COP29-ը և Երևանի անբարոյականությունը Բաքուն ամեն ինչ տեսնում և հիշում է

Ադրբեջանի նախագահի արտաքին քաղաքականության գծով օգնական Հիքմեթ Հաջիևը ամերիկյան ազդեցիկ Newsweek ամսագրում հրապարակած իր հոդվածում հիմնավորված կերպով պատմել է COP29 գագաթնաժողովի նախօրեին Արևմուտքում մեր երկրի դեմ սկսված կեղտոտ արշավի արմատների և պատճառների մասին։ Նա իրավացիորեն «անբարոյական» է որակել ներկայումս Բաքվի բանտում գտնվող Ղարաբաղի անջատողական առաջնորդներին և դաշտային հրամանատարներին ազատ արձակելու կոչերը, ովքեր պատասխանատու են ադրբեջանցի խաղաղ բնակիչների դեմ ռազմական հանցագործությունների համար:

Իրոք, այլ բառ հնարավոր չէ գտնել, երբ գնահատում ես Ադրբեջանի վրա ճնշում գործադրելու փորձերը, այդ թվում՝ առանց արդար դատաքննության մարդկանց ազատ արձակելու պահանջները, ում հանցագործությունները մեր երկրի և մեր ժողովրդի դեմ փաստագրված են։ Ըստ էության, հավաքական Արևմուտքը, որը հայտարարում է ահաբեկչության դեմ պայքարելու իր վճռականության մասին, առաջարկում է ազատ արձակել նրանց, ովքեր մարմնավորում են այդ նույն ահաբեկչությունը: Անբարոյականությո՞ւն է: Անշուշտ։ Բայց սա դեռ ամենը չէր։ Newsweek-ում հրապարակված իր հոդվածում Հաջիևը հիշեցրել է, որ Հայաստանը համաձայնել է աջակցել COP29-ը հյուրընկալելու Ադրբեջանի հայտին, իսկ Ադրբեջանը համաձայնել է աջակցել COP-ի Արևելաեվրոպական խմբի բյուրոյին անդամակցելու Հայաստանի հայտին։

Այսինքն՝ իրերն իրենց անուններով կոչենք. դա փոխշահավետ գործարք էր Բաքվի և Երևանի միջև։ Բայց մենք ևս մեկ անգամ համոզվեցինք, որ Հայաստանի ղեկավարությունը ցանկացած գործարքի անբարեխիղճ մասնակից է, և որ անիմաստ է վստահել պաշտոնական Երևանին։ Որովհետև Հայաստանի իշխանությունն ակտիվորեն ներգրավված է Բաքվում COP29-ի անցկացման նախաշեմին Ադրբեջանին նսեմացնելու արշավում: Պատահական չէ, որ մենք պարբերաբար լսում ենք շատ ցուցադրական հայտարարություններ Հայաստանի ղեկավարության ներկայացուցիչներից։ Դրանց ընդհանուր իմաստը հանգում է նրան, որ Բաքուն և Երևանը պետք է ստորագրեն բացարձակապես անավարտ, ոչ ամբողջությամբ մշակված խաղաղության պայմանագիր մինչև Ադրբեջանի մայրաքաղաքում անցկացվելիք COP29-ը։ Ընդ որում, Հայաստանի ղեկավարությունը հրաժարվում է կատարել պաշտոնական Բաքվի ողջամիտ պահանջները և հրաժարվել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետագա ծառայություններից, ինչպես նաև փոփոխություններ կատարել Հայաստանի Սահմանադրության մեջ, որտեղ տարածքային պահանջներ կան մեր երկրի նկատմամբ։

Եվ այստեղ կրկին հղում ենք անում Հիքմեթ Հաջիևի հոդվածին, քանի որ Ադրբեջանի նախագահի արտաքին քաղաքականության գծով օգնականը հիշեցնում է, որ 1996 թվականին Հայաստանի այն ժամանակվա նախագահը հրաժարվել է ստորագրել ԵԱՀԿ գագաթնաժողովի ամփոփիչ հռչակագիրը՝ հղում անելով սահմանադրական սահմանափակումներին, որոնք թույլ չեն տալիս Ղարաբաղը ճանաչել որպես Ադրբեջանի մաս: Այնպես որ, պաշտոնական Բաքուն արդարացի է պաշտոնական Երևանի նկատմամբ իր պահանջներում։

Բայց բանն այն է, որ Հայաստանի ղեկավարությունը հերթական անգամ երեսպաշտություն է անում, ընդամենը զբաղվում է խաղաղության ձգտելու իմիտացիա անելով, իսկ իրականում չի ուզում վերացնել խաղաղության ճանապարհի խոչընդոտները։ Պաշտոնական Երևանի կեղծավորությունը կայանում է նաև նրանում, որ նրա ներկայացուցիչները ակտիվորեն խրախուսում են հայկական սփյուռքի որոշ շրջանակների, որոնք զբաղված են COP29-ի նախաշեմին Ադրբեջանին սևացնելու արշավ իրականացնելով: Այս հարցում առանձնահատուկ դեր է տրվել լիբանանահայ, միլիարդատեր Նուբար Աֆեյանին։ Նա Moderna-ի տնօրենների խորհրդի նախագահն է, որը հսկայական հարստություն է վաստակել՝ վաճառելով կորոնավիրուսային պատվաստանյութեր։ Նա նաև «Ավրորա» մրցանակի համահիմնադիրն է, մարդ, ով երկար և սերտ համագործակցել է ռուսաստանաբնակ հայ օլիգարխ Ռուբեն Վարդանյանի հետ, ով այժմ գտնվում է Բաքվի քննչական մեկուսարանում և մեղադրվում է ահաբեկչությանն աջակցելու մեջ։ 

Վարդանյանը, ինչպես հայտնի է, տեղափոխվել է Խանքենդի՝ խախտելով Ադրբեջանի օրենքները։ Աֆեյանը ավելի խելացի գտնվեց՝ Ռուբեն Կառլենովիչի արկածախնդրություններին աջակցելով հեռակա կարգով՝ առանց Հայաստանի կողմից ժամանակավորապես օկուպացված Ադրբեջանի տարածքներ տեղափոխվելու։ Բայց հիմա նա ակտիվորեն պահանջում է ազատ արձակել Վարդանյանին։ Այսպես, բոլորովին վերջերս Սուրբ Աննա եկեղեցում մասնակցել է համատեղ աղոթքին բոլոր հայ պատերազմական հանցագործների, այդ թվում՝ Ռուբեն Վարդանյանի հայրենիք վերադարձի համար։

Եվ միանգամայն ակնհայտ է, որ հենց Աֆեյանն է հովանավորում բոլոր նրանց, ովքեր փորձում են սևացնել Ադրբեջանին։ Հիշեցնեմ, որ, օրինակ, UWC միջազգային խորհրդի նախագահ Մուսիմբի Կանյորոն իսկապես ցնցող հայտարարություն արեց UWC Dilijan միջազգային դպրոցի տասնամյակի արարողության ժամանակ։ «Երբ մտածում եմ մեր հիմնադիրներից մեկի՝ Ռուբեն Վարդանյանի մասին, աչքերիս առաջ գալիս է Նելսոն Մանդելայի կյանքը»,- ասաց նա։ Հիշեցնեմ, որ բացի Վարդանյանից, UWC Dilijan-ի հիմնադիրն է նաև Աֆեյանը։ Նա է նաև մոտիվացնում Միջազգային քրեական դատարանի նախկին գլխավոր դատախազ Լուիս Մորենո Օկամպոյին, ով նույնպես ակտիվորեն մասնակցում է UWC Dilijan-ի 10-ամյակի միջոցառումներին։ Որտեղ նա կրկին սկսեց պահանջել ազատ արձակել Վարդանյանին։ Օկամպոն նաև պարբերաբար հայտարարում է, որ անհրաժեշտ է օգտագործել այն փաստը, որ COP29-ն անցկացվում է Բաքվում՝ Ադրբեջանի վրա ճնշումը մեծացնելու համար։

Փազլները, ինչպես տեսնում ենք, հավաքվել են։ Այո, պաշտոնական Երևանը և տարբեր տեսակի կերպարները, որոնք մոտիվացվում են հայկական սփյուռքի մեծահարուստ ներկայացուցիչների կողմից, համախմբել են իրենց ջանքերը COP29-ի նախաշեմին Ադրբեջանին շանտաժի ենթարկելու համար: Հասկանալի է, որ այդ փորձերն անօգուտ են։ Բայց Բաքվում ամեն ինչ կհիշեն։ Չէ՞ որ ցանկացած խոշոր միջազգային իրադարձություն ի վերջո ավարտվում է՝ թողնելով հիշողություններ յուրաքանչյուրի պահվածքի մասին։ Եվ մենք տեսանք, որ Հայաստանը կրկնում է իր նախկին սխալները, որոնք արդեն հրահրել են 44-օրյա պատերազմ, ինչը հանգեցրեց պաշտոնական Երևանի ռազմաքաղաքական ֆիասկոների։ Իսկ ի՞նչ արշավ նա սկսեց անցած տարվա հուլիս-օգոստոս ամիսներին՝ իբր Ղարաբաղի շրջափակման պատճառով։ Եվ ինչո՞վ ավարտվեց այդ ամենը։ Ֆիասկոների այս շարքը, ըստ երևույթին, կարող է շարունակել։ Իսկ Նիկոլ Վովաևիչը (երբեմն Վլադիմիրովիչը) կատարվածի համար պետք է մեղադրի միայն ինքն իրեն։ Ադրբեջանն ամեն ինչ տեսնում է, և սա անպայման կհիշի...