Այսպես են հայերը ոչնչացրել Լաչինը Բացառիկ կադրեր՝ Caliber.Az-ում

Ողջ օգոստոսի ընթացքում Լաչին քաղաքի, ինչպես նաև Զաբուխ և Սուս գյուղերի թեման, որոնք ապօրինի բնակեցրած հայերը պետք է մինչև այս ամսվա վերջ լքեն, մնում է, որպես ոչ միայն ադրբեջանական, այլև հայկական և միջազգային ԶԼՄ-ների հիմնական թեման։ Չնայած նրան, որ Լաչինի շրջանը օկուպացիայից ազատագրվել էր դեռևս 2020 թվականի դեկտեմբերի 1-ին, այնուամենայնիվ Լաչին քաղաքում և հարակից գյուղերում շարունակում էին ապրել անօրինական միգրանտները, այդ թվում նաև Մերձավոր Արևելքից։ Սակայն այն բանից հետո, երբ Ադրբեջանը ռեկորդային ժամանակահատվածում կառուցեց Լաչինը շրջանցող ճանապարհի իր գերժամանակակից մասը, դրվեց քաղաքի նկատմամբ Բաքվի վերահսկողության վերականգնման մասին հարցը։ Եվ այստեղ մեր երկիրը հերթական անգամ դրսևորեց հումանիզմի ակտ՝ անօրինական միգրանտներին տրամադրելով անվտանգ տարհանման համար բավական ժամանակ։

Caliber.Az-ը մեկից ավելի հոդված և գրություն է նվիրել, թե ինչպես են հայերը ամենաբարբարոս միջոցով ոչնչացնում Լաչինը, Զաբուխը և Սուսը՝ դրանք հանձնելով կրակին և թալանին։ Մինչդեռ այդ մասին չեն ամաչում գրել նաև հայ լրագրողները, օրինակ, այդ նույն Նաիրի Օհիկյանը, ով պատմել է այն մասին, որ Զաբուխ գյուղում տեղ է գտել իսկական ավազակային հարձակում։ Սակայն չի կարելի ասել, որ այս գործընթացը սկսվել է հենց հիմա՝ օգոստոսին, երբ ադրբեջանական կողմը և Հայաստանին, և ռուսական խաղաղապահ զորախմբին պաշտոնապես տեղեկացրել է, որ անօրինական հայ վերաբնակները պետք է լքեն տարածքը։ Ոչ, հայ օկուպանտների համար արդեն երկրորդ բնավորություն դարձած թալանը սկսվել է մինչև 2022 թվականի օգոստոսը, երբ հայկական կողմին հասկանալի դարձավ, որ Բաքուն Լաչինի նոր ճանապարհի կառուցումը կվերջացնի շատ ավելի շուտ, քան նշված է 2020 թվականի նոյեմբերի 10-ի Եռակողմ հայտարարության 6-րդ կետում երեքամյա ժամկետը։ Մինչդեռ նախագահ Իլհամ Ալիևը նման սցենարի մասին նախազգուշացրել էր դեռևս 2020 թվականի դեկտեմբերի 1-ին՝ ադրբեջանական ժողովրդին ուղղված իր ուղերձում. «…Ես Ռուսաստանի նախագահի հետ զրույցի ժամանակ ասել եմ, որ մեզ պետք է վերադարձվի նաև Լաչին քաղաքը։ Ուստի մենք առաջարկում ենք կառուցել նոր միջանցք։ Մշակել Ղարաբաղը Հայաստանի հետ կապող նոր միջանցքի երթուղի և կառուցել այն։ Այստեղ նշված է նաև ժամկետը՝ 3 տարի։ Բայց ես համարում եմ, որ մենք կարող ենք դա անել ավելի շուտ։ Նոր միջանցքի պարամետրերը որոշելուց հետո Լաչին քաղաքը նույնպես մեզ կվերադարձվի»։

Եվս մեկ անգամ ուշադրություն դարձրեք Ադրբեջանի ժողովրդին ուղղված երկրի նախագահի ուղերձի ամսաթվին։ Հաշվի առնելով այն անվիճելի փաստը, որ Իլհամ Ալիևի խոսքերը երբեք չեն շեղվում գործից, հայկական կողմի մոտ կասկածներ չկային, որ Բաքուն իրոք ճանապարհը կկառուցի 2023 թվականից առաջ։ Եվ արդեն այդ ժամանակ սկսվեցին Լաչինի շրջանի ենթակառուցվածքի անխնա ոչնչացման նախապատրաստությունը, որը պետք է ազատագրվեր։ Caliber.Az-ի տրամադրության տակ են հայտնվել Լաչինի շրջանի՝ տիեզերքից արված լուսանկաները։ Որոշ նկարներ թվագրված են 2020 թվականի դեկտեմբերին։ Դրանց վրա շենքերը դեռ անվնաս և անվթար վիճակում են։ Եվ ահա նույն տարածքի լուսանկարը, բայց թվագրված է 2022 թվականի մայիսին։ Նրանց վրա արդեն լավ երևում են հայերի վանդալիզմի և ավազակության հետքերը. նույն տները արդեն կամ ավերվել են, կամ դրանցից մնացել են միայն պատերը առանց տանիքի, անտառները հրկիզված են, ենթակառուցվածքի օբյեկտները ոչնչացված։

Իհարկե, մեր մտքով չի էլ անցել, որ հայերը ազնվությամբ կպատասխանեն Ադրբեջանի մարդասիրությանը, քանի որ մեր աչքի առաջ դեռևս կա Քելբեջարից նրանց հապճեպ փախուստի ստոր պատկերը։ Չենք կասկածում նաև, որ վերջում նրանք ականներով են լցնելու ամբողջ Լաչինի շրջանը, որպեսզի դանդաղեցնեն ադրբեջանցիների իրենց տները վերադարձնելու գործընթացը։

Դե լավ, գլխավորն այն է, որպեսզի հինավուրց ադրբեջանական հողերը որքան հնարավոր է շուտ մաքրվեն օտար, անկոչ ու խորթ տարրից։ Սպասել մնացել է բոլորովին քիչ,՝ երկու շաբաթից պակաս։ Դե, հետո Ադրբեջանը ոչ միայն տարածքը կմաքրի ականներից, այլև նորից կբարեկարգի, և, հուսով եմ, շուտով Լաչինում, Զաբուխայում, Սուսում և Լաչինի շրջանի մյուս բնակավայրերում նորից կվերադառնա հանգիստ ու սահուն կյանքը, և բակերում կհնչեն մանկական հնչեղ ձայները։ Չէ որ հարազատ վայրեր են վերադառնում նրանց իսկական տերերը։