Փող, Քոքսը և գաղտնի հաշվապահություն Բարոնուհու ձեռքից բռնեցին

Ադրբեջանում տխրահռչակ Քերոլայն Քոքսի անունը կրկին հայտնվել է ԶԼՄ-ներում։ Այսպիսով, բարոնուհի Քոքս։ Այս հնաոճ, ինչ-որ չափով էքսցենտրիկ, փոքր-ինչ բարոկկո և ականջի համար խիստ գռեհիկ անունը իր հետ կապված հայկական դրդապատճառների հետ միասին իրենից մարմնավորում է հայկական նախագծի ողջ կեղծավորությունն ու գավառականությունը։

Ակամա այս գեր տիկնոջը պատկերացնում ես որպես անիմացիոն ֆիլմերի չարագործի՝ ինչպես Կրուելլա Դե Վիլը, կամ Մադամ Բելադոննան: Վերջում նման կերպարներին միշտ մերկացնում ու ծաղրում են։ Ահա և մեր հերոսուհուն էլ հայրենիքում սկանդալ է սպասում։

Ինչպես գրում է բրիտանական «Sky News» պարբերականը՝ Քերոլայն Քոքսը Լորդերի պալատին, որի անդամն է նա հանդիսանում, չի հայտնել մի շարք կազմակերպությունների կողմից իր գործունեության ֆինանսավորման մասին։ Խոսքը 40 000 ԱՄՆ դոլարի եւ 8 000 ֆունտ ստերլինգի մասին է։ Գաղտնի փաստաթղթերի արտահոսքի համաձայն՝ բարոնուհին գումար է ստացել ամերիկյան կազմակերպությունից, որը ղեկավարվում է՝ միասեռ ամուսնության դեմ ուղղափառ քրիստոնեական խմբերի արշավների հետ կապված ավետարանական բարերարների կողմից: Փաստաթղթերի թվում կան նաև՝ խորհրդարանի շենքերում իսլամի հայտնի քննադատների մասնակցությամբ Քոքսի կողմից անցկացված հանդիպումների մասին զեկույցներ:

Դժվար թե իսլամական կազմակերպությունները Քոքսի գաղտնի և անօրինական գործունեության դեմ բողոքելու համար դաշինքի մեջ մտնեն գեյ ակտիվիստների հետ, բայց յուրաքանչյուր ճամբար առանձին-առանձին դա հաճույքով կանի: Դատելով ամեն ինչից, սա ձեռնտու է բրիտանական էլիտայի որոշակի հատվածին։ Իսկ մեր կողմից էլ վատ չէր լինի կրակի վրա յուղ լցնել, որպեսզի (ներողություն բառախաղի համար) սառեցնել տիկնոջ գրեթե կովկասյան բոցը։

Ի դեպ, տիկին Քոքսի բարոնուհու կոչումը ժառանգական չէ, այլ արտացոլում է Լորդերի պալատի ոչ ժառանգական անդամներին շնորհված պերի (պերեսի) ցմահ տիտղոսը: Քոքսը խորհրդարանի վերին պալատի անդամ է դարձել հեռավոր 1982 թվականին։ Նա չի ունեցել ոչ ժառանգական ունեցվածք, ոչ էլ խոշոր հաշիվ բանկում, բայց նրա անզուսպ հավակնությունն ու իր կարգավիճակին «հասնելու» ցանկությունը, ամենայն հավանականությամբ, երիտասարդ քաղաքական գործչին ստիպել են փնտրել եկամտի լրացուցիչ աղբյուրներ: 1980-ականների կեսերին ուժ հավաքած «միացում» շարժումը հայտնվեց հարմար ժամանակին: Հայկական սփյուռքը մեծահոգաբար բացեց իր դրամապանակը հավակնոտ սոցիոլոգի առաջ։ Բարեբախտաբար, Քոքսի աշխարհայացքը համընկնում էր ներդրողների առաջադրանքի հետ՝ չէ որ նա ինչպես լիբերալ արժեքների, այնպես էլ իսլամի դեմ հանդես եկող պահպանողական քրիստոնյա է: Հայերն իրենց հերթին իրենց ամենախոր մարմնավորման մեջ առանձին նահապետական քրիստոնեական համայնք են, որոնք հավասարապես թշնամաբար են տրամադրված ազատական կարգերին և իսլամական աշխարհին։ Սակայն, նույնիսկ Հայաստանի նկատմամբ ունեցած ողջ համակրանքով հանդերձ, դժվար է բացատրել այն փաստը, որ միայն 1989-ից մինչև 2020-ը ընկած աժամանակահատվածում Քերոլայն Քոքսը մոտ հարյուր անգամ այցելել է (ապօրինի) Ղարաբաղ, այսինքն՝ տարեկան միջինը երեքից չորս անգամ։ Ինչպես էլ շուռ չտաս, ուրիշի գործերում նման ցավալի եռանդը ամենահեշտ բացատրվում է դրամական գործոնով։

Ցանկացած դեպքում, բարոնուհին՝ հայերի ամենաակտիվ և հեռու ոչ անշահախնդիր պաշտպաններից է։ Նա մարմնավորում է արևմտյան իսթեբլիշմենտի մի ամբողջ ճակատ, որը պատրաստ է պաշտպանել Կովկասում «քրիստոնեության ֆորպոստը» և սերտորեն համագործակցում է հայկական սփյուռքի հետ:

Խնդիրը նրանում է, որ եկեղեցու դիրքերը բուն Հայաստանում տարեցտարի թուլանում են։ Դա պայմանավորված է ինչպես հասարակության մեջ լիբերալ տրամադրությունների աճով, այնպես էլ հասարակության մեջ հենց Հայ Առաքելական եկեղեցու վարկաբեկմամբ՝ իր քարացածության և կոռուպցիոն սկանդալներով։ Փաշինյանի լիբերալ թիմի իշխանության գալը միայն խորացրել է այդ ճեղքը։

Հայկական նախագիծը մոտ է վախճանին։ Ո՛չ բրիտանացի բարոնուհին, ո՛չ հարյուր եվրոպացի «խաբեբայությամբ վերակենդանացնողները» ի վիճակի չեն շունչ հաղորդել նրան։

Իսկ ինչ վերաբերում է անձամբ Քոքսին, ապա բրիտանական պերեսի փորձերը միշտ եղել են մկների իրարանցում Ադրբեջանի և Միացյալ Թագավորության կառավարությունների ռազմավարական հարաբերությունների ֆոնին, որոնք խիստ կապված են ածխաջրածինների արտադրության, էներգետիկ անվտանգության և աշխարհաքաղաքական շահերի հետ։

Դե, իսկ բարոնուհուն մաղթում ենք հաճելի լսումներ Լորդերի պալատում։ Հուսով ենք, որ այս լսումները չեն սահմանափակվի միայն չհայտարարված 40 000 դոլարով և 8 000 ֆունտով, այլ նաև կդառնան բարոնուհի Քոքսի նախկին լոբբիստական գործունեությունը ուսումնասիրելու մեկնարկային պահ, որի առյուծի բաժինը կապված է հայկական շահերի պաշտպանության հետ։