«Կովկասում և Մերձավոր Արևելքում հանգիստ ժամանակներ դեռ շուտ չեն լինի»
Յուրի Բոչարովը՝ Caliber.Az կայքում
Հարցազրույց 04 Ապրիլի 2023 - 19:50
Մաթանաթ Նասիբովա Caliber.Az |
Caliber.Az-ի հարցազրույցը՝ քաղաքական գիտությունների թեկնածու, իսրայելցի փորձագետ, «Aziznews.com» կայքի խմբագիր Յուրի Բոչարովի հետ։
- Յուրի Բորիսովիչ, ինչպե՞ս եք գնահատում Իսրայելում Ադրբեջանի դեսպանատան բացումը։ Որքա՞ն երկար սպասել էր այս իրադարձությունը՝ Ադրբեջանից ներգաղթած հրեաների համար:
- Իմ կարծիքով, սա ավելի քան երկար սպասված իրադարձություն է, որը սպասվում էր ոչ միայն ադրբեջանական սփյուռքի, այլեւ ողջ Իսրայելի կողմից 30 տարվա ընթացքում, այսինքն մեր երկրների միջեւ երկկողմ հարաբերությունների հաստատումից ի վեր։ Ուստի կարելի է վստահորեն ասել, որ ադրբեջանա-իսրայելական հարաբերություններում նոր էջ է բացվել։ Եվ սա է գլխավորը։
- Դուք ի՞նչ էք կարծում, այժմ ակտիվանալու է արդյո՞ք Իսրայելում ադրբեջանական սփյուռքի գործունեությունը։
- Իսրայելի ադրբեջանական սփյուռքը վերջին երեք տասնամյակների ընթացքում՝ անհրաժեշտ կապեր և շփումներ է հաստատել հասարակական կյանքի բազմաթիվ ոլորտներում աշխատանքի համար: Իհարկե, դեսպանությունը զգալի ավանդ կներդնի այդ գործունեության մեջ, թեև ընդհանուր առմամբ, դիվանագիտական ներկայացուցչությունը լուծելու է շատ ավելի մասշտաբային խնդիրներ։ Նկատի ունեմ ադրբեջանական և իսրայելական բիզնեսի տարբեր ոլորտների հետ կապերի հաստատումը։ Կարծում եմ, դրանում է կայանում հիմնականում դեսպանատան գլխավոր խնդիրը։ Եվ ես հույս ունեմ, որ Իսրայելում ադրբեջանական դիվանագիտական ներկայացուցչության բացումը կուժեղացնի աշխատանքի դինամիկան, այդ թվում նաև ադրբեջանական սփյուռքի։
- Իսրայելցի փորձագետները համարում են, որ Ադրբեջանի և Իսրայելի միջև համագործակցության ընդլայնումը նոր իրողություն է ստեղծում Հարավային Կովկասում և կարող է լավ հեռանկարներ ունենալ։ Դուք կիսում եք արդյո՞ք այս կարծիքը։
- Ադրբեջանի և Իսրայելի հարաբերությունները երկու երկրների կողմից վաղուց գնահատվում են որպես ռազմավարական գործընկերություն՝ հեռու գնացող պլաններով։ Եվ այս իմաստով, Թել Ավիվում Ադրբեջանի դեսպանատան բացումը՝ ավելի քան խորհրդանշական քայլ է մեր երկրի համար։ Համաձայնվեք, որ այն փաստը, որ հենց մեր պետության տարածքում է բացվել շիա պետության առաջին դեսպանատունը, շատ բանի մասին է խոսում։ Այս կապակցությամբ զարմանալի չէ, որ իրադարձությունը մեծ հնչեղություն է առաջացրել աշխարհում։ Մինչդեռ այն անակնկալ էր նույնիսկ իսրայելցիների համար։ Եվ ամենևին էլ պատահական չէ, որ դրան արձագանքեցին և՛ մեր բարեկամները, և՛ մեր թշնամիները, ինչի մասին են վկայում Իրանում և Ռուսաստանում հնչած հայտարարությունները։
- Ադրբեջանն ու Իսրայելը արդյունավետ համագործակցում են ռազմատեխնիկական ոլորտում։ Ինչպիսի՞ն եք տեսնում նման փոխգործակցության հեռանկարները տեսանելի ապագայում:
- Ադրբեջանը հանդիսանում է Իսրայել նավթի հիմնական մատակարարներից մեկը, իսկ մեր երկիրը Բաքվին մատակարարում է ժամանակակից զինատեսակներ։ Գնումների ծավալով Ադրբեջանը Իսրայելի վարկանիշում գտնվում է երկրորդ տեղում Հնդկաստանից հետո, ինչը խոսում է անհավանական ծավալների ու ցուցանիշների մասին։ Սակայն սա պետական բիզնես է, թեև, ինչպես ինձ է թվում, վաղուց արդեն ժամանակն է համատեղ զարգացնել նաև մասնավոր ձեռներեցության ոլորտը։ Առավել ևս, որ Իսրայելի մասնավոր բիզնեսը կարող է շատ բան առաջարկել Ադրբեջանին, օրինակ՝ առողջապահության, կրթության, էներգետիկ, ջրային նախագծերի իրականացման, զբոսաշրջության զարգացման առումով։ Ուստի, ենթադրում եմ, որ տեսանելի ապագայում, ոչ կառավարական մակարդակով ընդգծվելու է հենց այդ ոլորտների ակտիվացումը։
- Ադրբեջանի և Իսրայելի մերձեցման ֆոնին որքանո՞վ կարող են էապես նվազել մեզ համար ոչ բարեկամական երկրների արտաքին սպառնալիքները։
- Արտաքին թշնամիների դեմ ուժերի միավորումը միշտ նվազեցնում է լարվածության մակարդակը, հատկապես մեր տարածաշրջանում։ Սակայն այս փուլում աշխարհում աշխարհաքաղաքական իրավիճակն ու Մերձավոր Արևելքի երկրների հարաբերությունների զարգացումը այնքան են միահյուսված, որ դժվար է կանխատեսել մի իրավիճակ, երբ ինչ-որ պահ երեկվա ընկերները դառնում են թշնամիներ, իսկ թշնամիները՝ բարեկամներ։ Ամենայն հավանականությամբ, այս փաստը կմեծացնի արտաքին սպառնալիքից պաշտպանվելու հնարավորությունը, թեև, ինչպես ինձ է թվում, ապագայում այն միայն կավելանա ինչպես Ադրբեջանի, այնպես էլ Իսրայելի, մինչդեռ, նաև Մերձավոր Արևելքի շատ այլ երկրների համար։ Դրան հիմնականում նպաստում է երկրների միջև խաղաղության և հարաբերությունների վերաֆորմատավորումը և, որպես արդյունք՝ նոր աշխարհաքաղաքական կարգի կառուցումը, որն առաջին հերթին կազդի մեր, ներկայումս ամենաթեժ և պայթունավտանգ տարածաշրջանի վրա։
- Ինչպես գիտեք, կովկասյան տարածաշրջանում լարվածությունը ստեղծում է Ադրբեջանի հետ խաղաղությունը մերժող Հայաստանը։ Ձեր կարծիքով, որքա՞ն շուտ կհաջողվի նորմալացնել հայ-ադրբեջանական հարաբերությունները։
- Հայաստանը այդպես էլ չդարձավ անկախ պետություն՝ բառիս լիովին իմաստով, ինչի արդյունքում այսօրվա դրությամբ փաստորեն հանդիսանում է խամաճիկ այլ երկրների ձեռքում։ Եվ այս առումով աշխարհաքաղաքական տարբեր դրեակատարներ փորձում են նրան օգտագործել իրենց շահերը առաջ մղելու համար։ Նկատի ունեմ ԵՄ-ի մի շարք պետություններ, ինչպես նաև Իրանն ու Ռուսաստանը։ Կարծում եմ, որ Ադրբեջանը Հայաստանի հետ համաձայնության գալու և խաղաղ կյանք ու տնտեսական զարգացում սկսելու հնարավորություն կունենա միայն այն բանից հետո, երբ Հայաստանում հայտնվի արտաքին ուժերին չկողմնորոշված իշխանություն։ Իսկ առայժմ, ակնհայտ է, որ Երևանը դես ու դեն է ընկնում աշխարհաքաղաքական մի քանի լուրջ դերակատարների միջև և չի կարող կառչել որևէ ճամբարից, որպեսզի իր համար վերջնականապես հստակեցնի իր դիրքորոշումը՝ կռվել, ընկերանալ, թե կանգ առնել։ Այնպես որ, քանի դեռ Հայաստանը հանդես է գալիս որպես ապակայունացնող գործոն, համապատասխան աշխարհաքաղաքական դերակատարները կլուծեն իրենց տնտեսական շահերը կովկասյան տարածաշրջանում։ Ընդ որում, սա կվերաբերի նաև Նոր Մետաքսի ճանապարհի հատվածին, որը պետք է անցնի Ադրբեջանից Թուրքիա և Զանգեզուրի միջանցքով։ Կարծում եմ, որ հատկապես սրա համար են պայքարում Եվրամիության շատ երկրները, ինչպես նաև ԱՄՆ-ը, Ռուսաստանը և Իրանը: Որից կենթադրեմ, որ, ցավոք, Կովկասում և Մերձավոր Արևելքում հանգիստ ժամանակները շուտով չեն գա։
Caliber.Az
Դիտումներ: 61
1
|
Ղարաբաղյան կլանը և հայկական եկեղեցին նոր պատերազմ են տենչում Կդիմանա՞ արդյոք Փաշինյանը
02 Մայիսի 2024 - 12:0761 Դիտումներ
|
2
|
Ռաֆայել Լեմկինի վաթսուներկու ցեղասպանությունները Caliber.Az-ի Youtube ալիքի տեսանյութը
02 Մայիսի 2024 - 16:2253 Դիտումներ
|
3
|
Գնդակը իր տուգանային հրապարակում Ֆրանսիացիները պաշտպանական դիրքում են
03 Մայիսի 2024 - 15:4351 Դիտումներ
|
4
|
«Դե լավ ոչ, դե», կամ, Փարիզի խաղադրույքը Էմին Գալալիի մտորումները
03 Մայիսի 2024 - 10:4642 Դիտումներ
|
5
|
Հաջիև. ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն չի կարող վերածվել գործիքի մեկ մարդու ձեռքում
03 Մայիսի 2024 - 09:5439 Դիտումներ
|
Ադրբեջանն ու ԵՄ-ն քննարկել են Միջին միջանցքի զարգացումը
04 Մայիսի 2024 - 14:18
Խանքենդին մաքրվում է հայկական զենքից
Նոր թվեր/ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ04 Մայիսի 2024 - 13:38
Աուգեստադ. Ղարաբաղում մենք կարողացանք ավելի մոտիկից ծանոթանալ Ադրբեջանի պատմությանը
04 Մայիսի 2024 - 12:50
Թոմփսոն. COP29-ը Ադրբեջանի հետ արդյունավետ համագործակցության հնարավորություն է
04 Մայիսի 2024 - 12:05
Իլհամ Ալիևի անունից COP29-ին մասնակցելու հրավերներ է փոխանցվել ՄԱԿ-ի մշտական ներկայացուցիչներին
04 Մայիսի 2024 - 11:42
Ադիլ Քերիմլի. Ադրբեջանը շահագրգռված է կինոյի ոլորտում Իտալիայի հետ համագործակցությամբ
04 Մայիսի 2024 - 10:58
ՀՀ գլխավոր դատախազը պահանջել է քրեական գործ հարուցել Փաշինյանի դեմ
04 Մայիսի 2024 - 09:56
ԵՀ գլխավոր տնօրենը քննարկել է COP29-ի և ականազերծման հարցերը ԱՀ բնապահպանության և տրանսպորտի նախարարների հետ
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ04 Մայիսի 2024 - 09:33
Քելլի Գալահեր. Ադրբեջանը շատ կարևոր դեր ունի որպես հյուրընկալող երկիր
04 Մայիսի 2024 - 09:21
Հաջիզադեն՝ Օլդին. Ձեր պնդումներում արդարություն և անաչառություն չկա
03 Մայիսի 2024 - 18:40
Ադրբեջանական գրոհային ինքնաթիռները Anatolian Phoenix-2024 զորավարժություններում
03 Մայիսի 2024 - 18:33
Հայտնի է դարձել Միլլի Մեջլիսի հերթական լիագումար նիստի օրը
03 Մայիսի 2024 - 18:13
Փաշինյանի դաշնակից. ճանապարհ փակելը հարց լուծելու ձև չէ
03 Մայիսի 2024 - 18:11
300 հայցիներ
«Հին աշխարհի հիստերիկները»03 Մայիսի 2024 - 17:32
Ադրբեջանով տարանցիկ փոխադրումներն աճել են 3 անգամ
03 Մայիսի 2024 - 17:12
Սուլեյմանով. Ադրբեջանը ականներով ամենաաղտոտված երկրներից մեկն է աշխարհում
03 Մայիսի 2024 - 17:06
Հաջիև. Մինչև տարեվերջ Աղդամի շրջանի գյուղերում նախատեսվում է վերաբնակեցնել 1214 ընտանիք
03 Մայիսի 2024 - 16:20
Գնդակը իր տուգանային հրապարակում
Ֆրանսիացիները պաշտպանական դիրքում են03 Մայիսի 2024 - 15:43
BP-ի ներդրումներն Ադրբեջանում կազմել են 85 մլրդ դոլար
03 Մայիսի 2024 - 15:37
Թեյլոր. ԱԶԲ-ն բարձր է գնահատում Ադրբեջանում իրականացվող նախաձեռնությունները
03 Մայիսի 2024 - 14:46
Միխալկո. ԵՄ-ն մտադիր է օգնել Ադրբեջանին ականազերծման գործում
03 Մայիսի 2024 - 14:17
Հիքմեթ Հաջիև. Միջազգային համագործակցությունը կարևոր դեր է խաղում ականազերծման գործում
03 Մայիսի 2024 - 13:44
Միջմշակութային երկխոսության համաշխարհային ֆորումի մասնակիցները ժամանել են Ղարաբաղ
03 Մայիսի 2024 - 13:32
Նաթավան Հասանովան՝ գենդերային հավասարության և կին առաջնորդների համար ներդրումներ կատարելու մասին
Euronews-ի ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ03 Մայիսի 2024 - 13:09
Հիքմեթ Հաջիև. Ծանոթացեք՝ «Ազերկոսմոս»-ի ղեկավարությունում պատնեշները հաղթահարող կնոջ հետ
03 Մայիսի 2024 - 12:41
Համաշխարհային ԶԼՄ-ները՝ Բաքվում Միջմշակութային երկխոսության VI համաշխարհային ֆորումի մասին
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ03 Մայիսի 2024 - 12:39
Ադրբեջանում շահագործման է հանձնվել «Խալաֆլի» սահմանային ուղեկալը
ՖՈՏՈ/ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ03 Մայիսի 2024 - 12:08
Ռևանշիստներին ցրող փոխոստիկանապետ Հակոբյան. Ամեն ինչ ճիշտ եմ արել
03 Մայիսի 2024 - 11:40
Եվրահանձնաժողովի գլխավոր տնօրենը ժամանել է Ադրբեջան
03 Մայիսի 2024 - 11:18
Ադրբեջանն ու Իրանը ընդլայնում են ռազմական համագործակցությունը
03 Մայիսի 2024 - 11:14
«Դե լավ ոչ, դե», կամ, Փարիզի խաղադրույքը
Էմին Գալալիի մտորումները03 Մայիսի 2024 - 10:46
Ճանապարհորդ Նորվեգիայից. Հայաստանի կողմից Ադրբեջանի ինքնիշխանության ճանաչումը հաշտեցման առաջին կարևոր քայլն է
03 Մայիսի 2024 - 10:32
Ջեյհուն Բայրամովը հանդիպել է ՌԴ նախագահի հատուկ ներկայացուցիչ Միխայիլ Շվիդկոյի հետ
03 Մայիսի 2024 - 10:09
Հաջիև. ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն չի կարող վերածվել գործիքի մեկ մարդու ձեռքում
03 Մայիսի 2024 - 09:54
Ադրբեջանի հավաքականը չորրորդ մեդալն է նվաճել «Նախագահի գավաթ- 2024» միջազգային ռեգատայում
03 Մայիսի 2024 - 09:29
Ադրբեջանն ու Թուրքիան քննարկել են ականային սպառնալիքի իրավական գնահատման հարցում համագործակցության հեռանկարները
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ03 Մայիսի 2024 - 09:22
Ադրբեջանի և Թուրքիայի օմբուդսմենները քննարկել են մարդու իրավունքների ոլորտում համագործակցությունը
03 Մայիսի 2024 - 09:14
ԿԸՀ ղեկավար. Ադրբեջանում խորհրդարանական ընտրությունների ժամկետները կարող են հետաձգվել
02 Մայիսի 2024 - 19:58
Ալիևը շնորհավորել է Ադրբեջանի ուղղափառ քրիստոնյաներին
02 Մայիսի 2024 - 17:57
Համաշխարհային կրոնական առաջնորդներն ընդունել են Շուշայի հռչակագիրը
02 Մայիսի 2024 - 17:51