«Յարոսլավնայի ողբը» Երևանում ՀԱՊԿ ԽՎ-ի հավաքին
Սիմոնյանի և Պապիկյանի նաֆթալինը

Վերլուծություն  08 Հունիսի 2022 - 11:35

Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպության խորհրդարանական վեհաժողովի (ՀԱՊԿ ԽՎ) հերթական նիստը այս անգամ անցկացվեց Հայաստանում։ Պետք է ասել միանգամայն կասկածելի արդիականությամբ միջոցառում։ Ներկայիս քաղաքական իրավիճակում, երբ ՀԱՊԿ անդամները աչքերում «Այնուհետև ի՞նչ է լինելու» համր հարցով մտահոգված իրար են նայում, հավաքական անվտանգության հայեցակարգը, հավանաբար՝ ցանկացած օրակարգի անենաձևական թեմա է։ Այժմ ՀԱՊԿ երկրների մեծամասնությունը մտահոգված են բոլորովին ոչ թե պայմանական հավաքական, այլ անմիջապես իրենց անվտանգությամբ։ Ընդ որում, որպես սպառնալիքի հրահրիչ է հանդես գալիս այդ նույն ՀԱՊԿ-ն, օրինակ մասնակցելով անցած ձմռանը Ղազախստանում անկարգությունները ճնշելուն։

Ամեն ինչ այդպես է, բայց հո միջոցառումը չե՞ս չեղարկի։ Իսկ հաշվի առնելով, որ այժմ ՀԱՊԿ-ում նախագահում է Հայաստանը, և նիստն էլ նույնպես կայացել է Երևանում, առանց անհեթթ քաղաքական շոույի, իհարկե չի անցել։ Երևանում, ընդհանրապես շատ են սիրում միջազգային ձևաչափի միջոցառումներ, որտեղ կարելի է գանգատվել տարբեր երկրների և օտարերկրյա կազմակերպությունների ղեկավարներն, և ուստի ՀԱՊԿ-ի խորհրդարանականների նիստը բացառություն չի կազմել։ Բացի դրանից, դա միակ բանն է, որին քիչ թե շատ ի վիճակի է Երևանը։ Տարօրինակություն է, բայց Ադրբեջանը ՀԱՊԿ երկրների մոտ շատ ավելի վստահություն և գործընկերական աջակցություն է վայելում, քան նրանց հետ դաշնակից Հայաստանը։ Բելառուսը, կամ Ղազախստանը, օրինակ, Ադրբեջան-Թուրքիա դանդեմից դավ, կամ սպառնալիք բոլորովին չեն սպասում, բայց զգուշանում են Երևանից ինչ որ խարդավանքներից, որը բազմիցս փորձել է դաշինքի երկրներին ներքաշել Հարավային Կովկասում իր սադրանքների մեջ։ Միանգամայն միանշանակ չի թվում նաև Երևանի մասնակցությունը Ղազախստան պայմանագրային զիրքերի ներմուծմանը, ինչը անհանգստություն էր առաջացրել, այդ թվում նաև թուրքական երկրների ընկերակցությունում։ Իսկ ինչ մեղքը թաքցնել՝ ահազանգը չեն թաքցրել նաև բուն ՀԱՊԿ-ում։

Այնպես որ, նման նիստի ժամանակ Հայաստանից գործնականում սպասվում էր ինչ-որ «Յարոսլավնայի ողբ» սարքել, քանի որ դա կարելի էր անել բոլորովին անվախ՝ Ադրբեջանը ՀԱՊԿ դաշինքի անդամ չի հանդիսանում և նիստերին չի մասնակցում։ Եվ դա դժվար թե երբևէ լինի: Այս առումով, Բաքուն առանց մեծ պարտավորությունների բոլոր կողմերից իրեն հնարավորինս ապահովել է՝ Բաքուն Մոսկվայի հետ ունեն իրենց մեծ դաշինքային պայմանագիր, որտեղ Կրեմլը նույնիսկ պարտավորվում է ծայրահեղ անհրաժեշտւթյան դեպքում ռազմական օգնություն ցուցաբերել։ Սակայն, կարծում եմ, Բաքուն այնուամենայնիվ առանց դրան էլ գլուխ կհանի։

Այս առումով առանձնապես չզարմացրեց Հայաստանի Ազգային ժողովի նախագահ Ալեն Սիմոնյանը, ում վրա ընկել էր Ադրբեջանը «տրորելու» ակնհայտ պարտավորությունը՝ հերթական անգամ մեղադրելով նրան ինչ-որ հնարովի սպառնալիքի և Հայաստանի սահմաններ «ներխուժելու» մեջ։ Սակայն այս անգամ Սիմոնյանը, թեկուզ դանդաղ, բայց ավելի հեռուն գնաց՝ փորձեց միմյանց դեմ գրգռել Ադրբեջանին և Ռուսաստանին։ Նրա խոսքով, մտահոգություն է առաջացնում «ադրբեջանական ստորաբաժանումների ներխուժումը Լեռնային Ղարաբաղում ռուս խաղաղապահների պատասխանատվության գոտի»։ Նա հույս է հայտնել, որ ռուսական խաղաղապահ կոնտինգենտի ներկայացուցիչները, որոնց հատկացվել է Ադրբեջանի ղարաբաղյան մարզի էթնիկ հայ բնակչության անվտանգության ապահովման դերը, «կվերականգնեն 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի Եռակողմ հայտարարության ստատուս քվոն»։

Բայց հետո Սիմոնյանը հասել է կոնկրետ անհեթեթության, որը հավանաբար նկատել են ՀԱՊԿ երկրների ներկայացուցիչները։ Ինչ «Եռակողմ հայտարարության ստատուս քվոյի վերականգնման» մասին է խոսում պարոն Սիմոնյանը՝ դժվար է հասկանալ։ Անհասկանալի նաև, թե ինչու նման բան չի լսվում Ռուսաստանի ներկայացուցիչների կողմից։ Կրեմլում, օրինակ, չեն կասկածում, որ Եռակողմ հայտարարության դրույթների իրականացման գործընթացը ընթանում է միանգամայն հաջող, ընդ որում, հատկապես Մոսկվայի «թեթև ձեռքով»։ Եվ զարմանալի չէ, որ նա այդպես է համարում, քանի որ գիտի, որ հենց իրենց՝ Ղարաբաղում գտնվող ռուս խաղաղապահների, մեղմ ասած, վրա է հանցանքի հետքը։ Իսկ Ադրբեջանը երբեմն ստիպված է լինում անել նրանց գործը՝ հայրենի հողեր վերադարձնել Ադրբեջանի սահմաններից դուրս ակտիվորեն առաջացող հայ զինյալներին և նրանց այստեղ ու այնտեղ նետվող հենակետերը, չեզոքացնել հայկական անօրինական զինված կազմավորումները, որոնք Եռակողմ հայտարարության 4-րդ կետի համաձայն, այդ նույն ռուս խաղաղապահները վաղուց պետք է դուրս բերեին Ղարաբաղի սահմաններից։

Բայց այս դեպքում Սիմոնյանի հարձակումներն էլ ավելի զավեշտալի ստացվեցին, քանի որ դրանք հերքվում են Հայաստանի հանրային հեռուստատեսությանը ՀԱՊԿ նիստի հետ կապված հարցազրույց տված Հայաստանի պաշտպանության նախարարի խոսքերով։ Եվ նա դրանով հանդերձ այնպես է ստել, որ ի վերջո դուրս է տվել ճշմարտությունը։ Մշակելով «ձևական օրակարգը», որտեղ նա մեղադրում էր Ադրբեջանին սահմանին տեղի ունեցած փոխհրաձգության մեջ, Պապիկյանը հանկարծ հայտարարեց, որ «այս փուլում մենք Ադրբեջանի կողմից որևէ վտանգ չենք տեսնում», այդ թվում նաև «ինչ որ պատերազմի» վտանգ։ Իսկ այդ դեպքում ինչու՞մն են մտահոգություններն ու հայտարարությունները, եթե իրականում վտանգ չկա։ Պարզապես խոսում ենք միայն խոսելու համար:

Դե, հետո Սիմոնյանը ՀԱՊԿ պատգամավորների մտքերը տարավ դեպի շատ հեռավոր խորքեր՝ ասելով, որ խաղաղ գործընթացի առաջխաղացման մեջ առանցքային դեր պետք է խաղաղ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահությունը։ Այդ նույն ԵԱՀԿ-ն, որի գոյության անիմաստության մասին արդեն իսկ հայտարարել են նաև Մոսկվայում՝ խոստովանելով, որ Ռուսաստանի հետ ԵՄ-ի և ԱՄՆ-ի առկա տարաձայնությունները պարզապես անհնար են դարձնում այդ առաքելության հետագա գործունեությունը։ Բայց ինչպես երևում է լուսնոտության քնի մեջ գտնվողՍիմոնյանի համար ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը դեռ գոյություն ունի։ Այ քեզ խնդիր։ Նրա խոսքով, «հանուն համապարփակ խաղաղության հասնելուն՝ մենք օրակարգը լրացրել ենք մեր առաջարկներով և այն հանձնել ենք ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահներին»։ Այսինքն հանձնել են, ըստ էության, «ոչ մի տեղ»։ Թերեւս այս ամենն իսկապես տեղի է ունեցել Սիմոնյանի ինչ-որ սրբազան երազում։

Եվ այստեղ արդեն որոշակի ընդհանուր պատկերացում է ծագում Երևանում ՀԱՊԿ-ի տարօրինակ ժողովի նպատակների և խնդիրների առնչությամբ. ինչպես և ինքստինքյան արխաիկ և ակնհայտորեն իր արդիականությունը կորցնող դաշինքի կոնֆիգուրացիան՝ տրամաբանությունից և իմաստից զուրկ էին նաև նրանում հնչած հայտարարությունները, որոնցից հիմնավորապես «նաֆտալինի» հոտ էր գալիս։

Caliber.Az

Դիտումներ: 123