Արդյո՞ք Հնդկաստանը դրդում է Իրանին արգելափակել Զանգեզուրի միջանցքը Հայկական ԶԼՄ-ները՝ Նյու Դելիի անդրկուլիսային խաղի մասին

Այս ամիս Caliber.Az-ն արդեն հայտնել է ադրբեջանա-հնդկական հարաբերություններում լուրջ ճեղքի մասին, որը պայմանավորված է Բաքվի նկատմամբ Նյու Դելիի սադրիչ պահվածքով։ Հիշեցնենք, որ վերջին շրջանում Հնդկաստանի արտաքին քաղաքականության մեջ ակնհայտորեն գերակշռում է Բաքվի նկատմամբ բացասական վերաբերմունքը, որը դրսևորվում է ինչպես Հայաստանին ի տարբերություն Ադրբեջանի, այնպես էլ Չմիավորման շարժման շրջանակներում հակաադրբեջանական լատենտ գործողություններով։

Այսօր հայտնի են դարձել Հնդկաստանի հակաադրբեջանական քաղաքականության նոր նրբերանգներ, որոնք անդրադարձել են ղարաբաղյան կլանին մոտ կանգնած հայկական լրատվամիջոցներին։ Նրանց տվյալներով՝ Հնդկաստանը ոչ միայն արգելափակել է Ադրբեջանի մասնակցությունը ԲՐԻԿՍ-ի առաջիկա գագաթնաժողովին որպես հյուր։ Նյու Դելին 44-օրյա պատերազմից հետո կտրուկ ակտիվացրեց հայկական ուղղությունը արտաքին քաղաքականության մեջ։ 2021 թվականի հոկտեմբերի վերջին Հնդկաստանի արտգործնախարար Սուբրամանիամ Ջայշանքարն այցելեց Երևան, որտեղ հանդես եկավ մի շարք հայտարարություններով, որոնց էությունը Երևանին Հնդկաստանի տարածաշրջանային գործընկերոջ կարգավիճակ տալու գաղափարն էր։

Երևանյան բանակցությունների փակ ռեժիմում, ինչպես այն ժամանակ պնդում էին լավատեղյակ աղբյուրները, հնդիկ նախարարը հորդորել է Հայաստանի իշխանություններին խստորեն ընդդիմանալ Զանգեզուրի միջանցքի գործարկման Ադրբեջանի և Թուրքիայի փորձերին՝ խոստանալով, որ Հնդկաստանն իր հերթին միջազգային ասպարեզում կանի ամեն ինչ՝ «երաշխավորելու Երևանի ինքնիշխանությունը Զանգեզուրի նկատմամբ.

Բացի այդ, հնդիկները ակտիվորեն լոբբինգ են անում Հնդկաստան-Իրան-Հայաստան-Վրաստան-Սև ծով գծի երկայնքով գլոբալ տրանսպորտային և հաղորդակցական միջանցքի համար՝ ի տարբերություն Պեկինի նմանատիպ նախագծի՝ Չինաստան-Պակիստան-Իրան-Ադրբեջան-Վրաստան-Սև ծով: Հենց Պակիստանի Գվադարում կենտրոն ունեցող չինական լոգիստիկ երթուղու շահութաբերությունը նվազեցնելու համար է, որ Նյու Դելին գործնականում Իրանից գնել է Չաբահար (Չահբահեր) ծովային նավահանգիստը և դրա շուրջ կառուցում է համաշխարհային լոգիստիկ հանգույց՝ տասնյակ միլիարդավոր դոլարների ներդրումային ծրագրով։

Ինչպես հաստատում են հայկական լրատվամիջոցները, Իրանի տնտեսության մեջ հսկայական ներդրման դիմաց Հնդկաստանի պահանջներից մեկը եղել է՝ «Հայաստանի տարածքային ամբողջականությունը պահպանելու պայմանը՝ Զանգեզուրն օգտագործելու համար Պարսից ծոցից դեպի Եվրոպա թուրք-ադրբեջանական ճանապարհները շրջանցելու համար»։

Այն, որ հնդկական ազդանշաններն ու առաջարկներն անարձագանք չեն մնացել, վկայում են Հնդկաստանի մայրաքաղաք հայկական պատվիրակությունների այցելությունների ակտիվացման տվյալները։ Մասնավորապես, այս տարվա հունիսի կեսերին աշխատանքային այցով մեկնեց ՀՀ արտաքին գործերի նախարար Միրզոյանը, իսկ ուղիղ մեկ ամիս անց ՀՀ պաշտպանության նախարարության պատվիրակությունը մեկնեց Նյու Դելի։ Ըստ India Narrative թերթի, պաշտպանության նախարարության պատվիրակությունը հուլիսին ժամանել է Նյու Դելի՝ ռազմական արտադրանքի ընդարձակ ցանկով՝ հնդկական ռազմարդյունաբերական համալիրի առաջարկներին ավելի մոտիկից ծանոթանալու նպատակով։ Լրատվամիջոցներին չհաջողվեց ստանալ Հայաստանի կողմից պահանջվող սպառազինությունների ամբողջական ցանկը, սակայն հաստատ հայտնի դարձավ, որ հետաքրքրվածություն կա Հնդկաստանի արտադրած մարտական անօդաչու թռչող սարքերի պարկի հետ կապված։ Իսկ հնդկական թերթի սյունակագիրները նկատել են, որ 2020 թվականին Հայաստանի կողմից Հնդկաստանից 40 մլն դոլարով SWATHI համակարգի հրետանային դիրքերի հայտնաբերման 4 ռադարային համակարգերի ձեռքբերումից հետո «Երևանի նոր պահանջները երկրաչափական աճ են գրանցել»։