«Ուշացումով, բայց Հայաստանի ղեկավարությունը գիտակցել է իր հնարավորությունները»
Իքբալ Դյուրեն՝ Caliber.Az-կայքում
Հարցազրույց 30 Ապրիլի 2024 - 15:46
Մաթանաթ Նասիբովա Caliber.Az |
Caliber.Az-ի բլից հարցազրույցը՝ թուրք քաղաքագետ, պատմական գիտությունների թեկնածու, Մերձավոր Արևելքի հարցերով փորձագետ, Մոսկվայի պետական լեզվաբանական համալսարանի արտասահմանյան տարածաշրջանային հետազոտությունների ամբիոնի դոցենտ Իքբալ Դյուրեի հետ:
— Պարոն Դյուրե, Դուք ինչպե՞ս եք գնահատում Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սկսված սահմանի սահմանազատման և սահմանագծման գործընթացը։ Այս քայլը մեծացնում է արդյո՞ք խաղաղ պայմանագրի ստորագրման հավանականությունը:
— Իհարկե, ես դրական եմ գնահատում սկսված գործընթացը, և, բնականաբար, դա էապես մեծացնում է խաղաղ պայմանագրի ստորագրման հավանականությունը։
— Համարու՞մ եք, որ Ալմաթիում Ադրբեջանի և Հայաստանի ԱԳՆ ղեկավարների առաջիկա հանդիպումը՝ արդյունավետ կլինի՞ Բաքվի և Երևանի միջև հարաբերությունների նորմալացման համար։
— Ընդհանուր առմամբ ես կցանկանայի ուշադրությունը հրավիրել ահա ինչի թե վրա։ Ինչպես գիտեք, քաղաքականության մեջ հավակնություններն, իհարկե, կարևոր են և գուցե նույնիսկ անհրաժեշտ, բայց կա երկրորդ բաղադրիչը, որը շատ ավելի կարևոր է։ Նկատի ունեմ ձեր հնարավորությունների օբյեկտիվ գնահատումը, ինչպես նաև ձեր դաշնակիցների հնարավորություններն ու շահերը։ Այս ասպեկտները հասկանալը նվազեցնում է առճակատման հավանականությունը: Ինձ թվում է, որ մի փոքր ուշացումով, բայց, այնուամենայնիվ, Հայաստանի ղեկավարները դա գիտակցել են։ Ինչպես ասում են՝ լավ է ուշ, քան երբեք։ Ելնելով դրանից, ինչպես ինձ է թվում, հակամարտող բոլոր կողմերը շահագրգռված են նրանում, որպեսզի խաղաղությունը վերջնականապես հաստատվի։ Ես նկատի ունեմ ոչ միայն Բաքուն ու Երևանը, այլ նաև այդ թվում Մոսկվան, Անկարան և Թեհրանը։ Այդ իսկ պատճառով, կարծում եմ, Ալմաթիում բանակցությունները կանցնեն կառուցողական ձևաչափով։
— Հնարավոր են արդյո՞ք առաջիկա հեռանկարում առաջխաղացումները Հայաստանի և Թուրքիայի միջև:
— Թուրք-հայկական հարաբերությունների կարգավորման հարցում ամեն ինչ կախված է նրանից, թե ինչպես և երբ կլուծվեն Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև հարցերը և կստորագրվի խաղաղության պայմանագիրը։ Ուրիշ խնդիրներ ես չեմ տեսնում։ Քանի որ Թուրքիայի և Հայաստանի ղեկավարների վերջին հայտարարություններից երևում է, որ կողմերը պատրաստ են մի կողմ թողնել պատմական դժգոհությունները և գործել՝ ելնելով առկա իրողություններից և շահերից։ Հետևաբար, հենց որ Բաքվի և Երևանի միջև կնքվի խաղաղ պայմանագիր՝ հայ-թուրքական սահմանը կբացվի, իսկ առկա սահմանափակումները կվերացվեն։
— Դուք հնարավոր համարու՞մ եք միջնաժամկետ հեռանկարում Հայաստանին շրջադարձը դեպի Արևմուտք։
— Այս հարցի պատասխանը սերտորեն կապված է այն բանի հետ, թե ինչպես և երբ կավարտվի հակամարտությունը Ուկրաինայում։
— Ենթադրում եք, որ Մոսկվային կհաջողվի՞ Հայաստանին պահել իր ազդեցության ուղեծրում։
— Ամեն ինչ կախված է Ուկրաինայում իրավիճակից։ Եթե լինի հաղթանակ այն ձևով, ինչպես Մոսկվան է դա տեսնում, ապա այո, կարծում եմ, որ կարող է։ Եթե ոչ, ուրեմն չի կարող։ Ես վստահ եմ որ ի վերջո Ռուսաստանը կհաղթի։ Բայց հարց է՝ ե՞րբ: Բանն այն է, որ ժամանակն անցնում է, իսկ Հայաստանի ժողովուրդը, ուշադրություն դարձրեք, ես խոսում եմ ոչ թե ղեկավարության, այլ հատկապես հայ բնակչության մասին՝ օրեցօր ավելի ու ավելի է հոգեպես հեռանում Ռուսաստանից, և սա է խնդիրը։
— Որքանո՞վ է հավանական լայնածավալ պատերազմը Մերձավոր Արևելքում, նրանում Իրանի ներգրավվմամբ:
— Ելնելով Իրանի և Իսրայելի միջև տեղի ունեցած վերջին իրադարձություններից՝ կարելի է անել եզրակացություններ այն մասին, որ ոչ ոք շահագրգռված չէ մեծ պատերազմով, բայց, քանի որ ոչ մի խնդիր չի լուծվել, այն բացառել նույնպես ոչ ոք չի կարղ։ Գազայի հատվածում տիրող իրավիճակից մենք տեսնում ենք, որ Իսրայելի գործողությունները անհամաչափ են ՀԱՄԱՍ-ի ահաբեկչական հարձակմանը, որպեսզի դրանք անվանել պարզապես պատասխան կամ պատիժ ՀԱՄԱՍ-ին: Ոչ։ Այն, ինչ տեղի է ունենում Գազայի հատվածում,- շատ ավելի մի բան է, և ըստ երևույթին, Իսրայելը կանգ չի առնի այնքան ժամանակ, մինչև չհասնի իր ուզածին, չնայած խաղաղ բնակչության շրջանում զոհերին: Բայց արդյո՞ք Իսրայելի հաջողությունը տարածաշրջանում կապահովի կայունություն: Ահա թե ինչումն է հարցը։ Կարծում եմ, ոչ։ Նաև չպետք է մոռանալ, որ գլոբալ տեսանկյունից այս ամբողջ իրավիճակը և, ընդհանրապես, այն ամենը, ինչ տեղի է ունենում Մերձավոր Արևելքում, կապված է մեծ տերությունների միջև առճակատման, տարանցիկ երթուղիների վերահսկողության և այլնի հետ: Այնպես որ կոնֆլիկտային ներուժը, այդ թվում նաև պատերազմի տարածման վտանգով, կհայտնվի տեսանելի ապագայում։
Caliber.Az
Դիտումներ: 46
1
|
Բնապահպանական աղետ Ադրբեջանի հետ սահմանին Նոր քարտեզը մերկացնում է Հայաստանին
18 Մայիսի 2024 - 10:49119 Դիտումներ
|
2
|
Մերկ ազգայնականության կիսափակ կաթսան «Հին աշխարհի հիստերիկներ»
18 Մայիսի 2024 - 10:0353 Դիտումներ
|
3
|
Վայնասունն անօգուտ է Հանգիստ, հետաքննություն է անցկացվում
18 Մայիսի 2024 - 12:5544 Դիտումներ
|
4
|
Եվ ահա նորից... Էմին Գալալիի մտորումները
18 Մայիսի 2024 - 11:2942 Դիտումներ
|
5
|
Ինքնաբացահայտման սեանս Եվ Անն-Լորենս Պետելի մանիպուլյացիաները
20 Մայիսի 2024 - 15:5142 Դիտումներ
|
Նախագահ Ռաիսիի մահվան կապակցությամբ Բաքվում Իրանի դեսպանատանը բացվելու է սգո մատյան
21 Մայիսի 2024 - 12:00
Քաղաքական խորհրդակցություններ՝ Ադրբեջանի և Վրաստանի արտաքին քաղաքական գերատեսչությունների միջև
21 Մայիսի 2024 - 11:30
Ալիևն այցելել է Իրանի դեսպանատուն և ցավակցություն հայտնել
21 Մայիսի 2024 - 10:58
Ադրբեջանի հետ սահմանի սահմանազատման աշխատանքների շրջանակում կկառուցվի դեպի Կիրանց նոր ճանապարհ
21 Մայիսի 2024 - 10:57
Կովկասի Մահմեդականների Վարչության ղեկավարը ցավակցություն է հայտնել Իրանի գերագույն առաջնորդին
21 Մայիսի 2024 - 10:40
Առաջին փուլում Մինջիվան ավան կվերադառնա 3 հազար 146 բնակիչ
21 Մայիսի 2024 - 10:12
Ադրբեջանում Իտալիայի դեսպան է նշանակվել
21 Մայիսի 2024 - 10:04
Էրդողան. Թուրքիան ջանքեր է գործադրում Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև կայուն խաղաղության հասնելու համար
21 Մայիսի 2024 - 09:54
Այխան Հաջիզադե. Բաքուն աջակցում է «Մեկ Չինաստանի» քաղաքականությանը
Եվ չի ճանաչում Թայվանի անկախությունը21 Մայիսի 2024 - 09:28
ԲԹԿ-ով ուղարկվել է առաջին բեռնատար գնացքը
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ21 Մայիսի 2024 - 09:18
Ալիևն ու Էրդողանը քննարկել են տարածաշրջանային և գլոբալ իրադարձությունները
21 Մայիսի 2024 - 09:10
Ի.Ալիևը հրամանագիր է ստորագրել զինվորական ծառայության զորակոչելու մասին
20 Մայիսի 2024 - 18:22
Ադրբեջանցի հրետանավորներն ավարտել են մարտավարական զորավարժությունները
ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ20 Մայիսի 2024 - 18:19
Մեծ վերադարձ Ջաբրայիլ. Նախնական փուլում ավելի քան 3 հազար բնակիչ
20 Մայիսի 2024 - 17:12
Գաֆարովան ցավակցություն է հայտնել Ղալիբաֆին
Ռաիսիի մահվան կապակցությամբ20 Մայիսի 2024 - 16:57
Տասնյակ ականներ և զինամթերք. ANAMA-ի շաբաթական զեկույց է ներկայացրել
20 Մայիսի 2024 - 16:41
Զաքիր Հասանովը ցավակցություն է հայտնել Իրանի զինված ուժերի ԳՇ պետին
20 Մայիսի 2024 - 16:33
Ինքնաբացահայտման սեանս
Եվ Անն-Լորենս Պետելի մանիպուլյացիաները20 Մայիսի 2024 - 15:51
Իլհամ Ալիևը ուղերձ է հղել Կամերունի նախագահին
20 Մայիսի 2024 - 15:45
Ջաբբարով. Մենք կարևոր ենք համարում Տաջիկստանից մեր գործընկերների մասնակցությունը COP29-ին
20 Մայիսի 2024 - 15:42
Քանի՞ հոգի է ուզում բիզնես բացել Ղարաբաղում
Թվեր KOBİA-ից20 Մայիսի 2024 - 15:27
Ադրբեջանը մեծացրել է գազի արտահանումը
20 Մայիսի 2024 - 14:52
Բայրամով. Ցնցված եմ Իրանի նախագահի մահվան լուրից
20 Մայիսի 2024 - 14:26
Այս դառը օրը Ադրբեջանը համերաշխ է Իրանի հետ
Ադրբեջանի ԱԳՆ հայտարարությունը20 Մայիսի 2024 - 13:51
Լատվիայի խորհրդարանի նախագահը մեկնել է Շուշա քաղաք
20 Մայիսի 2024 - 13:20
Ադրբեջանցի շախմատիստը հաղթել է Հայաստանի ներկայացուցչին և մտել Թոփ-13
20 Մայիսի 2024 - 13:03
ԱԻՆ. Ադրբեջանը պատրաստ է 40 փրկարար ուղարկել Իրանում որոնողափրկարարական գործողությանը մասնակցելու համար
20 Մայիսի 2024 - 12:36
«Ռուս խաղաղապահների առաքելությունն ավարտված է, նրանք տուն են գնում»
Russia24-ը՝ ադրբեջանական հողերի վերածննդի մասին20 Մայիսի 2024 - 12:11
Ալիևը ցավակցություն է հայտնել Խամենիին
20 Մայիսի 2024 - 11:17
ԱԳՆ. Ադրբեջանը՝ որպես բարեկամ և եղբայր ժողովուրդ, պատրաստ է Իրանին ցուցաբերել անհրաժեշտ աջակցություն
20 Մայիսի 2024 - 10:32
Հիքմեթ Հաջիևը ԱՄՆ Խաղաղության ինստիտուտում քննարկել է ադրբեջանա-ամերիկյան գործընկերությունը
20 Մայիսի 2024 - 09:53
Իրանի նախագահ Իբրահիմ Ռաիսին և նրա պատվիրակությունը զոհվել են ուղղաթիռի վթարի հետևանքով
20 Մայիսի 2024 - 09:36
Ոչ տարածաշրջանային երկրների միջամտությունը մեր գործերին անընդունելի է. Իլհամ Ալիև
20 Մայիսի 2024 - 09:14
Իլհամ Ալիևը մտահոգություն է հայտնել Իբրահիմ Ռաիսիի ուղղաթիռի վթարային վայրէջքի կապակցությամբ
19 Մայիսի 2024 - 21:07
Ռաիսի. Ադրբեջանի հետ Իրանի հարաբերություններն ավելին են, քան բարիդրացիական հարաբերությունները
19 Մայիսի 2024 - 15:28
Ավելի քան 250 հեկտար ազատագրված տարածքներ ականազերծվել են
ՊՆ սակրավորների աշխատանքի ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ ԵՎ ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ18 Մայիսի 2024 - 13:22
Հայրենական պատերազմի հերոսը նշանակվել է Ադրբեջանի ՌՕՈՒ-ի հրամանատար
ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ18 Մայիսի 2024 - 13:03
Վայնասունն անօգուտ է
Հանգիստ, հետաքննություն է անցկացվում18 Մայիսի 2024 - 12:55
Ռևանշիստ արքեպիսկոպոս. Փաշինյանը գնացել է սահմանամերձ գյուղ՝ ժողովրդին համոզելու
18 Մայիսի 2024 - 12:35
Թուրք նախարարը նշել է Զանգեզուրի միջանցքի գործարկման հնարավոր ժամկետները
18 Մայիսի 2024 - 12:28