Մոսկվան ու Երևանը. նոր պառակտում` ըստ դիրքորոշումների և ըմբռնումների
    «Հատուցումը», որպես հայ-ռուսական հարաբերությունների բարոմետր

    Վերլուծություն  13 Օգոստոսի 2022 - 13:32

    Վադիմ Մանսուրով
    Caliber.Az

    Մոսկվայի և Երևանի հետ գրեթե նույն պատմությունը, ինչ ծերունին համառ էշուկի հետ, որտեղ կենդանին իր վրա նստելու մտադրությունը ակնհայտորեն չի կիսում։ Տարիների ընթացքում նա դարձել է կամակոր։ Բայց էշի համառության համար, ինչպես գիտեք, միշտ կգտնվի երկար մտրակ։

    Գերանդին քարի դեմ

    «Հատուցում» գործողությունը դարձել է հայ-ռուսական հարաբերությունների ամրության թեստը և ուժաչափը։ Եվ այս թեստը Հայաստանի մոտ լուրջ հիվանդություն է բացահայտել, ճանապարհին մերկացնելով Մոսկվայի և Երևանի միջև հիմնարար հակասությունները։ Ե՞րբ են սկսել։ Առհասարակ տարաձայնություններ միշտ էլ եղել են, իսկ վերջին ժամանակներում բոլորովին խորացել են։ Թեկուզ այն պատճառով, որ այդքան էլ ջերմ չկազմավորվեցին հասարակության բոլորովին տարբեր շերտերից և տարբեր մակարդակի քաղաքական փորձ ունեցող մարդկանց՝ Պուտինի և Փաշինյանի հարաբերությունները։ Եթե Պուտինը ավելի շուտ պետական համակարգի արգասիք է, ապա Փաշինյանը՝ կորպորատիվ մտածելակերպի բացակայությամբ փողոցային ընդդիմադիր է։ Մոսկվան ավելի սովոր է գործ ունենալ հին դպրոցի կառավարիչներ՝ Քոչարյանի, Սարգսյանի, հետ, իսկ այստեղ՝ այ քեզ անակնկալ...

    Հին քաղաքական հակառակորդ՝ Քոչարյանի հանդեպ ատելությունը, ում դեմ Վովաևիչը արդեն վաղուց ոխ է պահում, հակառակ է գնում Պուտինի հետ նախկին նախագահի ջերմ բարեկամությանը։ Եվ Փաշինյանի կողմից նախաձեռնված նրա ընդհուպ մինչև ազատազրկում հետապնդումները խիստ սրտնեղեցին Վլադիմիր Վլադիմիրովիչ Պուտինին։ Երևանի գերանդին դեմ առավ Մոսկվայի քարին.. և արագ բթացավ։ Իսկ Ռուսաստանի ցուցադրական չմիջամտությամբ 44-օրյա պատերազմի իրադարձությունները Փաշինյանին հասկացրեցին, որ ավելի լավ է Քոչարյանի վրա այլևս փտածություն չսփռել և նրան քննություններով և մեկուսարաններով քարշ չտալ՝ ավելի թանկ կնստի…

    Այստեղ կա նաև ինչ որ ավելի խոր բան: Փաշինյանի կիսապրոլետարական գավառական գիտակցության և Քոչարյանի ու Սարգսյանի նման «օրենքով գողերի» հեղինակության բախում։ Եվ պատահական չէ, որ իշխանության գալու հետ միասին Վովաևիչը անմիջապես սկսեց հանցավոր ենթամշակույթի, գողական հասկացությունների լիկվիդացման արշավ, ընդհուպ մինչև նախկին իշխանության մերձավորների որսումները ու կալանավորումը։ Բայց մենք շեղվեցինք։

    Սանտա-Կլաուսը Երևանում

    Մոսկվայի և Երևանի միջև հարաբերությունների նոր թաքստարանային սրումը ըստ ժամանակի կարելի է վերագրել մոտավորապես գարնան կեսերին, երբ Հայաստանի մայրաքաղաքի հրապարակներում սկսեցին հատկապես բարձր մռնչալ ռևանշիստ-ընդդիմադիրները և Փաշինյանին պարզ դարձավ, որ առանց Կրեմլի ձեռքի այստեղ գործը գլուխ չի եկել։ Հատկապես այն ժամանակ, երբ ընդդիմադիրները սկսեցին Երևանի հրապարակներում զանգվածաբար տեղադրել տաքացված վրաններ և լափել ակնհայտ դրսից եկած միջոցներով տաք կերակուրը։ Արդյունքում Փաշինյանը հաղթեց ընդդիմությանը, բայց իր քաղաքական հակառակորդների հետ Մոսկվայի սիրախաղից նստվածքը, անշուշտ, մնաց։

    Հետո սկսվեց համաչափ «պատասխանիկների» շարանը. Հայաստանի մայրաքաղաքում Կանադայի դեսպանատան բացումը և կեռասը տորթի վրա՝ Ամերիկայի քաղաքական հետախուզության գլխավոր հետախույզի ժամանումը Երևան: Ինչը ցնցեց Մոսկվային ոչ պակաս, քան երեխաները Սուրբ Ծննդյան նախօրեին, երբ նրանք մարմնավոր տեսան Սանտա-Կլաուսին: Պարզ դարձավ, որ Փաշինյանը պատրաստում է Վաշինգտոնի հետ գրեթե սեպարատ բանակցություններ, կամ էլ, ծայրահեղ դեպքում տնտղում է հողը։

    Իսկ Հայաստանի ղեկավարը, միևնույն ժամանակ, սկսեց ինչ որ «անհնազանդության» ակտեր կազմակերպել իր մոսկվացի ավագ եղբոր նկատմամբ, օրինակ, ակնհայտորեն հրաժարվեց տարածաշրջանում տրանսպորտային հաղորդակցությունների ապաշրջափակումից, ինչը Կրեմլին հիմա իսկապես շատ անհրաժեշտ է: Եվ ամենուր Հայաստանում հակառուսական տրամադրությունները սկսեցին ծառերի բողբոջները պես ուռչել ու ծաղկել։ Ի դեպ, Փաշինյանի համար բավականին հեշտ է կարգավորել նման տրամադրությունները: Հայաստանում կան բազմաթիվ ամերիկամետ և սփյուռքյան ոչ կառավարական կազմակերպություններ, որոնց համար Ռուսաստանը՝ ակնհայտորեն չսիրված եղբայր է։

    Մոսկվայի ֆիզկուլտողջույնը

    Փաշինյանը չէր շտապում նաև Ղարաբաղից դուրս բերել հայկական զինված կազմավորումները՝ մոծակների այնպիսի օգտակար երամ, որը ժամանակ առ ժամանակ բզբզում էր Երևանի խնդրանքով, եթե հանկարծ ինչ-որ մեկը վիրավորեր վարչապետին։ Բայց ինչ-որ պահի Կրեմլը որոշեց խորամանկել և անձամբ ֆիզկուլտողջույն կազմակերպել Փաշյանյանի համար։ Երբ հնարավորությունը հայտնվում է: Թող նույնիսկ ինչ-որ կերպ ի վնաս սեփական շահերի, քանի որ ցուցադրական ճիպոտահարման էֆեկտը այնուամենայնիվ ավելի կարևոր է։ Ինչպես նաև ուսանելի տարր՝ Մոսկվայի մյուս բոլոր հովանավորների համար։

    «Հայանոսապարտիզանոս» ձևաչափի տականքների և «արցախյան ոգի» քարոզող բոլոր երևանյան քաղաքական գործիչների գոռոզությունը հիմնովին տապալած Ադրբեջանական «Հատուցում» գործողությունը՝ դարձավ նաև Փաշինյանի համար բացահայտման պահ՝ նա վերջապես հասկացավ, որ ամեն ինչ այդպես չի գնում, ինչպես պետք է։ Մոսկվան գործնականում ինքնամեկուսացվել է իրավիճակը մեկնաբանելուց, իսկ ռուս խաղաղապահները, որոնց ժամանակավոր պատասխանատվության գոտում իրականացվել է գործողությունը, ինչ-որ կերպ հաջողությամբ գոլորշիացել են հենց ադրբեջանական հատուկ ջոկատայինների հարվածների ժամանակ։ Կարծես թե բոլորը միանգամից գնացել են ճաշելու։ Չնայած այս հանգամանքների համընկնման հավանականությունը առհասարակ մոտ է զրոյի։

    Մոսկվան այսպիսով միանգամից երկու նապաստակ սպանեց. ցույց տվեց, որ լսել է Ալիևի վերջին հայտարարությունը և մտրակեց Փաշինյանին։ Եվ այս դեպքում Կրեմլը գործել է նպատակաուղղված՝ հստակ ֆիզիկուլտողջույն է փոխանցել Երևանին, ինչը հատկապես ակնհայտ է Ֆարուխ լեռան հետ մարտի միջադեպի համեմատ, երբ Մոսկվան վրդովմունքի փոթորիկ բարձրացրեց՝ գործնականում Բաքվին մեղադրելով անօրինական գործողությունների մեջ։ Թեև օրինականությամբ, և՛ այն ժամանակ, և՛ հիմա ամեն ինչ կարգին էր՝ 2020 թվականի նոյեմբերի 10-ի Եռակողմ հայտարարության 4-րդ կետին լիովին համապատասխանությամբ։

    Իսկ դուք որտե՞ղ էիք:

    Բայց ահա Փոքր Կովկասի լեռնաշղթայի ռազմավարական բարձունքների նկատմամբ վերահսկողության հաստատմամբ «Հատուցում» լայնածավալ գործողության վերաբերյալ Մոսկվան գերադասեց առանձնապես չարձագանքել։ Հասկանալի է, իհարկե, որ հայերը, առանց չափազանցության, լկտիացել են Լաչինի միջանցքի նկատմամբ իրենց վերջնագրային դժգոհության մեջ՝ ինչպես շունը խոտի դեզի վրա, որն ինքը ոչ մի բան չի ուզում անել, ոչ էլ պատրաստվում է որևէ մեկին թողնել այդ խոտի դեզի մոտ։ Այնուամենայնիվ, Մոսկվան դեռևս ընտրություն ուներ խաղալ Երևանի հետ՝ լրջորեն զայրացնելով Բաքվին, կամ մնալ կողքին: Եվ, ի վերջո, Փաշինյանին նման բոնուս չտրամադրվեց, ինչն էապես թուլացրեց հայ պարտիզանների, այդ թվում նաև Ղարաբաղում հարությունյանական կլիկի դիրքերը։ Եվ հիմա այս ռազմականացված խառնախումբը գտնվում է ադրբեջանցի զինվորականների հսկողության տակ. նստել եմ բարձր, նայում եմ հեռուն։

    Այս շրջադարձն առաջացրեց Փաշինյանի վրդովմունքը. Ով կպատկերացներ մինչև վերջերս, որ Երևանն ու Մոսկվան կարող են բախվել ամենասուրբ առիթի՝ Ղարաբաղում ռուս խաղաղապահների ներկայության համար։ Ավելին, Մոսկվան հայերի համար հարմար դիրք է գրավել Ղարաբաղում խաղաղապահների տեղակայման գոտու հետ կապված՝ հիվանդանոցներ կառուցել, մարդասիրական օգնություն տեղափոխել, խնամել անջատողականներին և հայ երեխաներին գրեթե մանկապարտեզներ տարել։ Իսկ հիմա Փաշինյանը, իր պնդումներում Մոսկվային վրդովված հարցրեց՝« իսկ դուք որտե՞ղ էիք», - գրեթե, ինչպես հարսը սկեսուրի մոտ, ով աչքաթող է արել իր երեխային, երբ մայրը աշխատանքի էր: Պուտինին ուղղված Փաշինյանի զանգը ակնհայտ զգացմունքային էր։

    Ստացեք և ստորագրեք

    Հետևաբար Մոսկվայից հնչող բոլոր պատասխան բացատրությունները ավելի շատ նման են չարամիտ ժպիտի՝ ի պատասխան անշնորհակալ կապիտուլյանտի։ Շատ հեգնանքով։

    Ռուսական կողմն անհիմն է համարում որոշակի քննադատական հայտարարությունները ղարաբաղյան տարածաշրջանում խաղաղապահ կոնտինգենտի հասցեին։ Այս մասին հինգշաբթի կայացած ճեպազրույցում հայտարարել է՝ ՌԴ ԱԳՆ տեղեկատվության եւ մամուլի դեպարտամենտի փոխտնօրեն Իվան Նեչաևը։

    «Ինտենսիվ քաղաքական շփումների հետ մեկտեղ շարունակվում է նաև ակտիվ աշխատանքը ռուս խաղաղապահների կողմից, որոնք անհրաժեշտ ջանքեր են գործադրում իրավիճակը կայունացնելու համար։ Ե՛վ Բաքուն, և՛ Երևանը բազմիցս նշել են ռուսական խաղաղապահ կոնտինգենտի կարևոր դերը։ Խաղաղապահների առանձին քննադատությունը համարում ենք չարդարացված։ Իսկ լրացուցիչ մանրամասների համար նրանց կառաջարկեինք դիմել Ռուսաստանի Պնախարարությանը»,- ասել է Նեչաևը։

    Մտրակ առանց քաղցրաբլիթի

    Ըստ երևույթին, Մոսկվան որոշել է համառ էշին դրդել կոնկրետ գործողությունների, և եթե նա դիմադրի և ցատկոտի Վաշինգտոնի ուղղությամբ կամ շարունակի արգելափակել տրանսպորտային հաղորդակցությունների ապասառեցումը՝ կսանձի և կտանի ճիշտ ուղղությամբ։

    Ակնհայտորեն նախաձեռնությունը իր ձեռքը վերցնելու մտադրությամբ՝ մերժելով Բրյուսելի խայծը Երևանից, Մոսկվան հայտարարեց մինչև օգոստոսի վերջը՝ Ռուսաստանի, Ադրբեջանի և Հայաստանի առաջին դեմքերի միջև բանակցություններ անցկացնելու մասին։ Ընդ որում, կարծես թե Երեւանին այդ համառ էշի պես քարշ են տալիու այդ հանդիպմանը։ Եվ կհետևեն, որպեսզի ինչ որ կերպ ավելորդ բաներ չասի։ Այլ կսկսի փնթփնթալ։

    Մինչդեռ պարզվում է, որ Հայաստանի ընդդիմությունն աշնանը գլոբալ հարձակում է նախապատրաստում Փաշինյանի դիրքերի վրա։ Ոգեշնչված, կարծես, Կրեմլի աշտարակներով։ Սահմանադրական դատարանի ապարատի նախկին ղեկավար, ընդդիմադիր Էդգար Ղազարյանը նույնիսկ բարձրաձայնեց ռեւանշիստների վիթխարի ծրագրերը՝ ներկայացնելով Նիկոլ Փաշինյանին անվստահության քվեի հետ կապված պաշտոնանկ անելու ռազմավարությունը։ Դե, իսկ սկզբի համար նախատեսվում է անցկացնել երեք հանրահավաք։

    «Առաջինը՝ օգոստոսի 23-ին, երկրորդը՝ սեպտեմբերի 2-ին, սա Դիմադրության շարժման հանրահավաքն է, երրորդը՝ սեպտեմբերի 21-ին՝ ԱԺ-ում Նիկոլ Փաշինյանի հրաժարականի հարցի քննարկման ժամանակ»,- նշել է Ղազարյանը։ .

    Նրա ազդարարած նոր կազմակերպությունը կոչվելու է «Անկախության շարժում»։ Նրա ակցիան մեկնարկելու է օգոստոսի 23-ին՝ Հայաստանի Անկախության հռչակագրի ընդունման օրը, և կավարտվի սեպտեմբերի 21-ին՝ Հայաստանի Հանրապետության անկախության օրը։ Եվ,Ղազարյանի խոսքով, «ամենաուշը սեպտեմբերի 21-ից Նիկոլ Փաշինյանը չպետք է լինի Հայաստանի վարչապետ»։

    Ահա այսպիսի տպավորիչ մտրակը, ըստ երևույթին, և կստիպի Փաշինյանին գործել խիստ Մոսկվայի օրակարգի շրջանակներում...

    Caliber.Az

    Դիտումներ: 402

    Բաժանորդագրվեք մեր թելեգրամյան ալիքին


Կարդացեք նաև

Արեւմուտքը Երեւանի բարեկամը չէ Շերեշևսկու դատողությունը

18 Մարտի 2024 - 17:15

Անխուսափելի խումարաթող «Հին աշխարհի հիստերիկներ»

15 Մարտի 2024 - 16:58

«Խուդաֆերինը» և «Գըզ Գալասին». «մեծ» ջրի ակնկալիքով Caliber.Az-ի հետազոտությունը

15 Մարտի 2024 - 17:55

Էկզեկուցիայի հրավեր Եվրախորհրդարանը գայթակղում է Հայաստանին

15 Մարտի 2024 - 16:21

Ադրբեջանի մասնատման արդյունքները 19-րդ դարում «Դժվար պատմություն» Ռիզվան Հուսեյնովի հետ

14 Մարտի 2024 - 10:33

Երբ բոլոր ազգերը հավասար են, բայց ոմանք ավելի հավասար են, քան մյուսները Caliber.Az YouTube-ի ալիքի տեսանյութ

14 Մարտի 2024 - 09:38
ԳՈՎԱԶԴ
Տեսանյութ
Վերջին լուրեր

    Փաշինյան հայտարարել է Ադրբեջանի հետ սահմանազատման գործընթացի գործնական փուլ մտնելու մասին

    19 Մարտի 2024 - 12:51

    Զաքիր Հասանով. Ադրբեջանական բանակը ամրապնդում է իր դիրքերը ազատագրված տարածքներում

    19 Մարտի 2024 - 11:36

    Իլհամ Ալիևը շնորհավորել է ադրբեջանական ժողովրդին Նովրուզի տոնի առթիվ

    19 Մարտի 2024 - 11:15

    Քննարկվել է ադրբեջանա-իրաքյան հարաբերությունների զարգացումը

    19 Մարտի 2024 - 10:57

    Ադրբեջանում նշում են «Իլախըր Չերշենբե»-ն

    19 Մարտի 2024 - 10:35

    Ադրբեջանի դեսպանը մասնակցել է Չանաքքալեի ճակատամարտում հաղթանակի տարեդարձին նվիրված միջոցառմանը

    ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ

    19 Մարտի 2024 - 10:15

    Ստոլտենբերգ. Մենք հարգում ենք Ադրբեջանի՝ ռազմական դաշինքներին չանդամակցելու ինքնիշխան որոշումը

    19 Մարտի 2024 - 09:39

    Հիքմեթ Հաջիև. Ադրբեջանը և Չինաստանը պահպանում են բարեկամական և գործընկերային հարաբերություններ

    19 Մարտի 2024 - 09:12

    Բայրամովն ու Ստոլտենբերգը քննարկել են՝ Բաքվի և Երևանի միջև հարաբերությունների նորմալացման հարցը

    18 Մարտի 2024 - 18:32

    Խաղեր Արևմուտքի հետ. Դժվար ժամանակներ են սպասվում Հայաստանին

    Ստանիսլավ Տկաչենկոն՝ Caiber.Az-կայքում

    18 Մարտի 2024 - 18:28

    ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղարը՝ Ադրբեջանի ՊՆ-ում բանակցություններում

    ՖՈՏՈ\ՎԻԴԵՈ

    18 Մարտի 2024 - 18:26

    Նախագահ Ալիև. Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմի արդյունքները դաս չդարձան Հայաստանի համար

    18 Մարտի 2024 - 17:35

    Իլհամ Ալիև. Ես արդեն չորրորդ անգամն է, որ տոնական խարույկ եմ վառում ազատագրված Ղարաբաղի հողի վրա

    18 Մարտի 2024 - 17:34

    ԵՄ ԱԳՆ ղեկավարները կքննարկեն՝ Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև կարգավորման գործընթացը

    18 Մարտի 2024 - 17:19

    Արեւմուտքը Երեւանի բարեկամը չէ

    Շերեշևսկու դատողությունը

    18 Մարտի 2024 - 17:15

    Ալիևը Պուտինին. Ադրբեջանի և Ռուսաստանի միջև հարաբերությունները տարբերվում են իրենց զարգացման կայունությամբ

    18 Մարտի 2024 - 17:01

    AZAL-ը թռիչքներ է իրականացնում Լոնդոնի ևս մեկ օդանավակայան

    ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ

    18 Մարտի 2024 - 16:35

    Հրապարակվել է ազատագրված տարածքներում հայտնաբերված աճյունների թիվը

    18 Մարտի 2024 - 15:56

    Հայաստանի պաշտպանության նախկին նախարար. Հնդկաստանից բերված զենքերն արդեն մեկ տարի է անսարք են

    18 Մարտի 2024 - 15:42

    Ղարաբաղի հայերը փախչում են Հայաստանից

    18 Մարտի 2024 - 15:41

    «Ֆրանսիան բարյացակամ ժպիտով սպանում է հայերին»

    Իշխան Վերդյանը՝ Caliber.Az-կայքում

    18 Մարտի 2024 - 15:40

    Ադրբեջանն ու Իրաքը կքննարկեն տնտեսական կապերը

    18 Մարտի 2024 - 14:51

    Ալիեւը շնորհավորել է Պուտինին ընտրություններում տարած հաղթանակի կապակցությամբ

    18 Մարտի 2024 - 14:49

    Խանքենդին մաքրվում է հայկական զենքից

    ԹՎԵՐ

    18 Մարտի 2024 - 14:02

    Հիքմեթ Հաջիևը հանդիպել է Չինաստանում Պակիստանի դեսպանին

    ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ

    18 Մարտի 2024 - 13:42

    Իլհամ Ալիևը Նովրուզի տոնի կապակցությամբ խարույկ է վառել Խանքենդիում

    18 Մարտի 2024 - 13:26

    Իլհամ Ալիև. Ադրբեջանի Զինված ուժերում բարեփոխումները լավ արդյունքներ տվեցին

    18 Մարտի 2024 - 13:06

    Մեծ վերադարձ. Ֆիզուլիի ավելի քան 100 բնակիչներ վերադառնում են տուն

    18 Մարտի 2024 - 12:42

    ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար. Ադրբեջանը մեր կարևոր և արժեքավոր գործընկերն է

    18 Մարտի 2024 - 12:18

    Հիքմեթ Հաջիևը հանդիպել է Չժաո Ինմինի հետ. օրակարգում COP29-ն է

    18 Մարտի 2024 - 12:18

    ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար. COP29-ը կարևոր է բոլորի համար, ովքեր մտահոգված են կլիմայի փոփոխությամբ

    18 Մարտի 2024 - 11:56

    Բայրամովն ու Շտայները քննարկել են COP29-ը

    18 Մարտի 2024 - 11:27

    Իրակլի Կոբախիձե. Ադրբեջանին և Վրաստանին կապում են պատմական բարեկամական կապերը

    18 Մարտի 2024 - 11:15

    ԱԱՀ. ԵԽ-ն պետք է աջակցի Հայաստանից վտարված 300 հազար արևմտյան ադրբեջանցիների հայրենիք վերադառնալուն

    18 Մարտի 2024 - 10:46

    Իլհամ Ալիևը՝ Ադրբեջանի և Հայաստանի հարաբերությունների կարգավորման հնարավորությունների մասին

    18 Մարտի 2024 - 10:12

    Նախագահ. ՆԱՏՕ-Ադրբեջան գործընկերությունը երկար պատմություն ունի

    18 Մարտի 2024 - 09:58

    ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար. Հայաստանն ու Ադրբեջանը հնարավորություն ունեն հասնելու կայուն խաղաղության

    18 Մարտի 2024 - 09:50

    Սթոլթենբերգ. Ես անհամբեր սպասում եմ Ադրբեջանի հետ գործընկերության հետագա ամրապնդմանը

    ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ

    18 Մարտի 2024 - 09:40

    Քելբաջարում բեռնատար է շրջվել, մեկը մահացել է

    18 Մարտի 2024 - 09:33

    Մեկնարկել է ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղարի այցը Ադրբեջան

    18 Մարտի 2024 - 09:14

ԲՈԼՈՐ ՆՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ