«Ռուս խաղաղապահները Ղարաբաղից հեռացան, որովհետև...»
Փորձագիտական կարծիքներ՝ Caliber.Az-կայքում

Հարցազրույց  19 Ապրիլի 2024 - 11:54

Այսպիսով, Ղարաբաղի տարածաշրջանում ժամանակավորապես տեղակայված ռուսական խաղաղապահ քանակակազմը (ՌԽՔ) լքում է Ադրբեջանը։ Կրեմլում հաստատել են Ղարաբաղից ՌԽՔ-ի դուրսբերման մեկնարկը։ «Այո, դա իրոք այդպես է»,- ասել է Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի մամուլի քարտուղար Դմիտրի Պեսկովը։ Իր հերթին, Ադրբեջանի նախագահի օգնական Հիքմեթ Հաջիևը պարզություն է մտցրել: Ադրբեջանի տարածքից ռուս խաղաղապահների դուրսբերման հարցում։

«Երկու երկրների բարձրագույն ղեկավարությունների կողմից 2020 թվականի նոյեմբերի 10-ի Եռակողմ հայտարարության հիման վրա՝ Ադրբեջանի Հանրապետության տարածքում ժամանակավորապես տեղակայված Ռուսաստանի Դաշնության խաղաղապահների մեր երկրի տարածքից վաղաժամկետ դուրսբերման մասին որոշում է կայացվել։ Գործընթացը արդեն սկսվել է, Ադրբեջանի և Ռուսաստանի պաշտպանության նախարարությունները միջոցներ են ձեռնարկում այս որոշումը կատարելու ուղղությամբ»,- ասել է Հաջիևը։

Իսկ ի՞նչ են մտածում ռուսական փորձագիտական հանրությունում Ադրբեջանի Ղարաբաղի տարածաշրջանից ՌԽՔ-ի վաղաժամկետ դուրսբերման մասին։ Այս հարցին պատասխանելու համար Caliber.Az-ի խմբագրությունը խնդրել է ռուս քաղաքագետներին։

Ռուսաստանցի քաղաքական գործիչ Սերգեյ Մարկովի կարծիքով, ռուս խաղաղապահները Ղարաբաղը լքել են կապված նրա հետ, որ անհետացել են՝ Ադրբեջանի տարածքում նրանց գտնվելու համար հիմքերը։

«Անցյալ տարվա սեպտեմբերին տարածաշրջանում իրավիճակը հիմնավորապես փոխվեց։ Ղարաբաղում այլեւս ոչ մի «հայկական իշխանություն» չկա, իսկ հայ բնակչությունը ինքնակամ լքել է տարածաշրջանը։ Հետևաբար, վերացվել է հայերի և ադրբեջանցիների բաժանման անհրաժեշտությունը, իսկ Ղարաբաղի ադրբեջանական բնակչության անվտանգության ապահովմամբ լիովին կարող է զբաղվել Ադրբեջանի իշխանությունը։ Ռուս խաղաղապահները կարող էին ավելի վաղ լքել Ղարաբաղը, սակայն դա չարեցին, քանի որ, նախ՝ Ադրբեջանի իշխանությունները դա չէին պնդում։ Երկրորդը՝ անհրաժեշտ էր որոշակի ժամանակ, որպեսզի ապամոնտաժել ինչ որ կառույցներ, որպեսզի հեռանալ։

Կարող եմ պատկերացնել, որ հազարավոր խաղաղ հայեր կուզենային վերադառնալ Ադրբեջան, բայց այդ հնարավորությունը արգելափակվում է ինչպես Հայաստանի իշխանությունների գործողություններով, այնպես էլ ինտենսիվ հակաադրբեջանական արշավով, որը անցկացվում է հայկական ԶԼՄ-ներում։ Իսկ քանի որ Հայաստանի իշխանությունների դիրքորոշման պատճառով հայ բնակչությունը չի կարողանա վերադառնալ Ղարաբաղ, պարզ է, որ ռուս խաղաղապահները այլևս աշխատանք չեն ունենա, հետեւաբար, նրանք կարող են հանգիստ հեռանալ տարածաշրջանից։ Ադրբեջանում ռուս խաղաղապահներին վերաբերվում են դրական, և, հնարավոոր է, Բաքուն նույնիսկ պարգևատրի զինվորականներից ոմանց, նրանց, ովքեր հատկապես աչքի են ընկել օրինակելի ծառայությամբ»,- ասել է Ս. Մարկովը։

Մեկ այլ ռուսաստանցի քաղաքագետ, Քաղաքական և սոցիալական տեխնոլոգիաների լաբորատորիայի ղեկավար Ալեքսեյ Նեժիվոյի խոսքով՝ ռուս խաղաղապահների հեռանալը արձանագրեց Ռուսաստանի կողմից Ադրբեջանի տարածքային բաժանման ճանաչման փաստը։

«Կարելի է ասել, որ Ադրբեջանը տարածաշրջանում իրագործել է ուժեղի իրավունքը, և Ռուսաստանը ճանաչել է երկրի տարածքային գիծը, ինչպես նաև նոր դաշնակցային հարաբերությունները։ Աշխարհը բաժանվում է երկու մասի, կիսատները առայժմ զիջախաղ են խաղում, ձգտելով հետաձգել մոտալուտ աղետը: Մենք ականատես ենք լինում տարածաշրջանային բարդ գործընթացների, երբ «հին» Արևմուտքը մեռնում է, իսկ նրա ներսում, բյուջեի ԱՄՆ-ին պարտքի, նախագահի շփոթված խոսքերի քաոսի մեջ, Եվրոպայի փլուզվող տնտեսությունների ներսում աճում է «նոր» Արևմուտքը։ Ես նկատի ունեմ Մասկ-Թրամփի Արևմուտքը, որը պատրաստ է մղվել չորրորդ գիտատեխնոլոգիական հեղափոխության՝ դեն նետելով հին աշխարհի մեռնող մնացորդները: Ադրբեջանը հայտնվել է բարիկադների մի կողմում, իսկ ահա Հայաստանը գնալով ավելի ուժեղ է խցկվում հակառակ կողմը։ Ռուսաստանը Հարավային Կովկասից հեռանում է Աֆրիկա, այնտեղ, որտեղ չկան հին էլիտաներ։ Աշխարհը սկսել է շարժվել, պարուրակը թեւակոխել է զարգացման նոր փուլ, և այս աշխարհում Հայաստանի բախտը շատ կբերի, եթե նա պահպանվի»,- ասել է Ա. Նեժիվոյը։

Caliber.Az

Դիտումներ: 70