Մենք պատերազմ չենք ուզում, բայց չենք էլ վախենում. Երևանը խելքի կգա՞ Նախագահ Ալիևի ելույթի հետքերով
Նախագահ Իլհամ Ալիևը սեպտեմբերի 23-ին ելույթ ունենալով Ադրբեջանի 7-րդ գումարման Միլլի Մեջլիսի առաջին նիստում բարձրաձայնեց երկրի առջև ծառացած կարևորագույն խնդիրների մասին։ Պետության ղեկավարը, մասնավորապես, ընդգծեց երկրի ռազմական ներուժի հզորացման կարևորությունը։
«Թիվ մեկ խնդիրը մեր ռազմական հզորության մեծացումն է: Չնայած այն հանգամանքին, որ Ղարաբաղյան Երկրորդ պատերազմն ու հակաահաբեկչական գործողությունը մնացին անցյալում, ինչպես նաև աշխարհում տեղի ունեցող գործընթացները, նոր կոնֆլիկտային օջախների ի հայտ գալը, պատերազմներն ու մեր շուրջ լարվածության աճը, Հայաստանում առկա ռևանշիստական միտումները ստիպում են մեզ մշտապես ուշադրություն դարձնել այս ոլորտին»,- ասել է նախագահը` դրանով իսկ առանձնացնելով Ադրբեջանի պետական քաղաքականության հիմնական առաջնահերթություններից մեկը։
Նախագահ Ալիևի այս ուղերձը հաստատում է, որ Ֆրանսիայի, ԱՄՆ-ի և Հնդկաստանի կողմից Հայաստանի ակտիվ ռազմականացումը մեկ նպատակ է հետապնդում՝ Ադրբեջանի հետ նոր պատերազմի նախապատրաստում։ Ըստ այդմ, դա Բաքվին պարտավորեցնում է մշտապես մեծ ուշադրություն դարձնել իր պաշտպանունակությանը։
Նման եզրակացության կարելի է հանգել նախագահի հետևյալ հայտարարությունից. «Բայց եթե մենք քիչ ուշադրություն դարձնենք ռազմական ոլորտին և չապահովենք դրա համար հատկացված միջոցների պատշաճ մակարդակը, ապա ապագայում մեզ կարող են խնդիրներ սպասել»։
Հարկ է նշել, որ տարածաշրջանում նոր ռազմական հակամարտության հավանականությունը զգալիորեն բարձրացնում է Հայաստանի հետ ԱՄՆ ռազմավարական գործընկերության մակարդակը, ինչի պատրվակով Վաշինգտոնը զորավարժություններ է անցկացնում Երևանի հետ։ Այս կապակցությամբ տեղին է հիշեցնել, որ սեպտեմբերի 9-ից 20-ը Կանզաս նահանգի ազգային գվարդիայի զինծառայողները Հայաստանի զինված ուժերի հետ իրականացրել են փորձի փոխանակում՝ սերժանտների որակավորումը բարձրացնելու համար։ Կանզաս նահանգի Ազգային գվարդիան իրականացրել է Phoenix Platoon ծրագիրը, ուշադրության կենտրոնում են եղել «արհեստավարժ սերժանտական կազմի ձևավորումը, պլանավորման ու առաջնորդման լավագույն փորձի ներկայացումը»։
Չնայած ԱՄՆ-ն հրապարակայնորեն հայտարարում է տարածաշրջանում խաղաղության հասնելու հարցում օգնելու ցանկության մասին, իրականում Վաշինգտոնը Հայաստանին նախապատրաստում է Ադրբեջանի հետ նոր պատերազմի։
Ակնհայտ է, որ ԱՄՆ-ը չի կարող հաշտվել այն փաստի հետ, որ Ադրբեջանն ինքնուրույն վերականգնեց իր տարածքային ամբողջականությունն ու ինքնիշխանությունը։ Այդ իսկ պատճառով Արևմուտքում հակաադրբեջանական լայն արշավ է սկսվել։
Այս հարցին անդրադարձավ նաև նախագահ Ալիևը։
«Արտաքին շրջանակները, չկարողանալով մարսել մեր հաղթանակը, նոր ծրագրեր են մշակում մեր դեմ։ Հենց սա է մեդիա արշավների, զրպարտչական արշավների նպատակը։ Այս թեման պահել օրակարգում և ապրել այն հույսով, որ եթե Ադրբեջանը երբևէ սայթաքի, թուլանա, նորից կեղտոտ գործեր սկսել մեր դեմ։ Այսինքն՝ մենք պետք է իմանանք սա։ Սա գիտեն Ադրբեջանի իշխանությունները, դա պետք է իմանա նաև հանրությունը։ Ուստի մենք չենք կարող թուլանալ»,- ասել է Ալիևը։ Նախագահը նաև նշել է, որ Հայաստանում գլուխ են բարձրացնում ռևանշիստական ուժերը։ «Խոսքը միայն մարգինալ քաղաքական տարրերի մասին չէ, այսօրվա Հայաստանի իշխանությունները նույնպես ապրում են նույն մտքերով ու երազանքներով»,- շարունակել է Ալիևը։
«Թեև նրանք այս մասին չեն բարձրաձայնում, բայց իրենց գործերը, քաղաքականությունը, քայլերը լրիվ հակառակ պատկեր են ստեղծում։ Դրա մասին է վկայում նաև Մինսկի խմբի ֆորմալ պահպանումն առ այսօր, որը որևէ գործառական նշանակություն չունի»։
Երկրի ղեկավարը կրկին ընդգծել է, որ Ադրբեջանի պայմանները Հայաստանի նկատմամբ մնում են անփոփոխ. «Բնականաբար, պետք է վերջ տրվի մեր նկատմամբ պաշտոնական տարածքային պահանջներին։ Նրանց սահմանադրությունը պետք է փոփոխվի, Մինսկի խումբը վերանա»։
Սակայն, ինչպես հայտնի է, Հայաստանը խուսափում է Բաքվի արդարացի պահանջների կատարումից՝ հույս դնելով ռևանշի ու իր նոր հովանավորների՝ ի դեմս ԱՄՆ-ի ու Ֆրանսիայի, ռազմական ու ֆինանսական աջակցության վրա։
«Հիմա Ամերիկայից նրանց 250 միլիոն դոլար են տրամադրում։ Նրանք այս գումարը օգտագործում են իրենց ներքին նպատակների համար, իսկ խնայված միջոցներով զենք կգնեն մեզ սպանելու համար։ Ո՞վ է պատասխանատու սրա համար։ Նրանք, ովքեր տալիս են այս գումարը, այդ թվում՝ այսպես կոչված, Խաղաղության եվրոպական հիմնադրամը։ Տեսեք երեսպաշտության աստիճանը: Սպառազինման համար նախատեսված հիմնադրամը նրանք անվանում են Խաղաղության հիմնադրամ։ Դրանից օգտվում է Հայաստանը, որն անվճար զենք է ստանում Ֆրանսիայից։ Նրանք, ովքեր զինում են Հայաստանը, պետք է իմանան, որ իրենք են կրելու անմիջական պատասխանատվություն ապագա բոլոր իրադարձությունների համար»,- ասել է Իլհամ Ալիևը։
Ընդ որում՝ երկրի ղեկավարն ընդգծել է, որ Ադրբեջանի և Հայաստանի ռազմական հզորությունը համեմատելի չէ։
«Ղարաբաղյան Երկրորդ պատերազմից հետո անցած ժամանակահատվածում մենք զգալիորեն մեծացրել ենք մեր ռազմական հզորությունը։ Ստեղծվեցին նոր զորամիավորումներ, մի քանի անգամ ավելացվեց հատուկ նշանակության ուժերի թվային կազմը։ Այսինքն՝ ստեղծվել են հատուկ նշանակության ուժեր և կոմանդոս, որոնց թվային կազմն աճում է ու տարեցտարի կաճի», - ասել է Ալիևը։
«Վերջին 3-4 տարիների ընթացքում մեր երկրի միջազգային դիրքերն էլ ավելի են ամրապնդվել: Մենք կարողացանք ստիպել ողջ աշխարհին ընդունել Ղարաբաղյան Երկրորդ պատերազմի և հակաահաբեկչական գործողության արդյունքները»,- ասել է նախագահը` ընդգծելով, որ անկախ, սկզբունքային արտաքին քաղաքականությունը մեր երկրի հիմնական ուղղությունն է։ Ադրբեջանն ավելացնում է իր բարեկամների թիվը բոլոր մայրցամաքներում: Լուրջ կապեր են հաստատվում տարածաշրջանային տերությունների հետ, համագործակցության նոր հնարավորություններ են ստեղծվում տարբեր ոլորտներում, ամրապնդվում են հարաբերությունները ավանդական գործընկերների հետ։
Իհարկե, Հայաստանը, մի կողմ դնելով ռևանշիստական և էքսպանսիոնիստական քաղաքականությունը, նույնպես կարող էր օգտվել իր երկրի զարգացումը բարելավելու բացառիկ հնարավորությունից՝ ստորագրելով խաղաղության պայմանագիր Ադրբեջանի հետ և հետևելով Բաքվի խաղաղության օրակարգին։ Ցավոք, առայժմ դա տեղի չի ունենում։ Ընդհակառակը, մենք հետևում ենք, թե ինչպես են Երևանում, իրենց նոր տերերի հրահանգով, ամեն օր երկիրը մոտեցնում կործանման, այդպես էլ հետևություններ չանելով տխուր անցյալից։ Ավելի վատ՝ հենց Հայաստանի համար։
Բաքուն կրկին ցույց է տալիս, որ պատրաստ է ցանկացած սցենարի, բայց դեռ շանս է թողնում, որ Երևանը խելքի գա։ Այսօր իր ելույթում Ադրբեջանի ղեկավարը ևս մեկ անգամ հիմնավոր կերպով շեշտը դրեց Բաքվի խաղաղության օրակարգի հիմնական առաջնահերթությունների վրա։ Հետևե՞լ դրանց, թե՞ հրաժարվել՝ պետք է որոշի Հայաստանը։