Վերապահո՞ւմ, դիվանագիտական հնարք, թե՞ սադրանք. Լավրովի երևանյան ասուլիսի մասին
Նման բան նախկինում երբեք չի եղել, և ահա նորից: Այս «ռեռնոմիրդինկան» միտս եկավ Ռուսաստանի Դաշնության և Հայաստանի արտգործնախարարների՝ այսօր Երևանում կայացած համատեղ ասուլիսում հնչած ելույթները կարդալուց անմիջապես հետո։ Հիշեցնենք, որ Սերգեյ Լավրովն աշխատանքային այցով գտնվում է Հայաստանում. ռուսական դիվանագիտության ղեկավարը քարերի երկիր է ժամանել հենց Թուրքիա այցելելուց հետո։ Ըստ երևույթին, զբոսաշրջության Մեքքայում արձակուրդային սեզոնը անջնջելի տպավորություն թողեց Սերգեյ Վիկտորովիչի վրա, և նա, մոռանալով, որ իրականում երկար տարիների փորձ ունեցող դիվանագետ է, արտահայտեց ակնհայտ հիմարություն, որը բնութագրվում է հանգուցյալ Վիկտոր Ստեպանովիչի աֆորիզմներից մեկով:
Բայց դա այդպես է թվում միայն առաջին, բավականին մակերեսային հայացքից։ Քանի որ, եթե ավելի լավ է ուշադիր նայել, ավելի ճիշտ՝ լսել, ապա, հաշվի առնելով բանախոսի փորձը, արդյունքը կլինի ոչ թե «չեռնոմիրդինկա», այլ տարրական սադրանք։ Սադրանք՝ ուղղված իր դաշնակցի (հիշենք փետրվարի 22-ին)՝ Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության դեմ. Դատեք ինքներդ, հարգելի ընթերցողներ։
«Ռուս զինվորականները առաջնահերթ են համարում Լեռնային Ղարաբաղի Ֆարուխ բնակավայրի շուրջ իրավիճակը։ Ինչ վերաբերում է իրավիճակին, ապա ռուս զինվորականները և մեր հայ ընկերները դա լավ գիտեն, դա պահում են, որպես իրենց առաջնահերթություններից մեկը։ Այնտեղ արդեն կան որոշակի արդյունքներ այս իրավիճակի դեէսկալացիայի առումով»,- ասել է Ս.Լավրովը՝ հավելելով, որ «այդ հարցը կդիտարկվի և կլուծվի սահմանազատման աշխատանքների շրջանակում»։
Կանգ առեք. Սահմանազատման հարցում ամեն ինչ քիչ թե շատ պարզ է՝ Ադրբեջանում և Հայաստանում ստեղծվել են համապատասխան հանձնաժողովներ՝ երկու երկրների փոխվարչապետերի գլխավորությամբ, որոնք արդեն երկու հանդիպում են անցկացրել՝ հայ-ադրբեջանական սահմանագոտում և Մոսկվայում։ Այս հանձնաժողովները կմշակեն Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև պետական սահմանի ընդհանուր դիրքի և ուղղության սահմանումը, որից հետո, ես կցանկանայի հավատալ, կսկսվի սահմանի որոշման հաջորդ փուլը՝ այն տեղում անցկացնելը (սահմանազատումը): Այսինքն՝ սահմանազատումը տեղի է ունենում Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև՝ երկու հարևան պետությունների, որոնք ավելի քան երեք տասնամյակ հակամարտում են միմյանց հետ։ Բայց ի՞նչ կապ ունի Ադրբեջանի Խոջալուի շրջանի Ֆարրուխ գյուղն այս գործընթացի հետ։
Ուստի զարմանալի է ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովի հայտարարությունը, թե Ֆարուխ գյուղի հետ կապված հարցերը կլուծվեն սահմանների սահմանազատման և սահմանագծման շրջանակներում։ Փաստն այն է, որ Ադրբեջանի ղարաբաղյան տնտեսական տարածաշրջանը անմիջական առնչություն չունի սահմանների որոշման գործընթացի հետ, այդ տարածքը վիճարկվող չէ և համապատասխան հանձնաժողովների միջև բանակցությունների առարկա չի հանդիսանում։ Ֆարուխը Ադրբեջան է, և այնտեղ ոչ ոք սահման չի սահմանում։ Այս տարվա մարտին ադրբեջանական զինուժի դիրքերի որոշակի հստակեցում է իրականացվել, սակայն դա սահմանների հարցի հետ կապ չունի, և Լավրովը դա լավ գիտի։
Մյուս կողմից, սահմանազատման և սահմանագծման արդյունքում վերջնականապես և անդառնալիորեն կվերացվի՝ Ադրբեջանի ինքնիշխան տարածքի նկատմամբ Հայաստանի Հանրապետության հավակնությունների ցանկացած հնարավորություն, երևի թե դա էր նկատի ունեցել ՌԴ ԱԳՆ ղեկավարը։ Բայց, ամենայն հավանականությամբ, նա պարզապես ընտրել է ամենաանհասկանալի ձևակերպումը, որպեսզի ի վերջո ոչ ոք ոչինչ չհասկանա։ Հին դիվանագիտական հնարք. Վերապահում Չեռնոմիրդինի՞ վրա։ Թե՞ դա դեռ սադրանք է։ Կարծում ենք, որ շատ շուտով մենք կիմանանք այս հարցերի ճիշտ պատասխանը։