The National Interest. Հայաստանը պարտավոր է կառուցել Զանգեզուրի միջանցքը Caliber.Az Թարգմանություն

Nationalinterest.org կայքը անգլերենով նյութ է հրապարակել, որտեղ ասվում է, որ Հայաստանի համար կարևոր է վերադառնալ բանակցությունների սեղանի շուրջ և անմիջապես թույլ տալ բացել Զանգեզուրի միջանցքը։

Caliber.Az-ն առաջարկում է հոդվածի թարգմանությունը։

Համաշխարհային մատակարարման ուղիների Ռուսաստանի շրջափակման պայմաններում կան մի քանի խոստումնալից լուծումներ արևելքից արևմուտք ապրանքներ տեղափոխելու համար: Դրանց թվում, որպես առավել օպտիմալը, առանձնանում է Զանգեզուրի միջանցքը։

Վերջին սահմանային բախումները Հարավային Կովկասում գրեթե խավարեցին Ուկրաինայում տեղի ունեցող շատ ավելի բարձր մակարդակի իրադարձությունները: Բայց մի սխալվեք. Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև վերսկսված ռազմական գործողությունները, որոնք ամենադաժանն են 2020 թվականի Մոսկվայի միջնորդությամբ կնքված հրադադարից հետո, համաշխարհային նշանակություն ունեն:

Հայաստանը պարտավորվել էր բացել միջանցքը 2020 թվականի նոյեմբերին՝ Մոսկվայի միջնորդությամբ ստորագրված հրադադարի համաձայնագրի շրջանակներում։ Սակայն այս համաձայնագրի պայմաններով Ռուսաստանը շարունակում է պատասխանատվություն կրել միջանցքի համար՝ վտանգավոր նախադեպ հետագա ինտրիգների համար: Ավելի նախընտրելի է համարվում Եվրամիության (ԵՄ) ղեկավար Շառլ Միշելի հայտարարած բանաձևը նախորդ տարվա դեկտեմբերին՝ Հայաստանի և Ադրբեջանի հետ եռակողմ բանակցություններից հետո։ Միշելի ծրագիրը թույլ կտա յուրաքանչյուր երկրի վերահսկել միջանցքի այն հատվածը, որն անցնում է նրա տարածքով, երրորդ կողմերի շահարկումների տեղ չթողնելով։

Լավագույն լուծումը հանդիսանում է Զանգեզուրի միջանցքը, որը հանդիսանում է ռազմավարական տրանսպորտային երթուղու մի մասը, որը ձգվում է Բաքվից Կարս՝ Թուրքիայի արևելյան նահանգ, և անցնում է Հայաստանի տարածքով՝ Իրանի հետ սահմանի մոտ: Զանգեզուրի միջանցքը կդառնա Խաղաղ և Ատլանտյան օվկիանոսների միջև ցամաքային տրանսպորտի ամենակարճ ճանապարհը։

Մասնակցելով համաշխարհային մատակարարման շղթայի բացակայող օղակի ձևավորմանը՝ Հայաստանը կկարողանա զգալի օգուտներ քաղել։ Սակայն մինչ այժմ Հայաստանը փորձել է հրաժարվել ստանձնած պարտավորություններից։ Արտաքին քաղաքականությամբ, որը բանավոր հայտարարում է Արևմուտքի հետ գործընկերության մասին, իրականությունն այլ է: Հայաստանը հաստատապես դարձել է Ռուսաստանի և նրանից կախված երկրների ամենամոտ դաշնակիցներից մեկը, ինչը երկրի ղեկավարությանը կանգնեցնում է քաղաքական լուրջ երկընտրանքի առաջ։

Շարունակելով շրջափակել Զանգեզուրի միջանցքը՝ Հայաստանը արդարացնում է՝ համաշխարհային տնտեսության վրա խեղդող վերահսկողություն սահմանելու Մոսկվայի սցենարը։ Միևնույն ժամանակ, պոպուլիստական հակաթուրքական և հակաադրբեջանական հռետորաբանության սերունդները նեղացրել են՝ հայ քաղաքական գործիչների համար հարևանների հետ հարաբերությունները կարգավորելու տարածքը: Սակայն այժմ ժամանակն է, որ Հայաստանը որոշի, թե արդյոք նա Արևմուտքի բարեկամն է, ինչպես պնդում է նրա ուժեղ և ակտիվ սփյուռքը ԱՄՆ-ում և Եվրոպայում, թե ոչ: Դրական պատասխանի դեպքում նա պետք է վերսկսի խաղաղ բանակցությունները Ադրբեջանի հետ և օգնի բացել Զանգեզուրի միջանցքը։