Վախեցած Փաշինյանը Պուտինի ներկայությամբ բանավոր խոստում է տվել Ալիևին… Նոր մանրամասներ 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի լույս 10-ի գիշերից

Aliqmedia.am հայալեզու իշխանամետ պարբերականի սյունակագիր Թաթուլ Հակոբյանը, ում համարում են Երևանում քաղաքական վերնախավի հետ մտերիմ, ներկայացրել է հետկոնֆլիկտյան կարգավորմանը առնչվող հերթական աղմկահարույց մանրամասնություններ։

Ինչպես փոխանցում է Caliber.Az-ը՝ Հակոբյանը գրում է, որ ստիպված է հրապարակել մեծաքանակ քննարկումներից մեկ դրվագ, որի շուրջ ծագում են բազմաթիվ մանիպուլյացիաներ։

«Ինչի՞ մասին է խոսքը։ Հայաստանի նախկին արտգործնախարար Վարդան Օսկանյանն իր վերջին հոդվածներից մեկում գրել է, որ 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության ընդունման ժամանակ պայմանները հատկապես թելադրել է Ալիևը»։

«Մտնելով Շուշա՝ նա ուներ հնարավորություն մի քանի ժամվա ընթացքում օկուպացնել ողջ Ղարաբաղը։ Դժվար չէ կռահել, որ այդ դիրքերում Ալիևը այդ գիշեր սեղանին է դրել իր առավելագույն պահանջները. Ղարաբաղը Ադրբեջանի կազմում, միջանցք Զանգեզուրում և սահմանազատման լուծում հօգուտ Ադրբեջանի՝ ներառյալ անկլավները։ Բանակցային գործընթացում նույնիսկ ամենաթույլ դիրքերում կողմերին ներկայացվում է դեմքը փրկելու հնարավորություն։ Ենթադրում եմ, որ այս երեք հարցերը հանվել էին հրադադարի մասին հայտարարության տեքստից, բայց ձեռք էր բերվել բանավոր պայմանավորվածություն, որի վկան ու երաշխավորը եղել է Պուտինը»,- գրում է Օսկանյանը։

Նախկին արտաքին գործերի նախարարը, ով հանդիսանում է երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի հավատարիմ ներկայացուցիչներից մեկը՝ շարունակում է. «Հիմա, երբ այդ պայմանավորվածությունների իրականացումը ձգձգվում է, Ալիևը դիմում է ուժային մեթոդների։ Եթե ելնել ողջամիտ ենթադրությունից, Փաշինյանն այս իրավիճակում մանևրելու տեղ չունի, և Ռուսաստանի լռությունը դառնում է, եթե ոչ արդարացված, ապա գոնե բացատրելի։ Պուտինի ձեռքերը կապված են ոչ միայն նրա թուլացած աշխարհաքաղաքական վիճակով, այլ նաև նրանով, որ նա հանդիսանում է նոյեմբերի 9-ին Փաշինյանի տված բանավոր խոստումների վկա։ Հետեւաբար, նոր բանակցողի, այսինքն՝ երկրի նոր ղեկավարի ի հայտ գալը դառնում է հրատապ անհրաժեշտություն»։

Այս հոդվածը Օսկանյանի կողմից հրապարակել է սեպտեմբերի 17-ին՝ սահմանին տեղի ունեցած բախումներից մի քանի օր անց, որի հետևանքով զոհվել է 207 մարդ, կան անհետ կորածներ և շատ վիրավորներ։ Մի կողմ թողնենք Հայաստանի արտաքին գործերի նախարարի 10 տարվա բացատրելի դրական վերաբերմունքը Պուտինի և Ռուսաստանի նկատմամբ և արդարանալու ձգտումը։ Օսկանյանը փաստորեն, բայց առանց փաստերի, Նիկոլ Փաշինյանին մեղադրում է նրանում, որ պարտված վարչապետը Ալիևին խոստացել է, որ Ղարաբաղը կլինի Ադրբեջանի կազմում, Զանգեզուրում կբացվի միջանցք և սահմանի սահմանազատումը կանցկացվի հօգուտ Ադրբեջանի, ներառյալ անկլավները...

Փաշինյանի հետ հանդիպման ժամանակ ես ուղիղ հարց եմ տվել. նոյեմբերի 9-ի գիշերը եղել է արդյո՞ք Ադրբեջանին միջանցք տրամադրելու բանավոր խոստում։ Վարչապետը պատասխանեց, որ Ադրբեջանը պահանջում է Մեղրիի միջանցքի բացում, իսկ Հայաստանը դա մերժում է։

Որտեղի՞ց է Վարդան Օսկանյանի «հիմնավորված ենթադրությունը», որ Փաշինյանը Պուտինի ներկայությամբ «ձեռքերը կապված» Ադրբեջանին միջանցք տրամադրելու բանավոր խոստում է տվել։ Անկասկած, նախկին արտաքին գործերի նախարարը հուսալի կապեր ունի դիվանագիտական շրջանակներում։ Իսկ եթե Օսկանյանի պնդումները մոտ են իրականությանը, ապա դա կարող է նշանակել.

ա) Փաշինյանը նոյեմբերի 9-ի մղձավանջային գիշերը բանավոր խոստում է տվել, բայց հետո փորձել է ընկրկել՝ հասկանալով, թե ինչ նոր փորձանք կարող է բերել միջանցքը Հայաստանի համար;

բ) Փաշինյանը Հայաստանը կհասցնի մի այնպիսի վիճակի, երբ ժողովրդի մեծամասնությունը կհամակերպվի միջանցքի հետ և դրա տրամադրումը կհամարի փոքրագույն չարիք։

Վարչապետի հետ երեք փակ հանդիպումների ժամանակ, և դա կհաստատեն բոլոր ներկաները, ինչպես անձամբ Փաշինյանը, այնպես էլ նրա թիմի անդամները միանշանակ ասել են, որ ցանկացած դեպքում ոչ մի միջանցք չի լինի, նույնիսկ եթե Ադրբեջանը դիմի նոր հարվածների և ռազմական գործողությունների։ Միջանցք չի լինի ոչ մի պայմաններով, և Հայաստանի համար սա կարմիր գիծ է։ Ակնհայտ է, որ սեպտեմբերի 13-14-ի հարձակումը նույնպես ուղղված էր միջանցքը նվաճելուն։

Եվ, վերջապես, 2001 թվականին Երևանը Բաքվին՝ Մեղրիի միջանցքի բացման մասին գրավոր խոստում տվեց։ Բայց սա արդեն անցյալի գործ է, որին կանդրադառնանք մեր հաջորդ սյունակներից մեկում, ներկայացնելով որոշ խորհրդատվական փաստաթղթեր»,- գրում է Հակոբյանը։