Վենեդիկություն երևանյան ձևով Նախկին խմբագրի շրջագայությունը և նրա պատմվածքները

Նոյեմբերի 21-22-ին՝ Հայաստանի քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչների  Բաքու կատարած այցին մասնակցած Արեգ Քոչինյանը կտրուկ հայտարարություն է արել նրանց հասցեին, ովքեր Հայաստանում դեմ են Ադրբեջանի և Թուրքիայի հետ հարաբերությունների կարգավորմանը։
 
«Յուրաքանչյուրը, ով Հայաստանի քաղաքական ասպարեզում դեմ է հանդես գալիս հայ-ադրբեջանական և հայ-թուրքական կարգավորմանը՝ հանդիսանում է կամ օտարերկրյա գործակալ, կամ սրիկա, կամ ապաքաղաքական հիմար, որը չգիտի, թե ինչի մասին է խոսում», - ասել է նա։
 
Զարմանալի զուգադիպություն է, բայց այդ նույն օրերին Հայաստանում էր գտնվում՝ Քոչարյանի կողմից բերված բոլոր երեք նկարագրություններին տեսականորեն համապատասխանող՝ «Էխո Մոսկվի»-ի նախկին գլխավոր խմբագիր Ալեքսեյ Վենեդիկտովը։ Այդ թվում նաև նրա կողմից Երևանում արված հայտարարությունների պատճառով, որոնք ընդհանուր առմամբ մինչև անպարկեշտության՝ շատ էին։ Եվ նրանցից գրեթե բոլորը աղաղակում էին Վենեդիկտովի ձգտումների մասին՝ աշխարհին ապացուցելու, որ նա, իբր հանդիսանում է՝ ինսայդերական տեղեկատվության, խոշոր գաղտնիքների կրող և Ռուսաստանի բարձրագույն ղեկավարության հետ շատ մոտ գտնվող անձնավորություն։ Մասնավորապես, նա պատմել է այն մասին, թե որքան հաճախ է նա շփվում Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հետ, ով երբեմն նրան դիմել է «դու»-ով, երբեմն «դուք»-ով։
 
Եվ Վենեդիկտովի այս բոլոր ջանքերը նրան զարմանալիորեն նմանեցրել են՝ Գոգոլի «Ռևիզոր» կատակերգության Խլեստակով ազգանունով գլխավոր հերոսին, ով այնքան անձնուրացորեն խաբում էր քաղաքապետի միամիտ կնոջը, նրա դստերը և քաղաքային պաշտոնյաներին։ Հիշում եմ, որ այս կերպարը անվարանորեն պնդում էր, որ մոտ հարաբերությունների մեջ է Պուշկինի հետ և նույնիսկ նրան «եղբայր» է անվանում։
 
Վենեդիկտովը, իհարկե, չի ասել, որ Ռուսաստանի ղեկավարին եղբայր է անվանում կամ խորհուրդներ է տալիս, թե ինչպես պետք է կառավարել պետությունը, բայց Հայաստանի մայրաքաղաքի մշտապես չսանրված հյուրի պատմած պատմությունների ընդհանուր տոնայնությունը պետք է ստեղծեր Ալեքսեյ Ալեքսեևիչի խորասուզվացության տպավորությունը՝ Կրեմլում կայացված յուրաքանչյուր որոշման իրական պատճառների մեջ։
 
Սկսելով նրանից, որ ռուս-ուկրաինական պատերազմը պետք է սկսվեր դեռևս 2020 թվականին, բայց խանգարեց COVID-19-ը, նա ասել է. «Ղարաբաղյան պատերազմի ժամանակ Կրեմլում ինձ ասացին. իսկ մենք ի՞նչ կարող ենք անել։ Մենք չունենք միջամտելու ռեսուրսներ, ամեն ինչ շրջվում է դեպի Ուկրաինա»։ Պարզ է, որ նա չի սկսել դատապարտել իր երկրի ներխուժումը Ուկրաինա, այո և Երևանում արված բոլոր հայտարարությունների նպատակը այլ էր՝ հայ հասարակությանը համոզել նրանում, որ «Ղարաբաղի հարցը փակված չէ»։ Այսինքն, Վենեդիկտովը հուսահատորեն ակնարկում էր, որ  Ռուսաստանի քաղաքականության մեջ շատ բան կփոխվի՝ նախկին ԽՍՀՄ-ի երկրների, այդ թվում նաև Ղազախստանի, Ադրբեջանի և Հայաստանի նկատմամբ։
 
Ալեքսեյ Ալեքսեևիչը հիշատակել է նաև Ռուբեն Վարդանյանի և ղարաբաղյան խունտայի մյուս առաջնորդների մասին, և նույնպես ռուս-ուկրաինական պատերազմի ավարտից հետո նրանց ճակատագրի հնարավոր փոփոխության մասին ակնարկելու համատեքստում։ Նա իր «արժեքավոր» ուշադրությունից դուրս չի թողել նաև՝ մեր երկրի ժամանակավորապես օկուպացված տարածքներում անօրինական բնակված հայ բնակչությանը, մի տեսակ դատապարտելով Ադրբեջանին։
 
Հենց մի տեսակ։ Վենեդիկտովը չէ որ հայտնի խաբեբա է, որը, անկասկած, իր գլխում պահում է նաև մեր երկիր այցելելու ծրագրեր։ Այնպես որ, շոյելով հայ ռևանշիստների ականջները՝ նա ձգտում է իմանալ իր չափը, որպեսզի Բաքվում չդառնա անցանկալի անձ։ Չնայած, վստահ ենք, որ քչերը կցանկանան նրան տեսնել Ադրբեջանում, չէ որ մենք լավ ենք հիշում, թե ինչպես «Էխո Մոսկվի» ռադիոկայանի գոյության ժամանակահատվածում նա, որպես գլխավոր խմբագիր, միկրոֆոնը տրամադրում էր նրանց, ովքեր բացահայտ հակաադրբեջանական հայտարարություններ էին անում։
 
Օրինակ, 2018 թվականի ապրիլին այդ ռադիոկայանի եթերում Յուլիա Լատինինան փառաբանեց այն ժամանակվա վարչապետ, իսկ այժմ քաղաքական պարտվող Սերժ Սարգսյանին՝ նրան անվանելով «Ղարբաղի հերոս, որն անձամբ գրավել է Շուշան»։ Ահա այսպես է «Էխո Մոսկվի»-ն անամոթաբար գովազդել մեկին, ով բրիտանացի լրագրող Թոմաս դե Վաալի հետ հարցազրույցում ադրբեջանական Խոջալու քաղաքում խաղաղ բնակչության դեմ կատարված ցեղասպանությունը արդարացրել է՝ «կարծրատիպերը կոտրելու» անհրաժեշտությամբ։
 
Մենք չենք մոռացել նաև այն մասին, թե ինչպես 2011 թվականին Վենեդիկտովի տեղակալ Սերգեյ Բունտմանը ուղևորվեց այն ժամանակվա օկուպացված Ղարաբաղ, որպեսզի Խանքենդիում անձամբ հարցազրույց անցկացնի՝ այն ժամանակվա անջատողականների առաջնորդ Բակո Սահակյանի հետ, ով հիմա, ինչպես նաև ղարաբաղյան խունտայի մեկ այլ նախկին առաջնորդ Արկադի Ղուկասյանը, գտնվում է Բաքվի ռազմական դատարանի մեղադրյալի աթոռին։
 
Եվ այս փաստը՝ ակնառու հաստատում է, որ չնայած թշնամիների բոլոր խարդավանքներին՝ Ադրբեջանի պետությունը հետևել է և կշարունակի հետևել իր սեփական ուղղությանը։
 
2020 թվականի 44-օրյա պատերազմի և 2023 թվականի սեպտեմբերին մեկօրյա հակաահաբեկչական գործողության արդյունքում վերականգնելով իր տարածքային ամբողջականությունն ու ինքնիշխանությունը, Ադրբեջանը նախաձեռնեց խաղաղության օրակարգ և տարածաշրջանում ստեղծել է նոր իրականություն։ Սակայն դրանով հանդերձ, մենք հիշում ենք, որ կան մարդիկ, ովքեր պատրաստ են շատ բան զոհաբերել, որպեսզի Հարավային Կովկասը մղել նոր առճակատման մեջ, և, հետևաբար, մենք շարունակում ենք ամրապնդել մեր բանակը՝ բայց ոչ թե տարածքների ընդլայնման, այլ այն բանի համար, որպեսզի այդ ուժերի մոտ Ադրբեջանի վրա հարձակվելու նույնիսկ միտք չծագի։
 
Եվ, ինչպես ցույց տվեց Բաքվում վերջերս կայացած զորահանդեսը, որը նվիրված էր 2020 թվականի Հայրենական պատերազմում Հաղթանակի 5-ամյակին, Ադրբեջանի Հանրապետությունը հուսալիորեն պաշտպանված է և՛ օդից, և՛ ծովից, և՛ ցամաքից: Սա թշնամական ուժերին զսպելու այն նույն ռազմավարությունն է, որը մշակել և իրականացրել է Գերագույն գլխավոր հրամանատար, Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը։
 
Եվ այն անհատները, ովքեր լիովին համապատասխանում են Արեգ Քոչինյանի սահմանմանը, պետք է ուշադրություն դարձնեն դրան և իրենց հոգու եզրին դրոշմեն, որ ոչ ոք չի կարող վնասել՝  տարածաշրջանում վերջնական խաղաղություն հաստատելու, նրա հետագա զարգացմանն ու բարգավաճմանը ուղղված Բաքվի ջանքերին: Հատկապես Վենեդիկտովի նման կործանված օդաչուները, որի «բարեկամությունը» Կրեմլի բնակիչների հետ չփրկեց «Էխո Մոսկվի»-ն փակվելուց, իսկ անձամբ նրան՝ Ռուսաստանի արդարադատության նախարարությունը 2022 թվականի ապրիլի 22-ին ավելացվել է օտարերկրյա գործակալների գրանցամատյանում: Այնպես որ, նրա ներկայիս կարգավիճակը լիովին կարելի է բնութագրել հետևյալ կերպ. «զբոսաշրջիկ», որը դուրս է շպրտվել հետույքին հարվածով և հուսահատորեն փքված այտերով: