«Ղարաբաղի հակամարտության Ադրբեջանի օգտին կարգավորվելը հիմնված է պատմական արդարության վրա»
Զուրաբ Քադակիձեն՝ Caliber.Az կայքում
Հարցազրույց 19 Փետրվարի 2022 - 10:56
Թամիլլա Մամեդովա Caliber.Az |
Caliber.Az-ի հարցազրույցը՝ վրացի քաղաքական վերլուծաբան Զուրաբ Քադակիձեյի հետ։
—Ի՞նչ կարող եք ասել Վրաստանի արտաքին քաղաքական կուրսի հիմնական ուղղությունների մասին։
—Վրաստանը պաշտոնապես, որպես առաջնահերթային է հայտարարել հյուսիսատլանտյան և եվրոպական կուրսը։ Մեր երկրի ներկայիս արտաքին քաղաքական կուրսը շատ ավելի ճիշտ և հաջող է, քան եղել է երբևիցե, ինչը իր արտացոլումն է գտնում երկու գործոններում։ Նախ, դա միջազգային սուբյեկտների, կազմակերպությունների, բարեկամների և գործընկեր երկրների կողմից Վրաստանի տարածքային ամբողջականության վճռական աջակցությունն է։
Երկրորդը, Միջազգային դրամաշնորհները, ֆինանսական աջակցությունը և տնտեսության խրախուսման հիմնադրամները կրկնապատկել են և աննախադեպ բարձր են։ Այսօր Վրաստանի աշխարհաքաղաքական դերը և ֆունկցաիաները շատ ավելի բարձր են, ինչի մասին վկայում է վարչապետ Իրակլի Ղարիբաշվիլիի հարևան երկրներ այցերը, որտեղ հատուկ կերպով ընդգծվել է միջազգային անվտանգության տեսակետից Վարաստանի դերը (օրինակ, Թուրքիայի նախագահ Էրդողանը Վրաստանը անվանել է տարածաշրջանային անվտանգության բանալի)։
ԱՄՆ-ի, Վրաստանի վարչապետ Ղարիբաշվիլիի և Վրաստանի միջնորդությամբ լուծվել է հայ-ադրբեջանական հակամարտության ընթացքում ծագած խնդիրներից մեկը։ Վրաստանը, որպես միջնորդ հանդես է եկել ադրբեջանական կողմին ականապատված դաշտերի քարտեզների հանձնման և հայկական կողմին ռազմագերիներին վերադարձման մեջ։
—Քանի որ Դուք խոսք բացեցիք հայ-ադրբեջանական հակամարտության մասին, ապա կցանկանայի տալ հետևյալ հարցը։ Ձեր կարծիքով, ինչո՞վ էր պայմանավորված 44-օրյա պատերազմում Բաքվի հաջողությունը։
—Ղարաբաղյան հակամարտության Ադրբեջանի օգտին կարգավորվելը հիմնված է պատմական արդարության վրա, չնայած ես անձամբ չեմ աջակցում հակամարտության ռազմական լուծմանը և համարում եմ, որ դիվանագիտությունը, շփումները և բանակցությունները կարող են ցանկացած խնդիր լուծել։ Մասնավորապես, ադրբեջանական բանակի հաջողությունը, իմ կարծիքով, պայմանավորված էր ճիշտ ռազմական ռազմավարությամբ, ժամանակակից տեխնիկա-ենթակառուցվածքային արդիականացմամբ և, անշուշտ, բարոյական գործոնով (պատմական արդարություն)։
—Ինչպիսի՞ն են Ձեր կանխագուշակումները հայ-ադրբեջանակա հարաբերությունների վերաբերյալ։
—Ե՛վ Բաքուն, և՛ Երևանը պետք է պատասխանատվություն վերցնեն իրենց վրա։ Առճակատման հռետորաբանությունը պետք է փոխարինվի խաղաղասեր, համագործակցական, բարիդրացիական հռետորաբանությամբ։ Ապագա սերունդները պետք է մեծանան փոխկապակցված մշակույթային-սոցիալական արժեքներով, որտեղ հակամարտություններ ու պատերազմներ չեն լինի։ Խաղաղությանը այլընտարնք չկա։
—Պաշտոնական Թբիլիսին ինչպիսի՞ քաղաքականություն է վարում Աբխազիայի և Ցխինվալիի վերադարձման համար։
—Ռուսական օկուպացիան լուրջ ազգային խնդիր է Վրաստանի համար, բայց այն նաև հատուկ մարտահրավեր է Վրաստանի օկուպացված տարածաշրջաններ՝ Աբխազիայի և Հարավային Օսիայի համար, քանզի Կրեմլի քաղաքականությունը բերել է երկու տարածաշրջանների մեկուսացման։ Քաղաքական ճգնաժամին ավելանում է նաև սոցիալական անհավասարությունը։ Ռուսաստանի մեկուսացումային քաղաքականությունը կորցրել է օկուպացված շրջանների զարգացման հեռանկարը։ Վրաստանը այդ առնչությամբ անցկացնում է ճիշտ արտաքին ու ներքին քաղաքականություն։
Մեր քաղաքականությունը կայանում է մեր տարածքային ամբողջականության հստակ հռչակման մեջ, որը Վրաստանը իր գործընկեր երկրների հետ իրականացնում է արդար ու արդյունավետ։ Վրաստանը լավագույն պայմաններ է առաջարկում մեր աբխազ և օս եղբայրներին, օրինակ՝ կրթական, բժշկական, մշակութային, սոցիալական ոլորտներում, բայց, ցավոք, տեղի ոչ լեգիտիմ կառավարությունը Կրեմլի աջակցությամբ խնդիրներ են ստեղծում բնակչության համար և խանգարում են ազատ տեղաշարժումներին։ Բայց բոլոր օկուպացիաները ժամանակավոր են, և վաղ թե ուշ պատմական արդարությունը հաղթանակում է։ Օկուպացիան կվերջանա, Սուխումին և Ցխինվալին Վրաստանի մյուս քաղաքների հետ միասին կկարողանան արժանավույն զարգանալ։
—Միխաիլ Սաակաշվիլին և նրա քաղաքական կերպարը Ձեր պրիզմայի՞ց։
—Նախ պետք է տեսնել կոնկրետ մարդու բարոյական կերպարը։ Միխաիլ Սաակաշվիլին մի քանի տարի առաջ հրաժարվեց Վրաստանի քաղաքացիությունից և հանուն անձնական շահերի դարձավ Ուկրաինայի քաղաքացի։ Ինչպես նաև անցյալ տարի նա մաքսանենգի նման գաղտնագողի անցավ Վրաստանի սահմանը։ Նախագահը պետք է լինի սահմանադրության, հայրենիքի և սեփական արժանապատվության երաշխիք։ Սաակաշվիլին Վրաստանի քաղաքացիությունից հրաժարվեց Ուկրաինայում իր դիրքի պատճառով և անցյալ տարի ավազակի նման խախտեց սահմանը։ Սա է նրա բարոյական կերպարը...
Այժ քաղաքական ասպեկտների մասին՝ Վրաստանի նախկին նախագահը կարծում էր, որ նրա երկիր գալու հետ մեկտեղ, տեղի կունենա հեղափոխություն և իշխանությանը կվերադառնա «Միասնական ազգային շարժում» կուսակցությունը, բայց նրան ձերբակալեցին գաղտնի բնակարանում և նա կանգեց դատարանի առջև։ Սաակաշվիլին միաժամանակ մեղադրվում և դատապարտվել է նախկին հանցագործությունների համար։ Վրաստանի հասարակությունը նրան քաղաքական դատավճիռ կայացրեց 2012 թվականին ընտրությունների ճանապարհով, չնայած նախկին նախագահը մինչև այժմ հուսահատ փորձում է տապալել ներկայիս կառավարությունը։
Վերջին միջազգային հարցադրումների համաձայն՝ «Միասնական ազգային շարժում» ընդդիմադիր կուսակցության վարկանիշը նվազել է մինչև 9%-ի։ Իր վերադարձով Սաակաշվիլին բարձրացրեց բևեռացման աստիճանը և սննանկացրեց ընդդիմադիր սպեկտրը։ Այսօր, ցավոք, Վրաստանում ընդդիմության 90%-ը վարկաբեկված է նրանով, որ հետևում է Միխաիլ Սաակաշվիլիի էքսցենտրիկ, անհետևողական, անսկզբունքային որոշումներին։
—Իսկ կարող եք արդյո՞ք նշել 2021 թվականին Վրաստանի համար բեկումնային պահերը։
—2021 թվականը ընդհանրապես դժվար է կորոնավիրուսի համավարակի պատճառով սուբյեկտիվորեն գնահատել, չնայած այն եղել է քաղաքականապես նշանակալից տարի։ Վրաստանի կառավարությունը փոխվեց, Իրակլի Ղարիբաշվիլին դարձավ վարչապետ։ Նրա սկզբունքային դիրքորշումը և հայացքները մեծ աջակցություն են վայելում Վրաստանի հասարակության շրջանում։
Կայացել են տեղական ինքնակառավարման մարմինների շատ կարևոր ընտրություններ, որոնցում համոզիչ հաղթանակ տարավ իշխող կուսակցությունը և Վրաստանում քաղաքական իրավիճակը ամրապնդվեց։
Ընդհանուր բարդ համավարակային իրավիճակի հետ աճող տնտեսական միտումները անշրջադարձելի բնույթ են ընդունել, ինչը հաստավում է միջազգային, կամ տեղի հետազոտություններով և գնահատումներով։
—Ձեր կանխագուշակումնե՞րը Հարավային Կովկասի ապագայի վերաբերյալ։
—Եթե նայենք աշխարհի քարտեզին, ապա կտեսնենք, որ Հարավային Կովկասի տարածաշրջանը հանդիսանում է շատ կարևոր, կենտրոնական մաս։ Աշխարհաքաղաքականության դասական ըմբռնմամբ, որտեղ առաջատար դեր են խաղում այսպես կոչված «Հարթլենդ» և «Ռիմլենդ» տեսությունները՝ Կովկասը գտնվում է աշխարհաքաղաքական սահմանների հատման վրա։ Հետևաբար մեր տարածաշրջանին ուշադրություն է դարձվում և՛ արևելքից, և՛ արևմուտքից, և՛ հատկապես հյուսիսից։
Կովկասը առանձնահատուկ աշխարհաքաղաքական խաչմերուկ է, որտեղ ներդաշնակվում է կրոնա-էթնիկական, սոցիալ-քաղաքական զանազանությունը։
Բարիդրացիության, փոխադարձ շփումների, հանդուրժողականության և խաղաղ լուծումների, ընդհանուր սոցիալ-տնտեսական և մշակութային-կրթական ձգտումների վրա հիմնված պայմանավորվածությունները պետք է դառնան մեր ընդհանուր շահերի շարժիչ ուժը։ Ուժեղ տնտեսությունը, կրթությունը և մարդկային կապիտալը ապահովում են տարածաշրջանի կայունությունը։ Ուժեղ տարածաշրջանը՝ Կովկասում խաղաղության երաշխիք է։
Caliber.Az
Դիտումներ: 434
1
|
Գնալով դեպի Արևմուտք ՝ Հայաստանը կհասնի «Սիրիա» Caliber.Az-ի YouTube ալիքի տեսանյութը
27 Մարտի 2024 - 12:5148 Դիտումներ
|
2
|
ԱՀ ԱԳՆ. ԵՄ-ի և ԱՄՆ-ի հայտարարությունները կողմնակալ բնույթ են կրում
27 Մարտի 2024 - 11:2843 Դիտումներ
|
3
|
Տիեզերական շուկայավարում «Հին աշխարհի հիստերիկները»
27 Մարտի 2024 - 09:3338 Դիտումներ
|
4
|
Ադրբեջանի մամուլի խորհուրդը Սոլովյովին մեղադրել է սադրանքի մեջ
26 Մարտի 2024 - 11:0038 Դիտումներ
|
5
|
Սիրիական սցենարը Հայաստանի համար Մեկնաբանում են Պոլոսկովան և Գոլցմանը
27 Մարտի 2024 - 15:5635 Դիտումներ
|
Սահիբա Գաֆարովան՝ Ալեն Սիմոնյանի հետ հանդիպման մասին
29 Մարտի 2024 - 14:09
Խանքենդին դեռ մաքրվում է հայկական զենքից
ԹՎԵՐ29 Մարտի 2024 - 13:28
Բլոգեր Աղաջանյանը՝ Հայաստանի զինված ուժերի զորավարժությունների մասին. «Վերջ տվեք այս կրկեսին»
29 Մարտի 2024 - 12:56
Ադրբեջանի և Հայաստանի խորհրդարանների նախագահները կրկին կհանդիպեն մայիսի կեսերին
29 Մարտի 2024 - 12:03
Հիքմեթ Հաջիևը չինական Phoenix հեռուստաալիքի եթերում խոսել է Ադրբեջանի մասին
29 Մարտի 2024 - 11:33
Մեծ վերադարձ. ևս 35 ընտանիք ուղևորվել է Ֆիզուլի
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ29 Մարտի 2024 - 11:15
Ահաբեկչություն Կրոկուսում և Ռուսաստանի հայկական լոբբին
Caliber.Az-ի YouTube ալիքի տեսանյութը29 Մարտի 2024 - 10:58
Ստորագրվել է «ԻՀԿ-ի երիտասարդական մայրաքաղաք. Շուշա-2024» ծրագրի իրականացման պարտավորությունների արձանագրությունը
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ29 Մարտի 2024 - 10:40
Թահա Այհան. Շուշան կարևոր է բոլոր թյուրքական պետությունների համար
29 Մարտի 2024 - 10:13
Թուրք և ադրբեջանցի կինոգործիչները համատեղ պատմական ֆիլմ կնկարահանեն
29 Մարտի 2024 - 09:49
Ադրբեջանում արգելվել է հին մեքենաները որպես տաքսի օգտագործել
29 Մարտի 2024 - 09:30
ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարը բարձր պաշտոնի է նշանակել ադրբեջանցի դիվանագետին
29 Մարտի 2024 - 09:15
Զուտ անգլիական հայություն
«Հին աշխարհի հիստերիկներ»28 Մարտի 2024 - 18:50
Երևանը չի ճանաչում ոչ մի «Ղարաբաղի վտարանդի իշխանություն»
Փաշինյանի հայտարարությունը28 Մարտի 2024 - 18:30
Պետական դավաճանության և լրտեսության քանի՞ քրեական գործ է հետաքննել ՊԱԾ-ը
Մեկնաբանում է Ալի Նաղիևը28 Մարտի 2024 - 17:58
«Փաշինյանը ֆրասիական քամի է զգացել իր առագաստներում»
Ալեքսեյ Նաումովը՝ Caliber.Az-ի հյուր28 Մարտի 2024 - 17:42
Քաղաքագետ Բադալյան.Փաշինյանին Բրյուսել են կանչում, որպեսզի նա ընդունի Բաքվի պայմանները
28 Մարտի 2024 - 17:39
Նոր Կալեդոնիայում բողոքի ցույցեր են անցկացվում ընդդեմ ֆրանսիական նեոգաղութատիրության
Բարձրացվել է Ադրբեջանի դրոշը28 Մարտի 2024 - 16:57
ԱԿԲ. Ադրբեջանում պահպանվում է վստահությունը մանաթի նկատմամբ
28 Մարտի 2024 - 16:16
Համայնք. Ֆրանսիան ձգտում է իրականացնել իր ստոր աշխարհաքաղաքական պլանները տարածաշրջանում
28 Մարտի 2024 - 15:56
«Le Figaro»-ի խոստովանությունը. Ֆրանսիան պարտվել է Ադրբեջանին
Բաքվի վրա ճնշում գործադրելը անիմաստ է28 Մարտի 2024 - 15:47
Փաշինյանի զինակից. ռուս սահմանապահները կլքեն նաև Հայաստանի սահմանները
28 Մարտի 2024 - 15:42
Մարիա Զախարովա. Ամբողջ աշխարհի աչքի առաջ Հայաստանը վերածում են Արևմուտքի գործիքի
28 Մարտի 2024 - 15:32
Բաքվում տեղի կունենա ականազերծման միջազգային համաժողով
28 Մարտի 2024 - 14:19
Խանքենդին շարունակում են մաքրել հայկական զենքից
ԹՎԵՐ28 Մարտի 2024 - 14:06
Սաբինա Ալիևան հանդիպել է Խանքենդիի հայազգի բնակիչների հետ
28 Մարտի 2024 - 13:26
ՊԱԾ պետ. Ֆրանսիան ծրագրում է Հարավային Կովկասը վերածել մարտի դաշտի
28 Մարտի 2024 - 13:18
Ալի Նաղիևը՝ Ղարաբաղյան առաջին պատերազմում անհայտ կորածների ճակատագրի մասին
28 Մարտի 2024 - 12:30
«Հրապարակ». Փաշինյանի կողմնակիցները վախի մեջ են
28 Մարտի 2024 - 12:12
Գոզլու գյուղում նռնակներ և մարտագլխիկներ են հայտնաբերվել
28 Մարտի 2024 - 11:35
Տոկաև. Միջին միջանցքը ապահովում է Ասիայի և Եվրոպայի միջև մատակարարումների անվտանգությունը
28 Մարտի 2024 - 11:24
ԱԵԳԽ. Եվրախորհրդարանը պետք է վերջ տա Ադրբեջանի նկատմամբ երկակի չափանիշներին
28 Մարտի 2024 - 11:07
Այխան Հաջիզադեն՝ Ռասմուսենի խմբի զեկույցի մասին
28 Մարտի 2024 - 10:49
Մոսկվան Երևանին ու Բաքվին առավելագույն զսպվածության կոչ է անում. Զախարովա
28 Մարտի 2024 - 10:33
Փաստեր Սալահադդին Այուբիի թյուրքական արմատների մասին. Մաս II
«Դժվար պատմություն» Ռիզվան Հուսեյնովի հետ28 Մարտի 2024 - 10:10
Հիքմեթ Հաջիևը՝ ՆԱՏՕ-ի նախկին գլխավոր քարտուղարի մասին. նա մոռացել է իր զեկույցում նշել վճարված գումարի մասին
28 Մարտի 2024 - 09:48
«Ֆրանսիայի ներկայությունը Հարավային Կովկասում զուտ հետախուզական տվյալների հավաքագրում է». Զախարովա
28 Մարտի 2024 - 09:12
Ո՞վ է Ռուբեն Վարդանյանը – պատասխանը՝ «Վերադարձ Ղարաբաղ» միավորման զեկույցում
27 Մարտի 2024 - 20:42
Trading Economics-ը հրապարակել է Ադրբեջանի տնտեսական աճի կանխատեսումը
27 Մարտի 2024 - 20:29
Բլոգեր Աղաջանյան. Հայաստանը կարող էր միլիարդներ ստանալ ադրբեջանական նավթի տարանցման համար
27 Մարտի 2024 - 20:17