Դաշնակցական ծուղակ Հիվանդություն, որից Հայաստանը պետք է ազատվի
Մի շարք հայկական լրատվամիջոցներ սգի մեջ են ընկղմվել՝ համապատասխան տրամադրություն ստեղծելով իրենց ընթերցողների շրջանում: Այս խորը տխրության պատճառը հայտնի հայ դաշնակցական Հրանտ Մարգարյանի որդու՝ Մխիթար Մարգարյանի ինքնասպանությունն էր։
Ընդ որում, շատ հայկական լրատվամիջոցների կողմից տարածված տեղեկատվության մեջ հատուկ ընդգծվում է, որ ինքնասպան եղած ժառանգական դաշնակցականը մասնակցել է 2016 թվականի ապրիլյան մարտերին և 2020 թվականի աշնանային 44-օրյա պատերազմին: Հարկ է նշել, որ ինքնասպանի հայրը՝ Հրանտ Մարգարյանը, Առաջին Ղարաբաղյան պատերազմի վետերան է։
Ինչպես տեսնում ենք, սրանք այն մարդիկ են, որոնց համար Ադրբեջանի և ադրբեջանցիների նկատմամբ ատելությունը դարձել է մի տեսակ «ընտանեկան ժառանգություն»: Սա ևս մեկ անգամ հստակ ցույց է տալիս, որ դաշնակցական գաղափարախոսությունը շարունակում է փոխանցվել որպես «ընտանեկան ժառանգություն» սերնդեսերունդ: Բռնության և մոլեռանդ ատելության պաշտամունքի վրա դաստիարակված երիտասարդ դաշնակցականները իրենց համար ապագա չեն տեսնում, բացի պատերազմից և «վրեժխնդրությունից»: Եվ երբ պատերազմը տանուլ է տրվել, երբ «արցախի» մասին պատրանքները կոտրվում են, սկսվում են դատարկությունն ու հուսահատությունը, իսկ երբեմն՝ նույնիսկ ինքնասպանությունը։
Ինչպես հայտնի է, «Դաշնակցություն» կուսակցությունը հիմնադրվել է 1890 թվականին և սկզբից ի վեր թուրքաֆոբիան և ադրբեջանաֆոբիան հռչակել է որպես իր լեյտմոտիվ։ Իր գոյության ընթացքում դաշնակցականները առաջ են քաշել քաղաքական միֆոլոգիա, որի հիմնասյունը օտար հողերը գրավելու «պատմական առաքելության» գաղափարն է, որի համար հայերի մեջ՝ թուրքերի և ադրբեջանցիների որպես «ազգի թշնամիների» գաղափարը սերմանելն է։
Սա հանգեցրեց նրան, որ Դաշնակցության անդամները 20-րդ դարի սկզբին ակտիվորեն մասնակցեցին՝ Օսմանյան կայսրության իշխանությունների և քաղաքացիական բնակչության դեմ ահաբեկչական հարձակումներին։ Ավելի ուշ՝ խորհրդային շրջանում, նրանք տարածքային պահանջներ ներկայացրեցին Թուրքիայի Հանրապետության և Ադրբեջանի դեմ՝ կազմակերպելով ահաբեկչական ակտեր տարբեր եվրոպական քաղաքներում՝ իրենց առասպելների վրա միջազգային ուշադրություն գրավելու համար։
Խորհրդային Միության փլուզումից հետո Դաշնակցություն կուսակցությունը վերականգնեց իր ազդեցությունը, հատկապես հայկական սփյուռքի շրջանում, որտեղ նրա «մեծ Հայաստանի» մասին պատմությունները մինչ այսօր արձագանք են գտնում։ Հենց դաշնակներն էին ամենաակտիվ կերպով առաջ մղում ադրբեջանական հողերը զավթելու գաղափարը՝ խրախուսելով մեր ժողովրդի և պետության դեմ ամենահրեշավոր հանցագործությունները։
Նույնիսկ այսօր՝ 44-օրյա պատերազմում Հայաստանի պարտությունից և Ադրբեջանի կողմից տարածքային ամբողջականության վերականգնումից հետո, դաշնակների հռետորաբանության բովանդակությունը չի փոխվել. նրանց քաղաքական հայտարարություններում ու լրատվամիջոցներում շարունակում են հնչել մեր երկրի դեմ նոր պատերազմի, վրեժխնդրության և մինչև վերջ պայքարի կոչեր։ Հենց այս գաղափարախոսությունն էր, որ դաստիարակել էր Հրանտի և Մխիթար Մարգարյանի նման մարդկանց. երբ նրանց մանկուց սերմանում են, որ Ադրբեջանը թշնամի է, խաղաղությունը անհնար է, և որ գոյություն ունի առասպելական «արցախ», սերունդներ են մեծանում՝ անկարող ապրել այս մոդելից դուրս։
Այսօր հայկական լրատվամիջոցները, հատկապես Դաշնակցություն կուսակցությանը կապվածները, շարունակում են նման մարդկանց ներկայացնել որպես «հերոսներ»։ Նրանց կարծիքով, նույնիսկ դաշնակցականի ինքնասպանությունը «իդեալներին հավատարմության» դրսևորում է։ Սակայն այս պատմությունը մեկուսացված դեպք չէ։ Այն խորհրդանշական է, քանի որ վառ կերպով պատկերում է ատելության և ֆանատիզմի ոգով ինդոկտրինացիայի հետևանքները, որոնք հիմնված են ՀՀ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի կողմից առաջ քաշված հրեշավոր թեզի վրա՝ «հայերի և ադրբեջանցիների գենետիկ անհամատեղելիության» մասին: Եվ Հայաստանում դեռևս կան բազմաթիվ քաղաքական գործիչներ, լրագրողներ և հասարակական գործիչներ, որոնք կիսում են այս տեսակետները և ապրում են Ադրբեջանի հետ նոր պատերազմի գաղափարով։
Այս ամենը նման է աբսուրդի թատրոնի, հատկապես այսօր, երբ Հայաստանը տասնամյակների ընթացքում առաջին անգամ հնարավորություն ունի հարևանների հետ կառուցել հարաբերություններ՝ հիմնվելով խաղաղության և փոխադարձ հարգանքի վրա: Բայց դա անելու համար պետք է հրաժարվել ատելության գաղափարախոսությունից, պատերազմի պաշտամունքից և «ծովից ծով մեծ Հայաստանի» առասպելից: Կկարողանա՞ արդյոք հայ հասարակությունը թոթափել անցյալի այս բեռը: Արդյո՞ք Նիկոլ Փաշինյանի կառավարությունը, չնայած իր բոլոր սխալներին և հակասություններին, ունակ է մեղմելու Դաշնակցության գաղափարախոսության վրա արմատավորված հզոր ռևանշիստական ճամբարի ազդեցությունը: Տարածաշրջանում խաղաղությունը և Հայաստանի ապագան կախված են այս հարցերի պատասխաններից և լուծումներից:







