Ստվերներ Գյումրու վրա. Ռուսաստանը պլանավորում է տապալել Փաշինյանին և նոր պատերազմ է նախապատրաստում Ադրբեջանի հետ Calibre.Az-ի բացառիկը

Caliber.Az-ի կողմից ստացված տեղեկատվությունը վկայում է Հարավային Կովկասում Ռուսաստանի ռազմական ռազմավարության մտահոգիչ փոփոխությունների մասին: Մեր խմբագրությանը հասանելի տվյալների համաձայն՝ վերջին շաբաթներին Գյումրիում գտնվող 102-րդ ռուսական բազան ավելացրել է իր ակտիվությունը: Սակայն խոսքը անձնակազմի ռոտացիայի կամ պաշտպանական կարողությունների պլանային ամրապնդման մասին չէ: Ամեն ինչ մատնանշում է այլ տրամաբանություն՝ այն, որ ռազմական գործիքները վերածվում են ներքին քաղաքական միջամտության լծակի:

Աղբյուրները պնդում են, որ 2025 թվականի հունիս և հուլիս ամիսներին ռուսական կողմը բազմիցս խնդրել է Ադրբեջանին թույլ տալ ռազմական տրանսպորտային ինքնաթիռներին թռչել մեր օդային տարածքով: Նպատակը զինամթերքի տեղափոխումն է Հայաստանի տարածք: Սակայն Բաքուն զբաղեցրել է վճռական և միանշանակ դիրքորոշում. միջանցքը փակ է: Որոշում, որը արտացոլում է ինչպես ազգային շահերի պահպանումը, այնպես էլ հնարավոր ռիսկերի ըմբռնումը:

Ուղարկվող բեռի անվանացանկը լուրջ հարցեր է առաջացնում: Ծանր զինատեսակներից բացի, նրանք փորձել են Գյումրու բազա հասցնել մոտիկ մարտերի և քաղաքային միջավայրում գործողությունների համար նախատեսված զենքեր: Այսինքն՝ ոչ միայն Ադրբեջանի հետ սահմանին ապագա բաց բախումների, այլև խիտ բնակեցված տարածքներում փողոցային բախումների և մարտերի համար։

Ստացված տեղեկատվության համաձայն՝ Ռուսաստանի նպատակներից մեկը Հայաստանի ներկայիս վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանին տապալելն է։ Մոսկվան, կորցնելով Երևանի վրա անմիջական ազդեցության լծակները, կարող է փորձել վերականգնել վերահսկողությունը կառավարվող ճգնաժամի միջոցով։ Այս ֆոնին չեն բացառվում սադրանքները ամբողջ Հայաստանում, այդ թվում՝ հնարավոր ահաբեկչական գործողություններ։ Մոդելն արդեն ծանոթ է. 2014 թվականին Ղրիմում ամեն ինչ սկսվեց «փոքրիկ կանաչ մարդկանցից», քաոսից և քաղաքական դեմքերի զուգահեռ փոփոխությունից։

Մոսկվան «պահեստում» ունի հին գվարդիան՝ Ռոբերտ Քոչարյան, Սերժ Սարգսյան, Սամվել Կարապետյան։ Երեքն էլ ունեն ռուսամետ համբավ և ստեղծված խառնաշփոթի պայմաններում կարող են օգտագործվել որպես Փաշինյանի «ազգային այլընտրանք»։ Ենթադրվում է, որ սադրանքների ալիքից հետո նրանք կհայտնվեն առաջին պլանում՝ իրավիճակը «փրկելու» պատրվակով։ Կուլիսներում կաշխատի նույն հինգերորդ շարասյունը՝ ինտեգրված հայկական քաղաքականության մեջ։

Հաջող իշխանափոխության դեպքում, ինչպես կարծում են աղբյուրները, հաջորդ փուլը կլինի Երևանի կուրսի շրջադարձը, ապա՝ Ադրբեջանի նկատմամբ լարվածության սրումը։ Հենց սրանով է բացատրվում այն ծանր սպառազինությունը, որը Ռուսաստանը փորձում է տեղափոխել 102-րդ բազա։

Այսպիսով, խոսքը չի գնում սարքավորումների մասնավոր տեղափոխման կամ ժամանակավոր գործունեության մասին, այլ քաղաքական և ռազմական մի շարք քայլերի կառուցվածքային նախապատրաստության մասին, որոնք կարող են պոտենցիալ փոխել ամբողջ տարածաշրջանի լանդշաֆտը։ Սա է հիմնական սպառնալիքը։ Մոսկվան Հայաստանի տարածքը դիտարկում է որպես գործառնական տարածք, որտեղ կարող է իրականացնել կառավարվող ճգնաժամի մոդել՝ ուժային հանգուցալուծմամբ։ Զուգահեռաբար, վերականգնել կորցրած դիրքերը Հարավային Կովկասում։

Ադրբեջանի կողմից Ռուսաստանին օդային միջանցք տրամադրելուց հրաժարվելը կարևոր, բայց միջանկյալ խոչընդոտ է։ Շատ ավելի կարևոր է հասկանալ մեխանիզմն ինքնին, որով Ռուսաստանը խաղում է միաժամանակ Հայաստանի և երկարաժամկետ հեռանկարում՝ Ադրբեջանի դեմ։

Ադրբեջանի համար նման սցենարը նշանակում է սահմաններում անկայունության հնարավոր աճ և սպառնալիքների նոր մակարդակի ի հայտ գալը։ Եթե նման ծրագիր իրականացվի, Հայաստանը կրկին կարող է դառնալ ոչ թե սուբյեկտ, այլ ուրիշի վերահսկողության օբյեկտ։ Սա հաստատվում է մեթոդներով, անուններով և հռետորաբանությամբ։ Եվ այս բոլոր մանրամասների հետևում թաքնված է ճանաչելի տրամաբանություն՝ վերահսկվող քաոս, էլիտաների փոփոխություն, ռազմականացում, արտաքին հակամարտություն։ Դասագրքային օրինակ է։

Ռուսաստանը դեռևս ակնկալում է վերականգնել կորցրած ազդեցությունը, բայց գինը կարող է լինել Հարավային Կովկասում անվտանգության ընդհանուր հավասարակշռությունը։ Եվ եթե Մոսկվայի համար հարևան երկրների անկայունացումը ընդունելի գործիք է աշխարհաքաղաքական շտկման համար, ապա տարածաշրջանի համար դա նշանակում է ներքաշվել ուրիշի խաղի մեջ՝ կործանարար հետևանքներով։

Հարցն այլևս այն չէ, թե արդյոք Երևանը թույլ կտա նման սցենարի իրականացում։ Հարցն այլ է. պատրա՞ստ է նա գիտակցել, որ իր քաղաքական ապագան կարող է վերաշարադրվել ոչ թե սահմանադրական գործընթացի շրջանակներում, այլ արտաքին խաղացողի շահերից ելնելով՝ ոչ թե Երևանում, այլ 102-րդ բազայի շտաբ-բնակարանում մշակված ձևանմուշների համաձայն, իսկ ավելի բարձր՝ Մոսկվայում։

Բայց Ադրբեջանը այն երկիրը չէ, որը կարող էր մեկ անգամ անտեսվել կամ ներկայացվել կատարված փաստի առջև։ Մենք պասիվ դիտորդներ չենք։ Մենք տեսնում ենք, վերլուծում, եզրակացություններ անում։ Եվ մենք ունենք բավարար կամք, գործիքներ և քաղաքական փորձ՝ թույլ չտալու համար, որ տարածաշրջանը խաղացվի ուրիշի սցենարով։