Մոսկվան կորցնում է ազդեցությունը Հարավային Կովկասում և հարվածում Ուկրաինայում գտնվող Ադրբեջանի օբյեկտներին Իգոր Սեմիվոլոսը՝ Caliber.Az-ի եթերում

Caliber.Az-ի հարցազրույցը Մերձավոր Արևելքի ուսումնասիրությունների կենտրոնի (Կիև) գործադիր տնօրեն, ուկրաինացի փորձագետ Իգոր Սեմիվոլոսի հետ։

– Ինչպե՞ս կգնահատեք Ուկրաինայում գտնվող ադրբեջանական էներգետիկ օբյեկտների վրա Ռուսաստանի հարձակումների հետևողական բնույթը։

– Իմ կարծիքով, ընդհանուր առմամբ, այն փաստը, որ ՌԴ-ն հարվածում է Ուկրաինայի տարածքում գտնվող ադրբեջանական էներգետիկ օբյեկտներին, կապված է Բաքվի և Մոսկվայի միջև հարաբերությունների բնույթի փոփոխության և, որպես հետևանք, Ռուսաստանի կողմից մեր երկիր ադրբեջանական գազի մատակարարումը խոչընդոտելու փորձի հետ։

Ասեմ ավելին։ Պատերազմի հենց սկզբից Ռուսաստանը հարվածում է Ուկրաինայի էներգետիկ օբյեկտներին, հիմնականում՝ որպեսզի երկիրը չկարողանա կուտակել բավարար քանակությամբ գազ աշնանային, ձմեռային և մասամբ գարնանային ջեռուցման սեզոնների համար։ Սա Ռուսաստանի կողմից սովորական պրակտիկա է, որն այլևս ոչ մեկին չի զարմացնում։

– Ինչպե՞ս են Ուկրաինայում ընդունել այն տեղեկությունը, որ Բաքուն կարող է պատասխան միջոցներ ձեռնարկել Մոսկվայի սադրանքների կապակցությամբ՝ դիտարկելով Կիևին զենքի մատակարարման վրա դրված արգելքի վերացման հարցը։

– Ուկրաինան ողջունում է Բաքվի դիրքորոշումը այս հարցում, Ադրբեջանի արձագանքը լիովին օրինական է և լիակատար աջակցություն է ստանում ուկրաինացիների կողմից։ Եթե Բաքուն դիտարկի Կիևին զենքի մատակարարման վրա դրված արգելքի վերացման հարցը, ապա այս քայլը միայն կամրապնդի մեր երկրների միջև դաշնակցային հարաբերությունները, նույնիսկ եթե այդ մատակարարումները անհամեմատելի լինեն արևմտյանների հետ։ Սա մեզ համար կարևոր է նաև այն պատճառով, որ Ուկրաինայի ազգային անվտանգության ռազմավարությունում հստակ նշված է, որ Թուրքիան և Ադրբեջանը Ուկրաինայի ռազմավարական գործընկերներն են։

– Ի՞նչ եք կարծում, արդյո՞ք Մոսկվայի ագրեսիվ գործողությունները Բաքվի դեմ ուղղակիորեն կապված են վաշինգտոնյան վերջին բանակցությունների հետ։

– Չեմ կարծում, որ Մոսկվայի գործողությունները Բաքվի դեմ ուղղակիորեն կապված են վաշինգտոնյան բանակցությունների հետ։ Այս հանդիպումը Ռուսաստանին ուժեղ ապտակ հասցրեց՝ ցույց տալով, որ Մոսկվան կորցնում է իր ազդեցությունն ու կարգավիճակը Հարավային Կովկասում, և սա անդառնալի գործընթաց է։ Այս համատեքստում վաշինգտոնյան բանակցությունները պետք է դիտարկել որպես Հարավային Կովկասում մինչ օրս ձևավորված աշխարհաքաղաքական ֆոնի տարրերից մեկը։ Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև հարաբերությունների կարգավորումը, տրանսպորտային միջանցքի ստեղծումը և ամերիկացիների մասնակցությունը դրան, ինչպես նաև Իրանի թուլացումը՝ այս ամենը միասնական աշխարհաքաղաքական համալիր է։ Իսկ Ուկրաինայում ադրբեջանական էներգետիկ օբյեկտներին Ռուսաստանի հարվածները զուգահեռ գործընթաց են, որը ուղղակիորեն կապված չէ ամերիկյան ուղղությամբ բանակցությունների հետ։

Դրանով հանդերձ, Ռուսաստանի կողմից կատարվող հանցագործությունները, այդ թվում՝ Ուկրաինայում Ադրբեջանի օբյեկտներին հարվածները, ցույց են տալիս, որ Մոսկվան անտեսում է միջազգային իրավունքը և լիակատար արհամարհանքով է վերաբերվում այլ պետությունների սեփականությանը։

– Ձեր կարծիքով՝ ինչի՞ կարող է հանգեցնել Մոսկվայի ագրեսիվ քաղաքականությունը Ադրբեջանի շահերի դեմ։

– Եթե խոսքը այն մասին է, որ ՌԴ նման բացասական քաղաքականությունը Ադրբեջանի նկատմամբ կշարունակվի, և, ամենայն հավանականությամբ, այդպես էլ կլինի, ապա, բնականաբար, երկրների միջև երկկողմ հարաբերությունները կշարունակեն վատթարանալ։ Կա որոշակի մակարդակ, որից հետո արժե խոսել թշնամանքի մասին։ Բաքվի և Մոսկվայի միջև հարաբերություններն առայժմ այս մակարդակին չեն հասել, բայց Հարավային Կովկասում ավելի լայն համատեքստում առկա հանգամանքները, այսինքն՝ Ուկրաինայում պատերազմը և խաղաղություն հաստատելու համար ձեռնարկվող միջազգային ջանքերը, ցույց են տալիս, որ Ռուսաստանի Դաշնությունը այն կողմը չէ, որը կարող է երաշխավորել կայունությունը Հարավային Կովկասում։ Ընդհակառակը, Ռուսաստանը մի երկիր է, որը փորձում է անկայունացնել իրավիճակը տարածաշրջանում։

Այժմ Ադրբեջանի, Հայաստանի, Թուրքիայի, Միացյալ Նահանգների և այլ խաղացողների ջանքերը պետք է ուղղված լինեն Ռուսաստանի բացասական ազդեցության նվազեցմանը տարածաշրջանի վրա և այդպիսով ապահովել բարգավաճում և զարգացում։ Սա բարդ գործընթաց է, անհրաժեշտ է հաշվի առնել Մոսկվայից եկող սպառնալիքները։ Ռուսաստանը, կոպտորեն խախտելով միջազգային իրավունքի օրենքներն ու սկզբունքները, միակողմանիորեն պատասխանատվություն է կրում բոլոր այս սադրանքների համար։