Ադրբեջանի արտաքին քաղաքական ռազմավարությունը Եվ Հայաստանի անվերջ խրտնումները

Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը շնորհավորական նամակ է հղել Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկիին՝ այդ երկրի Անկախության օրվա կապակցությամբ։ Նամակի տեքստը հրապարակվել է Ադրբեջանի նախագահի պաշտոնական կայքում։ Դրանում մեր պետության ղեկավարը նշել է, որ Ադրբեջանին ու Ուկրաինային կապում են հարուստ ավանդույթներով բարեկամական հարաբերություններ։ 

Հատկապես նշեմ այդ ուղերձի հետևյալ տողերը. «ՄԱԿ-ի կանոնադրությանը, միջազգային իրավունքի նորմերին և սկզբունքներին համապատասխան՝ Ադրբեջանը և Ուկրաինան փոխադարձ աջակցություն և համերաշխություն են ցուցաբերում տարածքային ամբողջականության և ինքնիշխանության հարցերում։ Մենք մտադրությունն ենք հայտնում՝ գործադրել բոլոր ջանքերը Ուկրաինայի բարեկամ ժողովրդին անհրաժեշտ մարդասիրական աջակցություն և օգնություն ցուցաբերելու համար»,- ընդգծել է Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը։

Մեր պետության ղեկավարի այս հայտարարությունը հանդիսանում է նրա հերթական օրինակը, թե ինչպես է հնարավոր և անհրաժեշտ կառուցել՝ պետության արտաքին քաղաքականության հետևողական, սկզբունքային հայեցակարգը։ Ադրբեջանը ունի շատ ջերմ և վստահելի հարաբերություններ Ուկրաինայի ներկայիս ղեկավարության հետ՝ հստակ հնչեցնելով իր դիրքորոշումը պաշտոնական Կիևին մտահոգող ամենակարևոր հարցերի վերաբերյալ։

Դրանով հանդերձ Ադրբեջանը զարգացնում է հարաբերությունները նաև Ռուսաստանի հետ։ Եվ Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի պետական այցը Բաքու հանդիսանում է նրա վառ վկայությունը, թե ինչպիսին պետք է լինի իսկապես անկախ պետության արտաքին քաղաքական հայեցակարգը, որի ղեկավարությունը առաջին պլան է դնում ազգային շահերի հարցերը։ Անշուշտ, դրանից շատ բաներ, ինչ անում է Ադրբեջանը Ռուսաստանի հետ հարաբերությունների զարգացման առումով, կարող է դուր չգալ Ուկրաինային։

Եվ հակառակը, դրանից շատ բան, ինչ արվում է ադրբեջանա-ուկրաինական հարաբերությունների զարգացման առումով, կարող է շատ դուր չգալ Ռուսաստանին։ Բայց սրանում է և կայանում Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի քաղաքականության յուրահատկությունը. այն միշտ հետևողական է և ազնիվ։

Այո, մեր երկիրը, որի տարածքը ավելի քան քառորդ դար գտնվել է հայկական օկուպացիայի տակ՝ միշտ հայտարարել է պետությունների տարածքային ամբողջականության սկզբունքի գերակայությունը՝ ազգերի ինքնորոշման իրավունքի սկզբունքից։ Հայաստանի դիրքորոշումը միշտ էլ ուրիշ է եղել։

Ինչը և զարմանալի չէ, եթե հիշենք, որ Հայաստանի երկրորդ և երրորդ նախագահները եղել են ղարաբաղյան խունտայի ներկայացուցիչներ։ Դրանով հանդերձ պետք է հիշել այն մասին, որ Հայաստանի ներկայիս իշխանությունը նույնպես ղարաբաղյան անջատողականությանն աջակցող դիրքորոշում է գրավել։ Հատկապես Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն է այն խայտառակ և սադրիչ հայտարարության հեղինակն այն մասին, թե «Ղարաբաղը Հայաստան է և վերջակետ»։

Սա բացահայտ աջակցություն էր ղարաբաղյան անջատողականությանը, որն անիմաստ դարձրեց Բաքվի և Երևանի միջև խաղաղ բանակցությունները։ Իսկ հետո մենք տեսանք, թե ինչպես 2020 թվականի ամռանը Հայաստանը ռազմական սադրանք կատարեց Թովուզի ուղղությամբ։ Եվ սա նույնպես՝ Նիկոլ Փաշինյանի անձնական մեղքն է, ով անշրջելի դարձրեց նոր պատերազմը։

Այն տևեց 44 օր և ավարտվեց Հայաստանի կապիտուլյացիայով, որն արտահայտվեց նրա վարչապետի կողմից՝ 2020 թվականի նոյեմբերի 10-ի հայտարարության ստորագրմամբ, որի շատ կետերը Հայաստանը այդպես էլ չկատարեց։ Առավել ևս, Հայաստանի ներկայիս իշխանությունը շարունակեց ֆինանսավորել և զինել ղարաբաղյան խունտային՝ նորից անտեսելով պետությունների տարածքային ամբողջականության սկզբունքը։ Ադրբեջանի մոտ պարզապես չմնաց ուրիշ ելք, քան Ղարաբաղի տնտեսական տարածաշրջանում հակաահաբեկչական գործողություն անցկացնելը։

Դրա արդյունքում լիովին վերականգնվեց Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը, որը, Նիկոլ Փաշինյանը առնվազն խոսքերով ստիպված եղավ ճանաչել։ Դրանով հանդերձ նա շարունակում է խորամանկություններ անել, հրաժարվելով ձեռնարկել այն քայլերը, որոնք թույլ կտային խաղաղ պայմանագիր կնքել Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև։ Փաշինյանը հույս է դնում արտաքին ուժերի աջակցության վրա, Հայաստանի նոր հովանավորների, առաջին հերթին մակրոնական Ֆրանսիայի օգնության վրա։

Բայց այս հույսերին վիճակված չէ իրականանալ։ Եվ առաջին հերթին այն պատճառով, որ Հայաստանը կրկին վերածվել է գործիքի բազմաթիվ պետությունների ձեռքին։ Սա է հենց անհետևողական արտաքին քաղաքականության օրինակ, իսկ ավելի պարզ ասած՝ մի ծայրահեղությունից մյուսը խույս տալու օրինակ։ Եվ Հայաստանի նման պահվածքը նրան հարգանք չի բերել, չի բերում և չի բերի աշխարհում, նրա դեմ ստեղծելով մեծ ռիսկեր, ընդհուպ մինչև պետականության լիակատար կորուստը։