Հարցաքննություն առանց շտապելու Սամիթ Ալիևի «Անհարմար ճշմարտությունը»

Լրտեսության մեջ կասկածվող Մարտին Ռայանը՝ Ֆրանսիայի քաղաքացին, ձերբակալվել է 2023 թվականի դեկտեմբերի 4-ին։ Ֆրանսիայի արտաքին գործերի նախարարությունը Ադրբեջանից պահանջում է ազատ արձակել ձերբակալված ֆրանսիացուն։

Վերջին իրադարձությունների լույսի ներքո նրանք կարող են ինչ-որ բան պահանջել իրենց ընկերներից գեյ-շքերթի ժամանակ, իսկ այստեղ՝ բոլորովին այլ պատմություն է: Ընդհանրապես, եթե որևէ մեկը հայտնվում է հակահետախուզության ուշադրության կենտրոնում՝ նրան երբեք անմիջապես չեն վերցնում։ Մինչև նրա բոլոր շփումները պարզելը, նրան ոչ ոք մատով անգամ չի դիպչի, քանի որ ամենահետաքրքիր բաները սովորաբար սկսվում են նրանից հետո, երբ պարզվել են օբյեկտի «ծանոթների շրջանակը» և առկա բոլոր կապերը: Այնպես որ, այն, որ պարոն Ռայանը ձերբակալվել է անցյալ տարվա դեկտեմբերի 4-ին, իսկ այդ մասին տեղեկատվությունը հայտնվել է միայն ամանորյա տոներից հետո՝ խոսում է ինչ-որ բանի մասին։ Մարտին Ռայանը «MERKORAMA» ՍՊԸ-ի գործադիր տնօրենն էր, որը մասնագիտացած էր սննդամթերքի ներմուծման և առաքման մեջ, հիմնականում այսպես կոչված «HoReCa» (հյուրանոցներ, ռեստորաններ, կեյտերինգային ծառայություններ) հատվածի համար: Ընկերությունը չի խորշում, ավելի ճիշտ՝ չի խորշել նաև ՏՏ լուծումներ ներկայացնելը, ինչի վրա նույնպես պետք է գրավել ամենամեծ ուշադրությունը։ Այսինքն՝ ինչպես արդեն ասացի՝ առկա կապերը, քանի որ տնտեսության այս հատվածում աշխատանքը ենթադրում է շատ մեծ թվով ծանոթների առկայություն։ Ուստի կարծում եմ, որ ամեն ինչ դեռ նոր է սկսվում, և գործն այնտեղ վերջ չունի, և մենք ոչ մի տեղ չենք շտապում։

Հետաքրքիր է նաև մեկ այլ բան։ «AFP» գործակալությանը տված հարցազրույցում Ռայանի հայրը հայտնել է, որ իր որդու հետ հեռախոսազրույցում նա նշել է իր գործի կապը՝ Ֆրանսիայի և Ադրբեջանի միջև դիվանագիտական լարվածության հետ։ «Մի անգամ նա ինձ ասաց. նրանք ուզում էին ինձ օգտագործել որպես չնչին մարդ», - բացատրել է Ռիչարդ Ռայանը՝ մատնանշելով, որ իր որդին «ակնարկում էր վտարված երկու դիվանագետներին՝ ենթադրելով, որ նրանց դա կհաջողվի»:

«Որդուն փրկելու» հոր բավականին անշնորհք փորձ, իհարկե՝ Ֆրանսիայի Հանրապետության պատկան մարմինների պատժամիջոցներից։ Ընդհանուր առմամբ, «չստացվեց», և ոչ այնքան հաջողակ գործակալին բռնցին գոտկատեղից: Նրան դիվանագիտական անձեռնմխելիություն չի հասնում, ուստի քաղաքացին որոտացել է շուքով։ Ցանկացած դեպքում, հետաքննությունը անպայման կպատասխանի մեզ հետաքրքրող բոլոր հարցերին, հիմա ավելի լավ է սպասել դրա ավարտի արդյունքներին։

Մեծ հաշվով, այն ամենը, ինչ հիմա կատարվում է՝ դա միանգամայն նորմալ հետախուզական աշխատանք է։ Օրինակ, 1958 թվականին ՊԱԿ-ը (ԿԳԲ) հավաքագրել է ԽՍՀՄ-ում Ֆրանսիայի մի ամբողջ դեսպան Մորիս Դեժինին։ Նրան բռնել էին, այսպես կոչված, «մեղրի թակարդով», դե, բռնեցին կնոջ վրա, հետո նույնիսկ թեթեւակի ծեծել էին, ես ամենևին էլ կատակ չեմ անում, որից հետո և առաջարկել են ժամանակ առ ժամանակ սովետական իշխանությանը տրամադրել մանր, դե, կամ խոշոր ծառայություններ՝ կախված իրավիճակից։ Ցավոք, 1963 թվականին ՊԱԿ-ի սպա Յուրի Կրոտկովը փախչում է Մեծ Բրիտանիա և այդ մասին պատմում է բրիտանական հետախուզական ծառայություններին։ Բրիտանական հակահետախուզությունը այս շատ նուրբ պատմության մանրամասներով կիսվում է ֆրանսիացի գործընկերների հետ, որից հետո ֆրանսիացիները դեսպանին, իհարկե, հետ են կանչում։ Բայց ամեն ինչ անցնում է առանց որևէ դաժանության, նրան նույնիսկ չեն կալանավորում, քանի որ Դեժանը դը Գոլի մտերիմ ընկերն էր։ Մի խոսքով, փոքրիկ մարդու, կարելի է ասել, բախտը բերեց։ Իսկ հետո... հետո Մորիս Դեժանը ընդհանրապես դառնում է Բեզանսոն քաղաքում խորհրդային «Սլավա» ժամացույցների արտադրության գործարանի գլխավոր տնօրենը։ Այո, չեք հավատա, բայց Ֆրանսիայում նման գործարան եղել է, և այդ գործարանը գործել է գրեթե մինչև 80-ականների վերջը։ Չնայած այս ամենը մութ գործ է։ Միգուցե նա շարունակել է աշխատել ԽՍՀՄ-ի վրա։ Կամ արդեն ֆրանսիական հետախուզության վրա։ Որովհետև նման կադրերին, այն էլ այդպիսի կապերով, այո և նման փորձով ոչ ոք չի վատնի։ Այնուամենայնիվ այս պատմությունը վաղուց դարձել է պատմություն։

Դե, ևս մեկ կարճ էքսկուրսիա դեպի պատմություն. 1757 թվականի նոյեմբերի 5-ին, Յոթնամյա պատերազմի ժամանակ, պրուսական բանակը Սաքսոնիայում գտնվող Ռոսբախ գյուղի մոտ ջախջախիչ պարտություն է հասցրել ֆրանսիական բանակին: Գրեթե ամբողջ հրետանին թողնելով գերմանացիներին՝ ֆրանսիացիները փախան, նույնիսկ չփորձելով պահպանել «կազմակերպված նահանջի» տեսիլքը։ Այս ճակատամարտը պատմության մեջ մտավ որպես «Ռոսբախի ճակատամարտ», և Ֆրանսիայում դրա մասին չեն սիրում հիշել։ Այս ճակատամարտից անմիջապես հետո, ռուս կայսրուհի Ելիզավետա Պետրովնան արձակեց հրամանագիր. «Ռուս կամավորները, որոնք իմ հրամանով կցված են ֆրանսիական բանակին, պետք է առանց հապաղելու հետ կանչվեն տուն։ Մեր սպաները պարտված բանակում սովորելու բան չունեն»։

Սա ես, փաստորեն ինչ նկատի ունեմ։ Եթե Հայաստանի հատուկ ծառայությունների վրա, ինչպես ասում են, «իր ձեռքն է դնում» ֆրանսիական հետախուզությունը՝ մեզ մնում է միայն ուրախանալ։ Քո հակառակորդի հովանավորների հետախուզության անշնորհք աշխատանքը չի կարող չուրախացնել:

Գիտեք, զինվորների սխրանքը միշտ փայլում է, իսկ ահա հակահետախույզների սխրանքը՝ միշտ ստվերում է։ Նրանց անուններն անհայտ են, իսկ նրանց աշխատանքի արդյունքների մասին գիտեն միայն նրանց անմիջական ղեկավարները։ Բայց եթե նույնիսկ նրանց աշխատանքի արդյունքներն ակնհայտ են, և այդ արդյունքները տեսնում ենք նույնիսկ մենք, դե, օրինակ, նույն Մարտին Ռայանի՝ մենք միևնույն է այդ մարդկանց մասին գործնականում ոչինչ չգիտենք։ Նրանց մրցանակները, շնորհակալություններն ու խրախուսանքները միշտ գաղտնի են պահվում։ Եվ սա, հավանաբար, ճիշտ է, քանի որ հատկապես այդ ձևով ավելի լավ կլինի: Որովհետև միշտ այդպես է եղել։