Փաշինյանն ընդդեմ Գարեգին Բ-ի և պայքար «նոր Հայաստանի» համար Մասնագիտական կարծիքները Caliber.Az կայքում
Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը իրավապահներին հանձնարարել է մանրազնին հետևել ընդդիմադիր քաղաքական գործիչներին, իրավաբաններին և իրավապաշտպաններին, հատկապես նախկին նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի և գործարար Սամվել Կարապետյանի կողմնակիցներին։
Ինչպես նաև, ինչպես հաղորդում են հայկական լրատվամիջոցները՝ իշխանությունները շարունակելու են հարձակվել Հայ եկեղեցու վրա։ Առավել ևս պլանավորվում է Ամենայն հայոց կաթողիկոս Գարեգին Բ-ին գահընկեց անել նրա գահակալության 26-ամյակին՝ հոկտեմբերի 27-ին։ Հայկական այլ լրատվամիջոցներ հաղորդում են, որ Գարեգին Բ-ի դեմ արդեն հարուցվել է քրեական գործ՝ Հայաստանի Քրեական օրենսգրքի 236-րդ հոդվածի 3-րդ մասով (հավաքին մասնակցելուն խոչընդոտելը կամ մասնակցելուն հարկադրելը, կամ մասնակցելուց հրաժարվելը՝ իշխանական կամ ծառայողական լիազորությունների օգտագորմամբ)։
Հայաստանի Քննչական կոմիտեն քրեական հետաքննություն է սկսել ձայնագրված զրույցի վերաբերյալ, որում ասվում է՝ Ամենայն հայոց կաթողիկոս Գարեգին Բ-ի կողմից հոգևորականներին ընդդիմության հանրահավաքներին մասնակցելուն հարկադրելու մասին։ Նաթան արքեպիսկոպոս Հովհաննիսյանի և նախկին քահանա Աղան Երնջակյանի միջև զրույցի ձայնագրության մեջ վերջինս պնդում է, որ կաթողիկոսը նրան ստիպել է մասնակցել 2023 թվականի հանրահավաքներին։
Այսպիսով, Փաշինյանը շարունակում է մաքրել Հայաստանում ռևանշիստական դաշտը՝ այն ուժերը, որոնք դեմ են Ադրբեջանի հետ խաղաղությանը և չեն ճանաչում 44-օրյա պատերազմի արդյունքները։
Վարչապետին և նրա թիմին կհաջողվի արդյո՞ք գլուխ հանել կրոնական համայնքի և քաղաքական ընդդիմության այս խմբերի հետ, նախքան 2026 թվականի խորհրդարանական ընտրություններից առաջ ակտիվ գործողություններ ձեռնարկելը։ Չէ որ եթե Փաշինյանը չկարողանա վերահսկել նրանց, հարվածի տակ կդրվի խաղաղության գործընթացը և ինքնին Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղ պայմանագիր կնքելու հեռանկարը։
Caliber.Az-ի այս հարցերին համաձայնվել են պատասխանել հայտնի փորձագետները։
Քաղաքական գիտությունների փիլիսոփայության դոկտոր, Սոցիալական հետազոտությունների կենտրոնի սեկտորի ղեկավար Իլյաս Հուսեյնովը համարում է, որ Հայաստանում տարբեր կրոնական գործիչների ձերբակալությունները ուղղակիորեն կապված են հաջորդ տարվա ընտրությունների հետ։
«Կտրիճ Ներսիսյանին Հայ եկեղեցու ղեկավարի պաշտոնից հեռացնելու կոչը և օլիգարխ Սամվել Կարապետյանի կալանավորումը նոր գործընթաց են բացել հայ հասարակական-քաղաքական կյանքում։ Մենք տեսնում ենք, որ Գարեգին Բ-ի դեմ բոլոր հանցանշաններն ու ապացույցները հավաքելու համար պատասխանատվության են ենթարկվում եկեղեցական հիերարխիայի ցածր օղակի կրոնական գործիչները։ Նպատակը ակնհայտ է՝ հեռացնել եկեղեցու ներկայիս ղեկավարությանը և դրանով իսկ նրան զրկել զանգվածների վրա ազդեցության գործիքներից։
Հետևաբար, Փաշինյանը նոր փաստարկներ է փնտրում Գարեգին II-ի դեմ: Եվ պետք է ասել, որ հինգերորդ շարասյունը և տարբեր աշխարհաքաղաքական կենտրոններ նույնպես ներգրաված են այս գործընթացի մեջ», - նշել է փորձագետը։
Նրա խոսքով, Փաշինյանը մի կողմից պայքարում է եկեղեցու ղեկավարության դեմ, իսկ մյուս կողմից՝ ձգտում է դժվարին ժամանակահատվածում իր համար ապահովել վերընտրության անվտանգ ուղի։
«Ադրբեջանի հետ խաղաղ պայմանագրի ստորագրումը, կապի և տրանսպորտային ուղիների բացումը, սահմանադրության փոփոխությունները և, իհարկե, նոր ժամկետով վերընտրությունը՝ այս ամենը փոխկապակցված գործընթացներ են, որոնց հաջողության վրա է հույսը դնում Փաշինյանը։
Հետևաբար, այս գործընթացում ներգրավված են իրավապահ մարմինները, քաղաքական կառույցները, մամուլն և քաղաքացիական հանրությունը, այս ամենը կազմում է Փաշինյանի վարչական ռեսուրսը: Տեսնենք, թե այս ամենը ինչ ավարտ կունենա։
Հարկ է նշել, որ խորհրդարանական ընտրությունների մոտենալուն զուգընթաց՝ լարվածությունն անկասկած, կաճի: Այս ընտրությունները, իմ կարծիքով, կդառնան առանցքային Հայաստանի և հայ ժողովրդի ապագայի համար», - ընդգծել է Հուսեյնովը։
Լեհ քաղաքագետ, կովկասագետ, Վարշավայի համալսարանի Արևելագիտության ֆակուլտետի դոկտոր Կոնրադ Զաշտովտը իր հերթին նշել է, որ, նրա կարծիքով, Հայաստանում քաղաքական իրավիճակն ու մթնոլորտը գնալով ավելի կլարվեն՝ հաջորդ տարվա կեսերին նախատեսված ընտրությունների և հավանական սահմանադրական հանրաքվեի մոտենալուն զուգընթաց։
«Երևանում կառավարությունը ձգտում է ընդունել նոր սահմանադրություն, որը կվերացնի փաստաթղթի վիճահարույց դրույթները, ինչին պնդում է Ադրբեջանը, ինչպես նաև կդառնա նոր սկիզբ՝ «նոր Հայաստանի» քաղաքական դոկտրինի, որը վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը անվանում է «իրական Հայաստանի» ծրագիր՝ ի տարբերություն «պատմական Հայաստանի»։ Վերջինս սահմանեց երկրի հետխորհրդային քաղաքական կյանքի առաջին երեք տասնամյակները, որոնք բնութագրվում էին Ռուսաստանից մեծ կախվածությամբ և Ադրբեջանի հետ չդադարող հակամարտությամբ։
Բնականաբար, երկրում կա ուժեղ ընդդիմադիր ճամբար, որի մեջ է մտնում նախկին նախագահ Քոչարյանը, որոշ ռուսամետ գործարարները և Հայ եկեղեցու ներկայացուցիչները՝ ներառյալ ինքնին Գարեգին Բ կաթողիկոսը։ Ընդդիմադիր հանրահավաքներին հոգևորականության մասնակցությանը նրա աջակցությունը անկեղծ է՝ այն ծառայում է նրա քաղաքական շահերին։
Մնում է հարց, թե կառավարությունը կդիմի արդյոք չափազանց ռեպրեսիվ միջոցների ընդդիմադիր հոգևորականության դեմ, չէ որ դա կարող է, որքան էլ պարադոքսալ է, ուժեղացնել նրանց հանրային աջակցությունը և նրանց դարձնել Փաշինյանի ավելի ազդեցիկ հակառակորդներ», - զգուշացրել է կովկասագետը։