Աֆրիկայից մինչև Հարավային Կովկաս. Մակրոնի ձախողումը Չեռնովը և Սալիխովը՝ Caliber.Az-կայքում
Մենք նպաստել ենք Ադրբեջանի հետ խաղաղ պայմանագրին հասնելու Հայաստանի իշխանությունների ջանքերին: Այս մասին Ֆրանսիայի արտաքին գործերի նախարար Ժան-Նոել Բարոն հայտարարել է անցյալ շաբաթ Երևանում կայացած մամուլի ասուլիսում, պատասխանելով այն հարցին, թե ինչ քայլեր է ձեռնարկում Ֆրանսիան, որպեսզի «բացառել էսկալացիան և Ադրբեջանի կողմից հնարավոր ագրեսիան»: «Մենք ողջունել ենք փաստաթղթի տեքստի համաձայնեցմանը և Ադրբեջանին կոչ ենք անում ստորագրել այն», - նշել է նա:
Մի շարք վերլուծաբանների կարծիքով, և՛ Բարոյի այցը, և՛ հայտարարությունները նման են Հայաստանը իր ազդեցության տակ պահելու ուշացած և ձախողված փորձի, չնայած իրականում իրավիճակը արմատապես փոխվել է: Երևանի հետ ինչ ռազմավարական գործընկերության մասին են խոսում Փարիզում, երբ Հայաստանը արդեն հայտարարել է իր ուղղության մասին՝ նա հետևելու է ռուսական քաղաքական կուրսին: Caliber.Az-ի հետ այս թեմայի շուրջ իրենց կարծիքներով են կիսվել Բելառուսից և Ղազախստանից քաղաքագետները:
Ինչպես համարում է բելառուս քաղաքագետ և Վերլուծական կանխատեսումների կենտրոնի գլխավոր փորձագետ Ալեքսեյ Չեռնովը՝ ամբողջ հարցն նրանում է, որ Մակրոնը և նրա քաղաքականությունը հիմա փլուզում են ապրում գրեթե բոլոր ուղություններով:
«Մենք տեսնում ենք այն բանի ձախողումը, որը մի ժամանակ կոչվում էր «Ֆրանսիայի գաղութատիրական քաղաքականություն»։ Հինգերորդ Հանրապետությունը մեկը մյուսի հետևից կորցնում է իր դիրքերը, և դա արտացոլվում է ֆրանսիացի ընտրողների շրջանում Մակրոնի հեղինակության անկման մեջ։ Հարավային Կովկասում ամրապնդվելու նրա փորձերը ձախողվել են։ Հայաստանին ֆրանսիական զենք վաճառելու Մակրոնի խաղը նույնպես անհաջողություն է կրում, որովհետև դրան չեն աջակցում նույնիսկ նախագահի քաղաքական համախոհները։ Հարցն նրանում է, որ Ֆրանսիան այնքան էլ շատ զենք չունի, որպեսզի այն մեծ քանակությամբ վաճառի Հայաստանին։ Պարզ ասած՝ Փարիզը դրանց ավելցուկը չունի, իսկ այն հարձակողական և պաշտպանական զենքի համակարգերը, որոնք հարկավոր են Երևանին՝ Ֆրանսիային ոչ պակաս անհրաժեշտ են։ Փաստն այն է, որ Եվրոպան, ըստ նոր դոկտրինի, ավելացնում է իր պաշտպանական բյուջեն, և Հայաստանի համար ոչ մի ավելցուկ պարզապես չի մնում։ Այնպես որ, սա հստակ ցույց է տալիս, որ Մակրոնի բոլոր գայթակղիչ «բուլկիները» բլեֆ էին՝ Փարիզը չի կարող Հայաստանին զենքով ապահովել, ինչպես նաև նրան օգնել ստանալ թեկուզ ԵՄ-ի թեկնածուի կարգավիճակ։ Այդ դեպքում Փաշինյանին ինչո՞ւ է պետք հայկական նկրտումները բավարարելուն անընդունակ Ֆրանսիան և Մակրոնը։
Իմ կարծիքով, Մոսկվայի և Հայաստանի վարչապետի միջև համաձայնության վերջնական կետը ձեռք է բերվել, երբ Կրեմլում այնուամենայնիվ խոստացել են զենք տալ Երևանին, թեկուզ փոքր քանակությամբ, բայց տալ։ Ռուսական խոստումները գերազանցել են մակրոնականներին։ Բացի այդ, ոչ մի դեպքում չպետք է անտեսել այն ճնշումը, որը Կրեմլը անընդհատ գործադրում էր Երևանի վրա կուլիսների հետևում։ ԵԱՏՄ-ի շրջանակներում ամբողջ առևտրի կորուստը շատ ծանրակշիռ փաստարկ է։ Հավանաբար, Երևանին այս բոլոր հանգամանքների մասին նման ուղղակի ակնարկը արվել է կուլիսների հետևում», - հայտարարել է Ա. Չերնովը։
Ղազախստանցի քաղաքագետ և տնտեսագետ Ռուսլան Սալիխովի կարծիքով՝ Բարոյի այցը Հայաստան շատ հստակ ցույց է տալիս Ֆրանսիայի անօգնականությունը։
«Բավական է ծանոթանալ նրա կողմից մամուլի ասուլիսում հնչեցված թեզերին։ Ֆրանսիացի նախարարը անձնատուր է եղել Ռուսաստանի մասին քննարկումներին՝ կարծես փորձելով արդարանալ Մոսկվայի առջև։ «Ահա թե ինչու ենք մենք աջակցում Ուկրաինային և ագրեսիան զսպելու նրա ռազմական ջանքերին։ Եվրոպան և Ֆրանսիան չունեն տարածքային պահանջներ Ռուսաստանի նկատմամբ», - ասել է նա։
Իմաստն նրանում է, որ Թրամփի հզոր խարիզմայի և նրա քաղաքական էներգիայի ֆոնին Մակրոնը հայտնվել է անգործության մեջ։ Մի կողմից, Ֆրանսիան փորձում է պահպանել իր ազդեցությունը Երևանի վրա, մյուս կողմից՝ անողոք կերպով զիջում է՝ Ռուսաստանի կարգավիճակը համաշխարհային քաղաքականության մեջ ապաշրջափակելու շուրջ Թրամփի ռազմավարությանը։
Այսինքն, Մակրոնը զգուշանում է միայնակ Մոսկվայի վրա հարձակվելուց՝ նախընտրելով թեթև հարձակումներ անել Կրեմլի հասցեին, բայց, երբ գալիս է գործի ժամանակը, պարզվում է, որ Փարիզը ընդհանրապես պահանջներ չունի Ռուսաստանի Դաշնության նկատմամբ։ Բացի այդ, Մակրոնը իսկապես վախենում է Թրամփի արձագանքից այն դեպքում, եթե նա սկսի ակտիվորեն հարձակվել Ռուսաստանի վրա։ Ամբողջ հարցն նրանում է, որ ո՛չ Ֆրանսիայի նախագահը, ո՛չ էլ նրա նախարարները բացարձակապես չգիտեն, թե այնուհետև ինչ անել, ինչպես իրեն դիրքավորվել Թրամփի չափազանց առաջադեմ քաղաքականության լույսի ներքո, որի ֆոնին Մակրոնը գունատ և ձանձրալի պոպուլիստի տեսք ունի։ Իսկ Փարիզի մոտ գործնականում ոչ մի ջոկեր չի մնացել», - ասել է Ռ. Սալիխովը։