«Հայաստանի քաղաքական կուրսը որոշվում է Կրեմլի կուլիսներում»
Caliber.Az-ի հյուրն է Լաշա Բրեգվաձեն

Հարցազրույց  17 Մայիսի 2022 - 16:59

Caliber.Az-ի հարցազրույցը Վրաստանի ռազմավարական հետազոտությունների կենտրոնի (GSAC) անվտանգության հարցերով ավագ գիտաշխատող Լաշա Բրեգվաձեի հետ:

- Բաքուն և Երևանը պայմանավորվել են ստեղծել սահմանների սահմանազատման հանձնաժողով։ Բայց ո՞վ է վերահսկելու սահմանագծման և սահմանազատման գործընթացը, Մոսկվան, թե՞ Բրյուսելը:

-Ձեր հարցին պատասխանելը հեշտ չէ, որովհետև ռուսական կողմն ամեն կերպ փորձելու է բաց չթողնել իր խարխլված, բայց դեռևս որոշ եվրոպական երկրների վրա ազդող հեղինակությունն օգտագործելու հնարավորությունը՝ այս հարցում Մոսկվայի համար ձեռնտու արդյունքի հասնելու համար։ Բացի այդ, չպետք է մոռանալ, որ Զանգեզուրի միջանցքը դեռևս փորձաքար է Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև։ Հենց սրանից էլ օգտվում է Ռուսաստանը, և պետք է խոստովանել՝ հմտորեն։ Նոր աշխարհակարգի ստեղծման համատեքստում, որում ՌԴ-ն Ուկրաինա ներխուժման պատճառով կորցրել է իր դիրքերը որպես համաշխարհային առաջնորդներից մեկը, ցանկացած կորուստ նրա կողմից շատ ցավալի է ընկալում։ Ուստի Մոսկվան կառչելու է իր ժողովրդի առաջ ռեաբիլիտացվելու ցանկացած հնարավորությունից, իսկ հանձնաժողովը դա անելու հնարավորություններից մեկն է։ Իր նպատակներին հասնելու համար, ինչը կօգնի նրան մի փոքր վերականգնել կորսված հեղինակությունը, ռուսական կողմը առավելագույն ճնշում կգործադրի Բրյուսելի վրա։ Ռուսաստանը մեկ անգամ չէ, որ դա արել է և իր համար շատ արդյունավետ: Սակայն պետք է հաշվի առնել նաև Թուրքիայի և Եվրոպայի գործոնները, որոնք, իրենց հերթին հասկացել են, որ Ռուսաստանն այնքան էլ ուժեղ չէ, որքան փորձում է երևալ։ Ուկրաինայի պատերազմը ցույց տվեց, որ Ռուսաստանը զարգացման մակարդակով թաղվել մնացել է 90-ականներում: Այնպես որ, մեզ մնում է տեսնել, թե ինչով կավարտվի այդ ամենը։

- Արդեն մի քանի շաբաթ է Հայաստանում բողոքի, անհնազանդության ակցիաներ են անցկացվում։ Ի՞նչ եք կարծում, ինչի՞ վրա է հույսը դնում Հայաստանի ընդդիմությունը, բացի Փաշինյանին իշխանությունից հեռացնելու ցանկությունից։

-Հայաստանում տեղի ունեցող բողոքի ակցիաների հետ կապված, կարող եմ ուղիղ ասել՝ դրանք որևէ իրական արդյունք չեն տա։ Դրա մասին վկայում են երկու կարևոր գործոն: Նախ, այս ցույցերը բնակչության կողմից մեծ աջակցություն չեն ստանում։ Չկա այն տրամադրվածությունն ու լիցքը, որն այդքան հստակ զգացվում էր 2018-ի բողոքի ակցիաների ժամանակ, որից հետո, փաստորեն, Փաշինյանն եկավ իշխանության։ Հիմա չկան մեծ թվով երիտասարդներ, որոնք շարժիչ ուժի դեր խաղացին 2018-ի «թավշյա հեղափոխության» ժամանակ:

Եվ հետո, Հայաստանում տիրող իրավիճակն ինձ շատ է հիշեցնում Վրաստանի իրավիճակը, երբ ժողովուրդը չի ցանկանում վերադարձնել հին իշխանությունը (որին արդեն չեն վստահում), իսկ նոր ղեկավարությունը կարող է լիովին ձեռնտու չէ ժողովրդին, բայց ոչ այնքան, որ նրան տապալեն: Անգամ իր բոլոր սխալներով հանդերձ, նոր իշխանությունն ավելի ընդունելի է, քան հինը։ Անշուշտ, պետք են նոր դեմքեր ու նոր առաջնորդներ, բայց ներկայումս նրանք քաղաքական դաշտում չկան։

Երկրորդ գործոնը Հայաստանի ընտրած ճանապարհն է։ Երևանն ամբողջությամբ կախված է Մոսկվայից, իսկ Կրեմլում հիմա Հայաստանով զբաղվելու ժամանակ չունեն, բավական շատ են սեփական խնդիրները։ Ելնելով դրանից՝ կարծում եմ, որ Հայաստանում այս փուլում մեծ փոփոխություններ պետք չէ սպասել, Փաշինյանի մնալն առայժմ ձեռնտու է Ռուսաստանին։

-Հայաստանի ընդդիմությունը առաջնորդվում է ռևանշիստական նկրտումներով ...

-Ղարաբաղյան հիմնախնդիրը ողջ Հարավային Կովկասի տարածաշրջանի աքիլեսյան գարշապարն է, և այն չի լուծվի այնքան հեշտ, որքան ոմանք կարծում են՝ հաշվի առնելով Ուկրաինայի պատերազմը և նոր աշխարհակարգի ի հայտ գալը։

Ուկրաինայի պատերազմի ելքը կորոշի ամեն ինչ ոչ միայն Հարավային Կովկասում, այլև ողջ աշխարհում։ Կրկնում եմ՝ նոր աշխարհակարգի հաստատման գործընթաց է ընթանում, և Ուկրաինայի խիզախ ժողովուրդն այսօր պայքարում է ոչ միայն իր երկրի, այլև մեր բոլորիս և համաշխարհային խաղաղության համար։

- Հիպոթետիկորեն, եթե ենթադրենք, որ Հայաստանի ընդդիմադիր ուժերին այնուամենայնիվ հաջողվի իշխանության գալ։ Կարո՞ղ են նրանք հրաժարվել եռակողմ հայտարարությունից և ռազմական գործողություններ սկսել։

- Եթե հիպոթետիկորեն ընդդիմությունը գա իշխանության, դա ոչինչ չի փոխի Հայաստանի քաղաքականության մեջ։ Հայաստանի քաղաքական կուրսը որոշվում է Կրեմլի կուլիսներում: Փոփոխությունները կարող են լինել կոսմետիկ բնույթի և կվերաբերեն միայն կառավարությունում բարձր պաշտոններ զբաղեցնող անձանց։

Ինչ վերաբերում է Ղարաբաղում նոր պատերազմին, ապա Հայաստանի համար դա անհնար է: 44-օրյա պատերազմի ընթացքում հայկական կողմը գիտակցեց, թե իրենց բանակը զարգացման առումով որքան շատ է հետ մնում ադրբեջանական բանակից։ Եվ այս տարբերությունը լրացնելն այնքան էլ հեշտ չէ։ Դրա համար Երևանը ոչ ժամանակ ունի, ոչ ռեսուրսներ, ոչ էլ նոր տեխնոլոգիաներ։ Գաղտնիք չէ, որ Հայաստանին զենքով ապահովում էր Ռուսաստանը, որը հիմա թաղված է սեփական խնդիրների մեջ: Ավելին, ուկրաինական պատերազմը ջախջախեց ռուսական բանակի անպարտելիության առասպելը։ Ժամանակակից զենքերը (Bayraktar, Javelin, NLAW և այլն) ցույց տվեցին, թե որքանով է Ռուսաստանը հետ մնում Արևմուտքից տեխնոլոգիական զարգացման առումով։ Ուստի Ղարաբաղում նոր պատերազմի մասին հայկական կողմը չպետք է անգամ երազի:

Caliber.Az

Դիտումներ: 711