Հայաստանի ԶՈՒ-երը հարձակում են նախապատրաստում Ադրբեջանի վրա Փաշինյանը ծրագրում է «փոքր հաղթական պատերազմ»

Նոյեմբերի 13, 2024 թվական: Ողջ աշխարհի ուշադրությունն այդ օրերին սևեռված էր Բաքվում անցկացվող ՄԱԿ-ի Կլիմայի փոփոխության մասին շրջանակային կոնվենցիայի Կողմերի 29-րդ նստաշրջանի վրա։ COP29-ի շրջանակներում Ադրբեջանի նախագահի օգնական Հիքմեթ Հաջիևը լրագրողների հետ զրույցում նշեց, որ Բաքուն և Երևանը կարող են հաջորդ ամիս վերադառնալ խաղաղության պայմանագրի տեքստի քննարկմանը։ Նա հույս հայտնեց, որ «հավանաբար, դեկտեմբերից սկսած, Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև նոր գործընթաց կսկսվի խաղաղության պայմանագրի տեքստի շուրջ քննարկման և բանակցությունների շարունակման վերաբերյալ»։

Այսպես, նոյեմբերն արդեն ավարտվում է, և թվում է, թե այն բանից հետո, երբ Բաքուն ևս մեկ անգամ հստակ ուրվագծեց իր առաջնահերթությունները, այն է՝ ապագա խաղաղության պայմանագրի տեքստի քննարկումը, Երևանը նույնպես պետք է քայլ առաջ կատարեր։ Բայց դրա փոխարեն մենք տեսնում ենք հակառակը, այն է, որ Հայաստանում դեռ իշխում են ռևանշիստական տրամադրությունները և Երևանը միանշանակ պատրաստվում է նոր պատերազմի։ Եկեք մերկախոս չլինենք և մեր խոսքերը հաստատող կոնկրետ փաստեր ներկայացնենք։

Սկսենք, թերևս, հայկական բանակի վերազինման, այդ թվում՝ հարձակողական զինատեսակների գնման մասին հաղորդումներից։ Այսպես, մինչ Բաքվում ընթանում էր COP29 համաժողովը, տեղեկություն ստացվեց, որ Հնդկաստանը Հայաստան է ուղարկում իր «Akash» զենիթահրթիռային համակարգերի առաջին մարտկոցը։ The New Indian Express-ը, հղում անելով Bharat Electronics Limited-ին, հիշեցրել է, որ 2022 թվականին Հայաստանը պայմանագիր է կնքել Հնդկաստանի հետ շուրջ 60 միլիարդ ռուփիի (710 միլիոն դոլար) արժողությամբ 15 «Akash» հրթիռային համակարգեր գնելու վերաբերյալ և դարձել է առաջին օտարերկրյա երկիրը, որը գնել է այս հրթիռային համակարգը։ Ընդգծվել է, որ «Akash» համակարգը «երկիր-օդ» կարգի հրթիռ է, որը կարող է խոցել կործանիչներ, թևավոր հրթիռներ և «օդ-երկիր» կարգի հրթիռներ, անօդաչու սարքեր և այլ օդային միջոցներ մինչև 25 կմ հեռավորության վրա։

Մեկ ամիս առաջ հաղորդվել էր նաև, որ Հայաստանը նախատեսում է Հնդկաստանից գնել Pralay մարտավարական բալիստիկ հրթիռներ, որոնք կարող են մանևրել իրենց թռիչքի վերջին հատվածում՝ հաղթահարելու թշնամու հակահրթիռային պաշտպանությունը։ Pralay հրթիռն ունի 150-ից 500 կմ հեռահարություն և կարող է արձակվել շարժական կայանից։

Անցյալ ամառ, ըստ Caliber.Az-ի խմբագրության վստահելի դիվանագիտական և ռազմական աղբյուրներից ստացված տվյալների, Հայաստան է բերվել ֆրանսիական ժամանակակից 155 միլիմետրանոց CAESAR ինքնագնաց հրետանային կայանքներ ու դրանց բաղադրիչները, ինչպես նաև հակատանկային հրթիռային համակարգեր ու «օդ-օդ» տեսակի հրթիռներ:

Մասնավորապես, ասվում էր, որ արդեն Հայաստան է մատակարարվել «CAESAR» ինքնագնաց հրետանային կայանքների մեկ դիվիզիոն (12 միավոր)։ Բացի այդ, հայկական բանակը ստացել է տասնյակ R511 և R530 «օդ-օդ» կարգի հրթիռներ, 30 ERYX հակատանկային հրթիռներ, գերմանական արտադրության տասնյակ DM32 ականանետներ (հայտնի է նաև որպես «Bunkerfaust»), ինչպես նաև «Panzerfaust 3» հակատանկային համակարգեր: Ավելին, հայկական զինված ուժերը համալրվել են ֆրանսիական արտադրության շուրջ 500 մեկանգամյա օգտագործման Apilas ռեակտիվ նռնակներով և 50 ամերիկյան BGM71-TOW հակատանկային հրթիռային համակարգերով։

Եվ վերջապես բոլորովին «թարմ» փաստ, որը հայտնի դարձավ հենց օրերս հունական լրատվամիջոցների տեղեկատվության շնորհիվ։ Հունաստանը պատրաստվում է Հայաստանին փոխանցել S-300 հակաօդային պաշտպանության համակարգ և ռուսական արտադրության ևս երկու զինատեսակ, որոնք օգտագործվում էին երկրի հակաօդային պաշտպանության համար։ Իհարկե, կարող են առարկել մեզ, որ S-300-ն իրականում պաշտպանական զենք է։ Եվ նրանք ճիշտ կլինեն։ Բայց չէ՞ որ ռուս-ուկրաինական պատերազմը ցույց տվեց, որ S-300-ի հրթիռները նույն կերպ կարող են ընկնել նաև քաղաքների վրա: Պարզապես ավելի շատ վնաս պատճառելու և ավելի շատ մարդկանց սպանելու համար: Այսինքն՝ տեսականորեն հայկական բանակը, պայմանական սահմանի մոտ տեղակայելով Ս-300-ը, կարող է հարվածել ադրբեջանական քաղաքներին ու գյուղերին։

Եվս մեկ շտրիխ, որը հստակ ցույց է տալիս Հայաստանի պատրաստությունը ռազմական գործողությունների: Այս ամիս Հայաստանի և Ֆրանսիայի զինված ուժերի ստորաբաժանումները մասնակցել են Հունաստանում անցկացվող զորավարժություններին։ Ուշագրավ է զորավարժությունների բնույթը. «Պաշտպանական և հարձակողական գործողությունների տակտիկական սցենարների մշակում՝ ներառյալ մարտական կրակի վարում, օպերատիվ պատրաստության, մարտունակության, փոխըմբռնման, փորձի փոխանակման և մասնակից ուժերի միջև փոխգործակցության մակարդակի բարձրացման նպատակով»։ Հայաստանի խորհրդարանը դեռ հունիսի 12-ին վավերացրել է Հունաստանի հետ ռազմատեխնիկական համագործակցության խորացման մասին համաձայնագիրը։

Բացի այդ, ըստ հավաստի աղբյուրներից Caliber.Az-ի ձեռք բերած տվյալների, ֆրանսիացի հրահանգիչների ղեկավարությամբ պայմանական սահմանի հայկական կողմում կառուցվում են բաստիոն-ամրոցներ, որոնք միմյանց հետ կապված են թունելների համակարգով։ Եվ այստեղ խոսքը միայն պաշտպանության մասին չէ. թունելների ցանցը հայ դիվերսանտները կարող են օգտագործել Ադրբեջանի դեմ սադրանքներ իրականացնելու համար՝ այն դարձնելով ոչ միայն պաշտպանական ենթակառուցվածքի տարր, այլև պլացդարմ հնարավոր հարձակողական գործողությունների համար։ Մանավանդ, չպետք է մոռանալ, որ դեռ այս տարվա հունվարի 30-ին հայկական ահաբեկչական «Երկրապահ» կազմակերպության ղեկավար Սասուն Միքայելյանը հայտարարել էր, որ 10 հազարից ավելի երկրապահ զինյալներ մշտապես գտնվում են պայմանական սահմանին մարտական դիրքերում։ Այս ամենը հստակ խոսում է այն մասին, որ Հայաստանն ակտիվորեն պատրաստվում է Ադրբեջանի հետ նոր պատերազմի։ Բնականաբար, իրենց արտասահմանյան կուրատորների աջակցությամբ։

Եվ այս համատեքստում ամենևին էլ պատահական չի թվում Լեհաստանի նախագահ Անջեյ Դուդայի «հեռադիտակային» սադրանքը պայմանական սահմանին։ Լեհաստանը, որպես Ռուսաստանի գլխավոր եվրոպացի հակառակորդներից մեկը, չափազանց շահագրգռված է, որպեսզի Ռուսաստանի Դաշնության սահմանների երկայնքով հակամարտություններ լինեն, որոնք Մոսկվայի ուշադրությունը կշեղեն Ուկրաինայի պատերազմից և ընդհանրապես կցրեն նրա ուժերը։ Եվ որպես այդ «թեժ կետերից» մեկը Վարշավայում ուզում են տեսնել Ադրբեջանն ու Հայաստանը: Նույն համատեքստում պետք է դիտարկել Դուդայի այն հայտարարությունը, թե Վարշավան քննարկում է Հայաստանում ԵՄ լրտեսական առաքելությունում լեհ ներկայացուցիչների թվի ավելացումը։ Այսինքն՝ խոսքը տարածաշրջանում Լեհաստանի ռազմաքաղաքական ներկայության ուժեղացման մասին է, որն իրեն պատկերացնում է որպես նոր «Ռեչ Պոսպոլիտա»։

Ի դեպ, մի հետաքրքիր պահ: COP29-ի ժամանակ Հայաստանը սահմանին ակնհայտ սադրանքների չդիմեց, քանի որ հասկացավ, որ Ադրբեջանը միայն համաժողովի նախագահը չէ, երկրում կար ավելի քան 70000 հյուր և մասնակից, այդ թվում՝ տասնյակ նախագահներ, փոխնախագահներ և վարչապետներ։ Եվ Հայաստանի կողմից ցանկացած սադրանք կարժանանար միջազգային հանրության կտրական դատապարտմանը։ Իսկ հիմա Հայաստանի զինված ուժերի կողմից զինված սադրանքները չեն բացառվում, ավելին, դրանց նախապատրաստման մասին արդեն իսկ ստացվում են համապատասխան ազդանշաններ:

Իսկ Հայաստանի ինչի՞ն է պետք այս ամենը։ Ի՞նչ նպատակով է Երևանը պատրաստվում սադրանքների: Դրանք մի քանիսն են։ Թվարկենք հիմնականները. նախ՝ Փաշինյանը պետք է բարձրացնի իր աղետալի ցածր վարկանիշը: Նրան անհրաժեշտ է փոքրիկ «հաղթական պատերազմ», որը թույլ կտա ամրապնդել իր դիրքերը ինչպես իշխող վերնախավում, այնպես էլ ողջ հայ հասարակության մեջ։

Երկրորդ, Երևանն ու նրա օտարերկրյա կուրատորները, ինչպես իրենց թվում է, խորամանկ ծրագիր ունեն՝ կայծակնային պատերազմով գրավել Ադրբեջանի տարածքի որոշ տարածքներ, որպեսզի դրանով փորձեն ամրապնդել իրենց դիրքերը բանակցային գործընթացում (ըստ երևույթին, Ռուսաստանի Կուրսկի մարզում Ուկրաինայի զինված ուժերի օպերացիան մեծապես ոգեշնչել է նրանց):

Բայց, կարծում ենք, դժվար չէ կռահել, թե այս բոլոր խաղերն ինչպես կարող են ավարտվել հայկական կողմի համար։ Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմում և հակաահաբեկչական գործողության արդյունքում կրած պարտությունը քիչ էր նրա համար: Ըստ ամենայնի, Հայաստանի ռազմաքաղաքական ղեկավարությունը մոռացել է, թե ինչպես էին Բաքվից ողորմություն խնդրում, ինչպես էին խնդրում համաշխարհային տերությունների մայրաքաղաքներից դադարեցնել պատերազմը։ Բայց փաստը մնում է փաստ, որ Երևանն ակտիվորեն պատրաստվում է հարձակողական գործողությունների։ Դե, սա Հայաստանի ընտրությունն է։ Եռաբլուրում դեռ բավական տեղ կա, ինչը նշանակում է, որ դեռ ոչ բոլոր հայ մայրերն են արտասվել իրենց արցունքները...