«Ադրբեջանի հետևողական դիրքորոշումն ուղղակի զայրացնում է Կրեմլին» Մասնագիտական կարծիքներ Caliber.Az-ում

Ի պատասխան Պետական TASS գործակալության կողմից ադրբեջանական քաղաքների հայերեն անվանումների օգտագործմանը՝ Ադրբեջանի արտաքին գործերի նախարարությունը պաշտոնական հայտարարությամբ պահանջել է ուղղումներ կատարել տեղանուններում: Հակառակ դեպքում, Բաքուն իրավունք է վերապահում ադրբեջանական հրապարակումներում օգտագործել ռուսական քաղաքների պատմական անվանումները:

Նաև բացատրվել է, թե ինչպես են կոչվելու ռուսական քաղաքները, եթե Մոսկվան չփոխի իր քաղաքականությունը. Կալինինգրադը՝ Քյոնիգսբերգ, Օրենբուրգը՝ Օրինբոր, Վոլգոգրադը՝ Սարիսու, Գրոզնին՝ Սոլժա-Գալա, Նովոռոսիյսկը՝ Սուջուկ-Կալե, Յուժնո-Սախալինսկը՝ Տոյոհարա, Յուժնո-Կուրիլսկը՝ Ֆուրուկամապու, Պետրոզավոդսկը՝ Պետրոսկոյ, Իժևսկը՝ Իժկար, Վոլգա գետը՝ Իտիլ և այլն:

Այսպիսով, Ադրբեջանը բախվում է հարևան Ռուսաստանի կողմից ճնշման նոր փուլի: Հետաքրքիր է, թե ինչի են նրանք փորձում հասնել նման գործողություններով: Մի՞թե Մոսկվային հերիք չէ այն, ինչ արդեն կարողացել է անել 2024 թվականի դեկտեմբերից ի վեր, որ հիմա էլ այս գործընթացում ներգրավում է իր վերահսկողության տակ գտնվող ՏԱՍՍ գործակալությունը։ Եվ ոչ միայն այն, ի դեպ։ Վերջին օրերին Ղարաբաղի տարածաշրջանին վերաբերող կեղծ տեղանուններ են սկսել օգտագործել նաև մի շարք ռուս քաղաքական գործիչներ, պաշտոնյաներ, ինչպես նաև կառավարությանը մոտ կանգնած Telegram ալիքներ։

Հատկանշական է, որ ՏԱՍՍ-ը երկու անգամ խմբագրեց վերոնշյալ լուրի վերնագիրը. նախ՝ օգտագործեց «ստեփանակերտ» անվանումը, ապա՝ «Լեռնային Ղարաբաղ»։ Այս պահին հրապարակումը տեղադրված է «Ղարաբաղում քանդել են Այվազովսկու հուշարձանը» վերնագրի ներքո։ Սակայն լուսանկարին կից կրկին գրված է «Լեռնային Ղարաբաղ», ուստի, չնայած բազմաթիվ ուղղումներին, ռուսական կողմին ուղղված հարցերը դեռևս մնում են։

Այս հարցի վերաբերյալ Caliber.Az-ի հետ իրենց կարծիքով կիսվել են հետխորհրդային պետությունների հայտնի քաղաքական վերլուծաբանները։

Ռուսաստանցի քաղաքական վերլուծաբան, After Empire պորտալի գլխավոր խմբագիր Օլգա Կուրնոսովան կարծում է, որ սա, անշուշտ, Ռուսաստանի և Ադրբեջանի միջև հարաբերությունների սրման հերթական փուլն է։

«Ռուսաստանի իշխանությունները շատ ցավոտ արձագանքեցին այն բանին, թե ինչպես նախագահ Ալիևը պատասխանեց ուկրաինացի լրագրողի ռուս-ուկրաինական պատերազմի մասին հարցին: Եվ դրանից հետո սկսվեց հարաբերությունների սրման նոր փուլ։

Իհարկե, Ադրբեջանի հետևողական դիրքորոշումը պարզապես զայրացնում է Կրեմլին։ Նրանք ընդհանրապես չէին սպասում դրան։ Հետխորհրդային պետությունների նկատմամբ այդ կայսերական վերաբերմունքի մոդելը այնքան խորն է արմատացած նրանց ուղեղում, որ նույնիսկ չեն պատկերացնում, թե ինչպես կարելի է դիմադրել իրենց ասածին կամ արածին։

Կարծում եմ, որ նրանք լիովին չեն գիտակցում, թե ինչ են անում։ Եվ, ըստ էության, դրա ցուցիչն այն է, թե որքան արագ նրանք նահանջեցին Ադրբեջանի արտաքին գործերի նախարարության կոչից հետո։

Հասկանալի է, որ նրանք կդիմադրեն այնքան ժամանակ, որքան կարող են։ Բայց կարծում եմ, որ Ադրբեջանի իշխանությունները շատ լավ են հասկանում, թե ինչ են անում։ Նրանք պատկերացում ունեն, թե ով կաջակցի իրենց այս շարժման մեջ։ Եվ, հետևաբար, ինձ թվում է, Մոսկվան այժմ բացարձակապես ոչ մի հաղթաթուղթ չունի», - ասում է Կուրնոսովան։

«Ուկրաինայի քաղաքականություն» հիմնադրամի ղեկավար, վերլուծաբան և պատմաբան Կոնստանտին Բոնդարենկոն, իր հերթին նշում է՝ յուրաքանչյուր պետություն օգտագործում է այն աշխարհագրական անվանումները, որոնք համարվում են ավանդական և ծանոթ առօրյա կյանքի, աշխարհագրական գիտության և տոպոնիմիայի համար։

«Չնայած Թուրքիայի պահանջներին, Ռուսաստանը և սլավոնական ժողովուրդների մեծ մասը անտեսում են «Թուրքիե» անվանումը։ Նույն կերպ, մենք շարունակում ենք գրել «Հնդկաստան», թեև ՄԱԿ-ը, Հնդկաստանի խնդրանքով, հաստատել է նոր անվանումը՝ «Բհարատ»։

Ինչ վերաբերում է տոպոնիմիային, 1988 թվականին Էստոնիան հասավ նրան, որ իր մայրաքաղաքը ռուսերենում գրվի որպես Տալլին՝ երկու «ն»-ով։ Սակայն 1996 թվականին ռուսերենով կրկին սկսեցին գրել «Տալլին»։ «Սուխում» անվան օգտագործումը ռուսերենում նույնպես չի համապատասխանում վրացական լեզվի նորմերին։ Ավելին, Ռուսաստանը անտեսում է Ուկրաինայում վերջին տասնամյակում տեղի ունեցած բոլոր վերանվանումները։ Կան բազմաթիվ օրինակներ։

Այս կամ այն պետությունում նոր նորմերի և անվանումների ընդունման կամ չընդունման հարցը քաղաքական հարց է. այսպես է դրսևորվում վերաբերմունքը այս կամ այն երկրի նկատմամբ։

Հնարավոր եմ համարում, որ եթե Ռուսաստանի և Ադրբեջանի միջև հարաբերությունները կարգավորվեն, «աշխարհագրական հակամարտությունը» կլուծվի ինքնուրույն», - եզրափակել է Բոնդարենկոն։