ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն, Ռուսաստանը և Ֆրանսիան ընդդեմ Ադրբեջանի Caliber.Az-ի էքսկլյուզիվը
Caliber.Az-ի դիվանագիտական աղբյուրները հայտնում են՝ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ում հայանպաստ լոբբինգի հարցով ռուս-ֆրանսիական շփումների ակտիվացման մասին։ Այսպիսով, այսօր ռուսաստանցի դիվանագետները ֆրանսիացիների հետ միասին ակտիվորեն աշխատում են Ղարաբաղում ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի գնահատման առաքելություն կազմակերպելու ուղղությամբ, որպեսզի հետաքննել... «ոչնչացված հայկական մշակութային ժառանգությունը»։ Հիշեցնենք, որ օկուպացիայի տարիներին, երբ ադրբեջանական կողմը խնդրում էր ուղղարկել առաքելություն՝ դա տեղի չունեցավ՝ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի կողմից անտարբերության հետ համատեղ՝ հայկական կողմից նախաձեռնության արգելափակման պատճառով։
Սակայն, 2020 թվականից հետո իրավիճակը փոխվեց, և ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ին ոչինչ չի խանգարել այցելել Ադրբեջանի ապաօկուպացված շրջաններ։ Եթե չլիներ… 2017 թվականից այդ պաշտոնը զբաղեցնող ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի գլխավոր տնօրեն Օդրի Ազուլենը, ով աշխատում է բացառապես Ֆրանսիայի ԱԳՆ թելադրանքով, պաշտպանելով հայկական շահերը։ Հենց որ ֆրանսիացիները հասկացան, որ Ադրբեջանը կարող է շատ ավելի պահանջներ ներկայացնել, քան Հայաստանը, գնահատման առաքելության թեման Փարիզի համար կտրուկ դարձել է անհարմար։ Ֆրանսիացիները ամեն ճիշտ և սխալ բաներով սկսեցին հետաձգել և արգելափակել գնահատման առաքելության ուղարկումը Ղարաբաղ՝ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի քարտուղարությանը թույլ չտալով Ղարաբաղը, որպես ադրբեջանական տարածք սահմանող տարրական բնորոշման տերմինի ընդունումը։
Իսկ հիմա էլ ռուս և ֆրանսիացի դիվանագետների ակտիվ մասնակցությամբ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ում առաջ է քաշվում Ղարաբաղ գնահատող առաքելություն ուղարկելու գաղափարը, բայց միայն «հայկական մշակութային ժառանգության ոչնչացումը» գնահատելու համար։ Դրանով հանդերձ, ֆրանս-ռուսական իրավիճակային տանդեմը փորձում է շրջանցել Ադրբեջանի ոչնչացված մշակութային հուշարձանները։ Իհարկե, Ադրբեջանը նման բեմադրության հետ չի կարող համաձայնվել։ Առավել ևս, գնահատող առաքելության Ադրբեջանի տարածք (Ղարաբաղի շրջան, Արևելյան Զանգեզուր) ուղարկելը պետք է կցորդվի նմանատիպ առաքելությունը ժամանակակից Հայաստանի տարածք ուղարկելու հետ, որտեղ ադրբեջանցիների մշակութային ժառանգությունը բառացիորեն ջնջվել է աշխարհի երեսից։
Ռուս գործընկերների դիրքորոշումը զարմանք չի հարուցում։ Ատելի «Արևմուտքի» հետ համագործակցել Ադրբեջանի դեմ, որի հետ, ի դեպ, Մոսկվան ունի պաշտոնական դաշնակցային հարաբերություններ՝ միանգամայն նորմալ պրակտիկա է ռուսական դիվանագիտության համար։ Բայց ինչի՞ ենք մենք սպասում։ Ժամանակն է, որ ադրբեջանցի դիվանագետները Ուկրաինայի և այլ արևմտյան երկրների հետ միասին աշխատեն Ուկրաինա գնահատող առաքելություն ուղարկելու ուղղությամբ, որպեսզի արձանագրել ռուս զինվորականների կողմից կատարված բարբարոսությունն ու մշակութային վանդալիզմը։ Չէ որ դժվար թե մեր ֆրանսիացի և ռուս գործընկերներն ինքնուրույն զբաղվեն այդ հարցով։
P.S. Գնալով ավելի քիչ կասկած է մնում նրանում, թե որ երկու երկրներն են փորձում տանդեմում խաթարել Շառլ Միշելի միջնորդական առաքելությունը…