Աբու Դաբիում հանդիպումը անհանգստացրել է արտաքին դերակատարներին Օզերը և Սալիխովը՝ Caliber.Az-կայքում

Բաքվի և Երևանի միջև Աբու Դաբիում կայացած բանակցությունները զգալի շփոթություն են առաջացրել տարբեր համաշխարհային դերակատարների մոտ՝ բանակցային հեռակայությունը բացահայտորեն ազդել է նրանց արձագանքի վրա, իսկ ոմանք, կարծես, ցանկացել են դառնալ «խնջույքի» մասնակից։ 
 
Այսպես, մասնավորապես, Ռուսաստանի Դաշնության ԱԳՆ-ն ողջունել է բանակցային գործընթացը, իսկ այնուհետև միանշանակ հայտարարել է, որ «ռուսական կողմը, որպես եռակողմ պայմանավորվածությունների մասնակիցներից մեկը՝ պատրաստ է շարունակել իր ավանդը ներդնել դրանց իրականացման մեջ»։
 
Եվրամիությունը ի դեմս ԵՄ-ի արտաքին և անվտանգության քաղաքականության պաշտոնական ներկայացուցիչ Անիտա Հիփերի՝ Ադրբեջանին և Հայաստանին կոչ է արել հնարավորինս շուտ սկսել խաղաղ պայմանագրի նախագծի ստորագրումը և վավերացումը՝ հայտարարելով, որ «պատրաստ է տրամադրել  լրացուցիչ աջակցություն և փորձագիտություն»։
 
Միացյալ Նահանգները նույնպես կողմ չեն մնացել և ի դեմս Պետդեպարտամենտի մամուլի ծառայության ղեկավար Թեմի Բրյուսի՝ նշել են, որ «ԱՄՆ-ը աջակցում է խաղաղության խթանման ուղղությամբ Ադրբեջանի և Հայաստանի շարունակական ջանքերին»։
 
Դատելով ուժի համաշխարհային կենտրոնների արձագանքից՝ Բաքվին, կարծես, վերջնականապես հաջողվել է ապացուցել, որ նա որևէ արտաքին միջնորդների կարիք չունի՝ Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև ցանկացած երկխոսություն տեղի կունենա բացառապես երկկողմ ձևաչափով։
 
Ինչպե՞ս են արտասահմանյան վերլուծաբանները գնահատում Բաքվի և Երևանի բանակցային բանաձևը։ Այս թեմայով Caliber.Az-ի հետ իրենց կարծիքներով կիսվել են թուրք և ղազախ քաղաքագետները։
 
Այսպես, թուրք փորձագետ Էնգին Օզերի կարծիքով, այն փաստը, որ հանդիպման վայր է ընտրվել Աբու Դաբին՝ շատ հետաքրքիր է։
 
«Ինչպես հայտնի է, ԱՄԷ-ն Ռուսաստանի բավականին մտերիմ գործընկերն է, այդ թվում նաև Աֆրիկայի մի շարք նախագծերում, լիովին հնարավոր է, որ հենց սրանով է բացատրվում Ռուսաստանի արձագանքը։ Մյուս կողմից, իմ տեղեկություններով, Փարիզը նույնպես ցանկություն է հայտնում մասնակցել Զանգեզուրի միջանցքի կազմակերպմանը, օրինակ՝ ստանձնել դրա պաշտպանությունը Հայաստանի տարածքում և այսպիսով փոխարինել ռուսական հատուկ ծառայություններին, ինչը դժվար թե ուրախացնի Մոսկվային», - նշել է նա։
 
Փորձագետը ընդգծել է, որ Աբու Դաբիում երկկողմ բանակցությունները՝  շատ դրական քայլ է Հարավային Կովկասի կայունացման ուղղությամբ։
 
«Սա ուղղակի շփում էր՝ առանց որևէ արտաքին ազդեցության, չնայած նման բանակցությունների համակարգողներ հանդես գալ ցանկացողները բավական են։ Ճիշտ է, մտահոգություն է  առաջացնում ինքնին Հայաստանի ներքաղաքական իրավիճակը՝ Փաշինյանին սպառնում են լուրջ ուժեր, և, ըստ երևույթին, մոտ ապագայում այս երկրում հանգստություն չի սպասվում։ Տեսնենք, թե վարչապետը ինչպես կդիմանա հարվածին», - ասել է Էնգին Օզերը։
 
Միևնույն ժամանակ, ղազախ քաղաքագետ Ռուսլան Սալիխովի կարծիքով, Աբու Դաբիում կայացած բանակցությունները շատ հստակ ցույց տվեցին, որ Բաքուն և Երևանը հասել են երկխոսության նոր փուլի, որտեղ կողմերը հիանալի հասկանում են միմյանց։
 
«Կա խաղաղ գործընթացի բոլոր կետերի շուրջ կառուցողական աշխատանքի տրամադրվածություն, և սա շատ կարևոր փաստ է։ Հասկանալի է, որ այս հանդիպումը իր առջև՝ որևէ ձևական ազդեցություն ունենալու նպատակ չէր դրել, այլ ինչ որ ուրիշ բան էր՝ կարևոր տեխնիկական տեղաշարժ։ Եվ փակ դռների հետևում Ալիևն ու Փաշինյանը բացահայտ քննարկել են հարցերի ամբողջ շրջանակը, այդ թվում նաև ամենազգայունները։
 
Հանդիպմանը կողմերի դրոշների բացակայությունը միայն ընդգծում է, որ Ադրբեջանի և Հայաստանի առաջնորդները եկել էին քննարկելու մանրամասներն ու տեխնիկական հարցերը, ըստ երևույթին, որոշ կարևոր համաձայնագրեր ստորագրելուց առաջ, որտեղ անձնական հանդիպումը կարևոր նշանակություն է ունեցել և դրել է վերջնական շեշտադրումները։ Նախագահի և վարչապետի թիմերի անդամների ներկայությունը նույնպես մատնանշում է հանդիպման նշանակության մասին, և կարևոր հանձնարարականներ, ըստ երևույթին, տրվել են գրեթե անմիջապես բանակցությունների ընթացքում, երկու թիմերի միջև շփումները կարևոր նշանակություն են ունեցել», - նշել է քաղաքագետը։
 
Նրա կարծիքով, մեծ նշանակություն ունի, որ սա շատ երկար ընդմիջումից հետո նոր երկկողմ ձևաչափով առաջին հանդիպումն է, և դա հստակ ցույց է տալիս, որ կողմերը մեծ առաջընթաց են գրանցել բարդ հարցերի լուծման գործում։
 
«Աբու Դաբիից ստացված կադրերից երևում, որ կողմերը չափազանց գոհ են հանդիպման արդյունքից։ Պաշտոնական աղբյուրներից դրա գնահատականների ամբողջ զսպվածությամբ հանդերձ, այն ակնհայտորեն որոշակի բեկման բնույթ ուներ, որի մասին առայժմ չեն ուզում բարձրաձայն հայտարարել և արտաքին շահագրգիռ կողմերին ստիպել ժամանակից շուտ արձագանքել դրան։ Հատկանշական է, որ հանդիպումը կայացել է Ռուսաստանի հետ, ինչպես Բաքվի, այնպես  էլ Երևանի հարաբերություններում բարդությունների ֆոնին, ինչը, ըստ երևույթին, նույնպես ձևավորում է դիրքորոշումների որոշակի ընդհանրություն։ Հնարավոր է՝ սրանով է բացատրվում որոշակի մտահոգույունը Ռուսաստանի ԱԳՆ-ի հայտարարության մեջ, որը կարելի է կարդալ, կասեի, տողերի արանքում։ Սակայն, դատելով որոշ ձևակերպումներից, այնտեղ ակնհայտորեն ցանկանում են յուրացնել Բաքվի և Երևանի միջև ցանկացած հաջող բանակցությունների դափնիները, անկախ նրանից, թե Մոսկվայից որքան հեռու են դրանք անցկացվում։ Ինչ վերաբերում է ԵՄ-ի և ԱՄՆ-ի արձագանքներին, ապա, կարծում եմ, նրանք հասկացել են, որ բանակցային գործընթացը, այսպես ասած, «դուրս է եկել իր բարուրից» և լրացուցիչ թափ է ստացել բացառապես Բաքվի և Երևանի համատեղ աշխատանքի շնորհիվ, որտեղ, առանց հարկադրանքի և ճնշման շարժվում են՝ դեպի Հարավային Կովկասում խաղաղություն կնքելու կարևոր արդյունքների», - ամփոփել է Ռ. Սալիխովը։