնացած մասի արագացված ինտեգրացիա անցկացնել։
Ինչպես բոլորս հասկանում ենք, երկու դեպքում էլ՝ Զանգեզուրի և Լաչինի՝ Ռուսաստանը շահագրգռված չէ համապատասխանաբար Հայաստանի և Ադրբեջանի անցակետերի առկայությամբ, քանի որ դա թուլացնում է ռուսական վերահսկողությունը տարածաշրջանում։ Սակայն, եթե Բաքուն և Երևանը միմյանց միջև պայմանավորվեն անցակետի թեմայի շուրջ, ապա Ռուսաստանը ի վերջո ստիպված կլինի ընդունել երկու կողմերի որոշումը։ Պատահական չէ, որ անցակետերի շուրջ բանակցությունները ընթանում են հատկապես ամերիկա-եվրոպական բանակցային ուղու վրա։
Առաջընթացի լակմուսի թուղթ կլինի Արայիկ Հարությունյանի կողմից (Երևանի հանձնարարությամբ) Ռուբեն Վարդանյանի հնարավոր «պաշտոնանկ անելը»։ Եթե դա տեղի ունենա, նշանակում է, որ Ալիևն ու Փաշինյանը Մյունխենում կարողացել են որոշակի իրական առաջընթացի հասնել։ Բաքուն այս դեպքում Վարդանյանի հարցը կլուծի Երեւանի ձեռքով, չսկսելով ռազմական տարբերակը, և առանց Ռուսաստանի հետ առճակատման մեջ մտնելու։ Բանակցությունների տրամաբանությունը և Իլհամ Ալիևի կողմից հնչեցված մեսիջները հուշում են, որ եթե Վարդանյանը չհեռացվի Ղարաբաղից, ապա ռազմական տարբերակը կրկին առաջնահերթություն կդառնա Բաքվի համար։ Սա ոչ թե «ցանկանալու», այլ ազգային անվտանգության խնդիր է՝ այս նախագիծը սերունդների համար ժամային ռումբ է Ադրբեջանի ինքնիշխանության ներքո։ Ի դեպ, Ռուբենի մեդիա ակտիվությունը գործնականում ի չիք է դարձել։ Բացի «թվիթերից», նրանից ոչինչ չի լսվում, հսկիչները հանձնարարել են չսրել իրավիճակը։ Բայց Ադրբեջանի համար սկզբունքայնին է հատկապես այս կերպարի հեռացումը մեր տարածքից։ Դա կդառնա նաև խորհրդանշական նախադեպ։ Իսկ եթե Ղարաբաղում անցկացվի ռազմական գործողություն, ապա Արեւմուտքը դրան կվերաբերվի զուսպ, նույնիսկ, չնայած հայկական սփյուռքի ակտիվությանը։
Հայաստանի համար ռազմավարական առումով ձեռնտու է փոխադարձ անցակետերի տեղադրման թեման (վերացվում են «անբռնակ ճամպրուկի» վերածված ղարաբաղցի հայերը, դիվանագիտորեն լուծվում է Զանգեզուրի միջանցքի հարցը, որից հետո իրական են դառնում Ադրբեջանի և Թուրքիայի հետ հաղորդակցությունների բացման հեռանկարները): Բայց հիմա Երեւանի համար շատ դժվար է լինելու, քանի որ կակտիվանան ներքին ու արտաքին ճնշումները։
Մինչև հիմա հայկական առանցքային պատմվածքներից մեկը եղել է «ադրբեջանական ագրեսիան» և «միջանցքը ուժով ձեռք բերելու» նրա ցանկությունը։ Անցակետի մասին Ալիեւի խոսքերից հետո հայկական այս փաստարկը կորցնում է իր ուժը. Ադրբեջանը հրապարակայնորեն, ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենի ներկայությամբ «կառուցողական ազդանշան» ուղարկեց: Փոխարենը Հայաստանին առաջարկվել է անցակետ ստեղծել Ադրբեջանի Լաչինի շրջանի հետ սահմանին։ Այստեղ գնդակն արդեն հայկական կողմում է։ Եթե Հայաստանը սկսի պնդել այն, որ Լաչինի ճանապարհի վերահսկողությունը պետք է իրականացնի ռուսական բանակը, և այնտեղ չպետք է լինի ադրբեջանական անցակետ, ապա դժվար թե այս դիրքորոշումը գտնի ԱՄՆ-ի Պետդեպարտամենտի ըմբռնումը։ Գրեթե հավանական է, որ առաջիկայում ռուսական ճնշումը Երևանի վրա կավելանա (չեն բացառվում գազատարի նոր վթարները, խցանումները Վերին Լարսում և այլ պատահական անակնկալներ)։ Այստեղ Փաշինյանի համար գլխավորը՝ ճնշումներին դիմակայելն է և հետընթաց չանելը, ինչպես նա բազմիցս արդեն արել է նախկինում։
Առայժմ հստակություն չկա Զանգեզուրի միջանցքային ճանապարհի երթուղու հարցում։ Սա Բաքվի համար սկզբունքային պահ է, և եթե Հայաստանը շարունակի առաջարկել երկար և անհարմար երթուղիներ, ապա տարածաշրջանային հաղորդակցությունների ապաշրջափակում պետք չէ սպասել։
Ինչ վերաբերում է Զանգեզուրի միջանցքի և Լաչինի ճանապարհի մաքսային և իրավական ռեժիմի նույնականացմանը. տարբերությունը նրանում է, որ Զանգեզուրի միջանցքի դեպքում Հայաստանը կարող է պահանջել միայն տարանցման վճարներ, իսկ Լաչինի ճանապարհից օգտվելու դեպքում՝ այստեղ, ըստ գաղափարի, պետք է ավելացնել նաև մաքսային վճարները։
Ամենակարեւորն այն է, թե ինչ տեղի կունենա, եթե Նիկոլ Փաշինյանը հրաժարվի անցակետ ստեղծելու Ադրբեջանի առաջարկից։ Բաքվում դա կմեկնաբանվի որպես Երևանի կողմից Ղարաբաղը որպես Ադրբեջանի տարածք չճանաչում, Նիկոլ Փաշինյանի կողմից «միացում» քաղաքականության շարունակություն, ինչպես նաև Երևանի կողմից Պրահայի պայմանավորվածությունների լիակատար մերժում։ Այսինքն, այն կդառնա հերթական «Արցախը՝ Հայաստան է և վերջակետ»։
Caliber.Az
Դիտումներ: 206
1
|
20 կետ. Ինչի՞ մասին են Հայաստանը, ԵՄ-ն և ԱՄՆ-ը պայմանավորվել Բրյուսելում Սենսացիոն մանրամասները Caliber.Az-կայքում
17 Ապրիլի 2024 - 13:401988 Դիտումներ
|
2
|
ԱՄՆ Պետդեպը դժգոհ է Caliber.Az-ի հետաքննությունից Փաստերը համառ բաներ են
18 Ապրիլի 2024 - 15:48744 Դիտումներ
|
3
|
Caliber.Az-ը կբացահայտի «Բրյուսելում տեղի ունեցած հավաքի» սենսացիոն մանրամասները. ԿԱՐԵՎՈՐ ՀԱՅՏԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆ
16 Ապրիլի 2024 - 12:46233 Դիտումներ
|
4
|
Ռուս խաղաղապահները լքել են Ադրբեջանը
17 Ապրիլի 2024 - 09:5587 Դիտումներ
|
5
|
Ինչո՞ւ է Վուչիչը զանգահարել Ալիևին Պարզաբանում է Ստեվան Գայիչը
17 Ապրիլի 2024 - 16:1781 Դիտումներ
|
Արևմուտքը կանգնած է պատասխանի առաջ
Caliber.Az-ի հետաքննության հետքերով19 Ապրիլի 2024 - 15:30
Ադրբեջանցի պատգամավորները քննարկում են Հաշվիչ պալատի գործունեությունը
19 Ապրիլի 2024 - 14:30
Ադրբեջանն ու Թուրքիան ընդլայնում են համագործակցությունը գյուղատնտեսական հետազոտությունների ոլորտում
19 Ապրիլի 2024 - 14:11
Վաշինգտոնի կեղծավորությունը
Եվ իրականությունը չընդունելը19 Ապրիլի 2024 - 13:45
ASAN xidmət-ը և ՄԱԿ-ը համատեղ նախագիծ են սկսելու
19 Ապրիլի 2024 - 13:40
«Կասպյան երկինք 2024». Ադրբեջանի ՌԾՈՒ-ն և ՌՕՈՒ-ն զորավարժություններ են անցկացնում
ՖՈՏՈ/ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ19 Ապրիլի 2024 - 13:25
«Հրապարակ». Փաշինյանը կգնա՞ Պուտինի երդմնակալությանը
19 Ապրիլի 2024 - 12:53
Միլիարդավոր եվրո հարյուրավոր նախագծերի համար. ՎԶԵԲ-ն՝ Ադրբեջանում ներդրումների մասին
19 Ապրիլի 2024 - 12:35
Ադրբեջանը նոր ճանապարհ է կառուցում Ղարաբաղում
ՖՈՏՈ/ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ19 Ապրիլի 2024 - 12:07
«Ռուս խաղաղապահները Ղարաբաղից հեռացան, որովհետև...»
Փորձագիտական կարծիքներ՝ Caliber.Az-կայքում19 Ապրիլի 2024 - 11:54
AZAL-ն առաջին չվերթն է կատարել Բաքվից Կարաչի
19 Ապրիլի 2024 - 11:45
Փաշինյանն ու Ռոքֆեյը քննարկել են Ադրբեջանի հետ բանակցությունները
19 Ապրիլի 2024 - 11:15
Խանքենդիի մաքրում զենքերից՝ ինքնաձիգներից, նռնականետերից և արկերից
ԹՎԵՐ՝ ՆԳՆ-ից19 Ապրիլի 2024 - 11:05
COP29-ի նախագահը հանդիպել է Եվրոպական ներդրումային բանկի ղեկավարի հետ
19 Ապրիլի 2024 - 10:40
Թալեհ Քյազիմովը պատմել է COP29-ի կարևորության մասին՝ համաշխարհային ֆինանսիստների համար
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ19 Ապրիլի 2024 - 10:16
Ջոն Քերին այցելել է ԱՄՆ-ում Ադրբեջանի դեսպանատուն
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ19 Ապրիլի 2024 - 10:02
Ադրբեջանը COP29-ի շրջանակներում CICA-ի հետ քննարկել է գործընկերության հնարավորությունները
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ19 Ապրիլի 2024 - 09:56
Ադրբեջանն ու Ավստրիան քննարկել են համատեղ արդյունաբերական նախագծերի իրականացումը
19 Ապրիլի 2024 - 09:40
Սահիբա Գաֆարովա. Ֆրանսիան մտադիր է շարունակել գաղութատիրությունը Հարավային Կովկասում
19 Ապրիլի 2024 - 09:15
ԱՄՆ դեսպան. Մենք համերաշխ ենք Ադրբեջանի հետ՝ տարածքների ամբողջական ականազերծման նպատակին հասնելու համար
19 Ապրիլի 2024 - 09:05
Սամեդ Սեյիդով. Մենք հավատում ենք, որ Նոր Կալեդոնիան անկախություն ձեռք կբերի
18 Ապրիլի 2024 - 18:44
ԲՆԽ. Ադրբեջանը պայքարում է գաղութատիրության և նեոգաղութատիրության դեմ
18 Ապրիլի 2024 - 18:05
Միլլի Մեջլիսում համաժողով է անցկացվում Նոր Կալեդոնիայի Կոնգրեսի ներկայացուցիչների մասնակցությամբ
18 Ապրիլի 2024 - 17:39
Զախարովա. Մոսկվան արել է հնարավոր ամեն ինչ՝ Բաքվի և Երևանի հարաբերությունները կարգավորելու համար
18 Ապրիլի 2024 - 17:14
Բաքուն երկինք է բարձրացել գրոհային ինքնաթիռներ
Ուսումնական թռիչքների ՏԵՍԱՆՅՈՒԹԸ18 Ապրիլի 2024 - 16:58
Աղդամի թուրք-ռուսական մոնիտորինգի կենտրոնը կդադարեցնի իր աշխատանքը
18 Ապրիլի 2024 - 16:57
Պետական ծառայությունը՝ Խուդավենգի վանքում հայկական վանդալիզմի դրսևորումների մասին
18 Ապրիլի 2024 - 16:30
ԱՄՆ Պետդեպը դժգոհ է Caliber.Az-ի հետաքննությունից
Փաստերը համառ բաներ են18 Ապրիլի 2024 - 15:48
Հետահարված խփող փաստ
ՌԽՔ. առաքելությունը ավարտված է18 Ապրիլի 2024 - 14:52
Փաշինյան. Շատ լավ է, որ Ադրբեջանը 50 մետր հեռավորության վրա է
18 Ապրիլի 2024 - 14:17
Ադրբեջանը և ՎԶԵԲ-ը գնահատել են առաջիկա COP29-ի շրջանակներում իրականացվող նախագծերը
18 Ապրիլի 2024 - 14:03
Բաքվում գարնանային շաբաթօրյակ կանցկացվի
18 Ապրիլի 2024 - 13:46
Դեսպանի հետկանչո՞ւմ
Եղել է սեր առանց ուրախության` կլինի բաժանում առանց տխրության18 Ապրիլի 2024 - 13:15
ՄԱԿ-ը նվեր է արել Ադրբեջանին
18 Ապրիլի 2024 - 13:14
Օմբուդսմենը՝ Բաշլըբելի ողբերգության մասին
18 Ապրիլի 2024 - 12:54
Սարըբայը՝ Ալյաթ ազատ տնտեսական գոտու հետ համագործակցության մասին
18 Ապրիլի 2024 - 12:37
Խանքենդին շարունակում են մաքրել հայկական զինատեսակներից
18 Ապրիլի 2024 - 12:26
Սարըբայը՝ հետկոնֆլիկտային վերակառուցման Ադրբեջանի եզակի փորձի մասին
18 Ապրիլի 2024 - 12:07
Կայրաթ Սարըբայ. Ադրբեջանը մեծ ավանդ է ներդնում ԱՓՎՄԽ -ի գործունեության մեջ
18 Ապրիլի 2024 - 11:43
Փաշինյանը հայտարարել է, որ արտահերթ ընտրություններ չի անցկացնի
18 Ապրիլի 2024 - 11:38