Հայկական ռևանշիզմի «կոնֆետային փաթեթը» Կուդրյացն ու Ախմետովը՝ Caliber.Az-կայքում

Մայիսի 15-ին, Տիրանայում, Եվրոպական քաղաքական համայնքի 6-րդ գագաթնաժողովի նախօրեին, Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը Ադրբեջանի հանրային հեռուստատեսությանը տված հարցազրույցում նորից՝ Հայաստանի սահմանադրության մեջ ամրագրված տարածքային պահանջներին, ինչպես նաև Մինսկի խմբի դերին վերաբերվող մի շարք սադրիչ հայտարարություններ է արել։
 
Ադրբեջանի ԱԳՆ-ն օպերատիվ արձագանքել է Փաշինյանի հերթական բանավոր հոսքին՝ մատնանշելով ակնհայտ հակասությունները։ Ինչպես նշել է Ադրբեջանի արտաքին գործերի նախարարության մամուլի քարտուղար Այխան Հաջիզադեն՝ հայկական կողմի համար միջազգային պայմանագրերում տարածքային ամբողջականությանը աջակցություն հայտնելը ոչ մի նշանակություն չունի, և սա անվիճելի փաստ է։
 
«Դրանում համոզվելու համար տեղին է հիշել Ալմաթիի հռչակագրին Հայաստանի միանալու գործընթացի և այն մասին, թե նա որքան կոպտորեն է խախտել այդ համաձայնագիրը: Բոլորին հայտնի է Ղարաբաղը որպես Ադրբեջանի մաս ճանաչելու դեմ ուղղված գործող օրենսդրական ակտերի գոյության մասին», - նշել է Ա. Հաջիզադեն:
 
Այդ հայտարարությունների վերաբերյալ ինչպիսի՞ տեսակետներ կան  այլ երկրներում, և ի՞նչ տպավորություններ են առաջացրել Հայաստանի վարչապետի խոսքերը։ Caliber.Az-ի թղթակիցը օտարերկրյա փորձագետներին  խնդրել է իրենց գնահատականը տալ Փաշինյանի նոր զրպարտություններին։
 
Գերմանացի փորձագետ Եվգենի Կուդրյացը ենթադրում է, որ Ադրբեջանի արտաքին գործերի նախարարությունը բացահայտել է Փաշինյանի՝ մայիսի 15-ին Ալբանիայում Ադրբեջանի հանրային հեռուստատեսությանը տված հարցազրույցում խնդրի էությունը՝ Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը նորից փորձել է մոլորեցնել միջազգային հանրությանը։
 
«Խոսքը Հայաստանի սահմանադրությունում արտացոլված տարածքային պահանջների, ինչպես նաև Մինսկի խմբի ճակատագրի մասին էր, բայց այս անգամ էլ վարչապետ Փաշինյանը սկսեց խուսափել կոնկրետ հայտարարություններից»։
 
Փաշինյանը հղում է արել իբր, միջազգային պայմանագրերի առաջնահերթությունը հաստատող Հայաստանի սահմանադրության դրույթին։ Նա հիշատակել է 5-րդ հոդվածը, որի համաձայն՝ Հայաստանի կողմից վավերացված միջազգային պարտավորությունները, իբր առաջնահերթություն ունեն։
 
Սակայն այս հայտարարությունը անկոռեկտ է. ինքնին հոդվածը հիմքեր չի տալիս պնդելու, որ Հայաստանը պատրաստ է հրաժարվել իր սահմանադրության դրույթներից, ներառյալ ադրբեջանական Ղարաբաղին հիշատակումը, ինչը հակասում է Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության սկզբունքին։
 
Ինչ վերաբերում է Մինսկի խմբին՝ դրա պաշտոնական լուծարումը անտեսելու կամ դիմադրելու Հայաստանի փորձերը նույնպես հակասում են ներկայիս քաղաքական իրականությանը և Ադրբեջանի դիրքորոշմանը։ Մենք տեսնում ենք, որ վարչապետը խուսափում է ուղիղ հարցերին հստակ պատասխաններից՝ խուսափողականություն ցուցաբերելով խաղաղ կարգավորման կարևոր ասպեկտներում։
 
Բացի այդ, ինչպես բազմիցս արդեն ընդգծել եմ, անհրաժեշտ է  Հայաստանի սահմանադրությունից բացառել Ղարաբաղին վերաբերվող ցանկացած հղում։ Սա ծայրահեղ կարևոր է երկրների միջև իրական և կայուն խաղաղության հասնելու համար։ Առայժմ մենք չենք տեսնում վճռականություն Հայաստանի ղեկավարության մոտ. չնայած հաջորդ տարի սահմանադրությունը փոփոխելու հնարավոր հանրաքվեի մասին հայտարարություններին, ո՛չ ժամկետներ, ո՛չ  ապագա փոփոխությունների տեքստ չեն ներկայացվել։
 
Այս բոլոր փաստերը մատնանշում են Նիկոլ Փաշինյանի մոտ՝ խաղաղության պայմանագրի կնքման գործընթացը արագացնելու իրական ցանկության բացակայությանը։ Ակնհայտ է, որ Ադրբեջանը պատրաստ է արդար և կայուն խաղաղության, բայց Հայաստանի կողմից նման հայտարարություններն ու գործողությունները չեն նպաստում դրան», - նշել է Ե. Կուդրյացը։
 
Ղազախստանցի քաղաքագետ Ազատ Ախմետովը նշում է, որ Երևանի վարքագծում շատ բան ապացուցում է, որ Հայաստանը ռազմական ռևանշի բացահայտ նպատակ ունի։ Իսկ խաղաղ նախաձեռնությունները՝ վերևից կոնֆետային փաթեթի նման ինչ-որ բան են, որը շատ դառը հաբ է թաքցնում իր տակ։
 
«Փաշինյանի վերջին հայտարարությունները ապացուցում են, որ նա, այս կամ այն կերպ, ցուցադրում է Հայաստանի սահմանադրության մեջ փոփոխություններ չմտցնելու ցանկությունը։ Ադրբեջանցի լրագրողի հետ հարցազրույցում Փաշինյանը նույնիսկ  չի էլ փորձել դա թաքցնել՝ բոլոր թեզերը բոլորովին հին են, ցավալիորեն ծանոթ։ Մենք նորից լսում ենք քննարկումներ ինչ-որ հատուկ իրավական ուժի մասին, որը իբր ունեն միջազգային պայմանագրերը ներպետական պայմանագրերի նկատմամբ։
 
Բայց բանը նրանում է, որ ինքնին Հայաստանը հավատարիմ չէ իր քաղաքականության մեջ այդ մոտեցմանը։ Պարզապես այդ դեպքում ինչո՞ւ Հայաստանը չիրականացրեց՝ ադրբեջանական Ղարաբաղի տարածքը օկուպացիայից ազատագրելու վերաբերյալ ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի չորս բանաձևերը։ Ինչո՞ւ Երևանը ավելի քան 30 տարի ձգձգեց և ձևացնում էր, թե դա չի վերաբերում իրեն։
 
Իսկ վերջակետ է դնում այն փաստը, որ Հայաստանը շարունակում է ակտիվորեն զինվել, և որտե՞ղ է նրա երաշխիքը, որ վաղը Հայաստանը նորից պատերազմ չի սկսի՝ հրաժարվելով իր բոլոր պարտավորություններից և հայտարարություններից»,- ամփոփել է Ա. Ախմետովը։