«Երևանը ստիպված կլինի Զանգեզուրի միջանցքի պատճառով աղաչել Մոսկվային և Բաքվին»
Միտրախովիչն և Գերդինը՝ Caliber.Az-կայքում

Հարցազրույց  19 Հունվարի 2024 - 14:20

Երևանը ամանորյա տոներից հետո նոր քաղաքական սեզոնը բացեց՝ երկիմաստ հայտարարությունների հերթական պորցիայով։ Այս անգամ վարչապետ Փաշինյանը անցել է Զանգեզուրի միջանցքի շուրջ քննարկումների։ Եվ այստեղ անմիջապես չես հասկանա. արդյո՞ք Փաշինյանը սակարկում է, երբ ասում է այն մասին, որ Հայաստանը պատրաստ է՝ Ադրբեջանի արևմտյան շրջաններից դեպի Նախչըվանի Ինքնավար Հանրապետություն փոխադրումները ապահովել «այդ նույն պայմաններով, ինչպես Իրանն է այս ճանապարհը տրամադրում Ադրբեջանին», թե՞ պարզապես փնտրում է հակափաստարկներ, որպեսզի դա չանի։

«Նոյեմբերի 10-ի Եռակողմ հայտարարության մեջ ոչ մի տեղ գրված չէ, որ մենք պետք է բացենք այսպես կոչված Զանգեզուրի միջանցքը։ Եթե որևէ մեկը այս փաստաթղթում գտնի նման կետ, ապա ես խոստանում եմ դրամական պարգեւատրում, բայց նման բան այդ փաստաթղթում չկա»,- հայտարարել է նա՝ հավելելով, որ բոլոր տարածաշրջանային հաղորդակցությունները պետք է մնան այն երկրների իրավասության ներքո, որտեղով դրանք անցնում են։ Հայաստանի կառավարության ղեկավարը նաև նշել է, որ Եռակողմ հայտարարության մեջ միջանցքի վերաբերյալ կետերի առկայության և այն մասին, որ նրա անվտանգության ապահովումը դրվում է ռուսական կողմի վրա՝ Բաքվի պնդումները չեն համապատասխանում իրականությանը։

«Բոլորովին ընդհակառակը: Այնտեղ գրված է, որ Հայաստանը երաշխավորում է իր տարածքում հաղորդակցությունների անվտանգությունը, ինչը տրամաբանական է։ Ինչպես կարող էր այլ կերպ լինել»,- ասել է Փաշինյանը։

Ավելի ուշ, հունվարի 17-ի նոր հայտարարության մեջ Փաշինյանը ընդհանրապես հաջողացրել է Զանգեզուրի միջանցքի թեման կապել հայկական «խաղաղության խաչմերուկի» հետ։

Ի՞նչ է ակնարկում և ինչի՞ է ձգտում հասնել Փաշինյանը Զանգեզուրի միջանցքի թեմայով իր եզրակացությունների նոր խմբաքանակով։ Այս հարցով Caliber.Az-ի թղթակիցը դիմել է ռուս փորձագետներին:

Ինչպես կարծում է Ազգային էներգետիկ անվտանգության հիմնադրամի փորձագետ, Ռուսաստանի Դաշնության կառավարությանն առընթեր Ֆինանսական համալսարանի գիտաշխատող Ստանիսլավ Միտրախովիչը՝ Փաշինյանը իր նոր հայտարարություններում վիճարկելով նոյեմբերի 10-ի Եռակողմ հայտարարության կետերը՝ ակնհայտորեն փորձում է ցուցադրել իր անկախությունը Ռուսաստանից։

«Այդպիսով նա փորձում է ընդգծել Հայաստանի սուբյեկտիվությունը, այն, որ հատկապես նրանից է կախված Զանգեզուրի միջանցքի հարցով հիմնական որոշումը։ Իսկ Մոսկվայից սա այնպիսի տեսք ունի, կարծես թե Փաշինյանը ակնհայտ ցանկանում է հեռանալ Ռուսաստանից, ցույց տալ, որ կախված չէ նրանից։ Չնայած և՛ ռազմաստրատեգիական, և՛ տնտեսական առումով Հայաստանի համար ռացիոնալ կլիներ հավատարիմ մնալ Ռուսաստանի հետ առավելագույն համագործակցությանը»,- նշել է Միտրախովիչը։

Նրա կարծիքով, դժվար է հասկանալ վարչապետ Փաշինյանի տրամաբանությունը, հատկապես, եթե Երեւանի համար հանկարծ մեծանա ռազմական էսկալացիայի ռիսկը։ Այդ դեպքում օգնության համար ու՞մ է դիմելու Հայաստանը։

«Սուբյեկտիվություն և անկախություն խաղալը իհարկե, վատ չէ, բայց ինձ համար դժվար է պատկերացնել, որ ԱՄՆ-ը և Ֆրանսիան Հայաստանի համար լուծեն տարածաշրջանում նրա անվտանգության հարցերը։ Մոսկվայից բացի, Հայաստանը տարածաշրջանում իրական դաշնակիցներ չունի, այնպես որ Փաշինյանը նախքան վերջնական քաղաքական կուրս որոշելը պետք է լավ մտածի»,- ընդգծել է Միտրախովիչը։

Մևնույն ժամանակ, քաղաքական փորձագետ Վլադիսլավ Գերդինը նշել է, որ բոլորն արդեն սովոր են դրան, որ վարչապետ Փաշինյանը՝ անհեթեթ հայտարարությնւններ անելու և պայմանավորվածությունները վերաիմաստավորելու վարպետ է։

«Փաշինյանի այս բոլոր հայտարարությունների հետևում իսկապես կարելի է տեսնել՝ Զանգեզուրի միջանցքում համագործակցելով հնարավորինս շատ օգուտ և արտոնություններ ստանալու Երևանի ցանկությունը։ Ընդ որում, ինչպես Ռուսաստանից, այնպես էլ Ադրբեջանից։ Որովհետեւ ամեն ասվածը բացահայտ նպատակադրված է նրան, որպեսզի դիպչել կողմերի շահերին և ստիպել մտնել բանավեճերի մեջ։ Բայց բանը նրանում է, որ Փաշինյանը առաջին տարին չէ, որ տարված է այս վիճաբանությամբ, ցուցաբերում է հարաճուն քաղաքական կուրություն։ Ճշմարտությունը կայանում է նրանում, որ Հայաստանը արդեն կորցրել է հավանական արտոնությունների մի մասը այն բանից հետո, երբ Իրանը և Ադրբեջանը պայմանավորվեցին երթուղու այլընտրանքային տարբերակի շուրջ: Եվ այդ արտոնությունների հավանականությունը օրեցօր նվազում է, ինչպես նաև Հայաստանի և նրա «խաղաղության խաչմերուկ»-ի նման անհեթեթ նախագծերի հետ կապվելու ներդրողների ցանկությունը։ Այս հարցի կապակցությամբ Հայաստանի դիրքորոշման նշանակությունը գրեթե ամեն ժամ արժեզրկվում է։ Մանրամասն, իսկ երբեմն սադրիչ հայտարարություններ ցրելու փոխարեն Փաշինյանը պետք է շտապ արթնանա և դուրս լողա «պատրանքների թագավորությունից», որտեղ նա գտնվում է, այլապես մոտ ապագայում իրավիճակը կփոխվի ճիշտ հակառակը՝ այդ ժամանակ Երևանը արդեն ստիպված կլինի Ռուսաստանին և Ադրբեջանին աղաչել միանալ Զանգեզուրի միջանցքի նախագծին` դրա դիմաց ինչ-որ բան առաջարկելով»,- ասել է Վ. Գերդինը:

Caliber.Az

Դիտումներ: 114