ԿԽՄԿ. ռազմական հանցագործներին փրկելու ամուր ավանդույթ Եվ ադրբեջանցի սահմանապահների զգոնությունը

Ինչպես արդեն հայտնել է Caliber.Az-ը՝ 2023 թվականի հուլիսի 29-ին, «Լաչին» սահմանային անցակետում Կարմիր Խաչի միջազգային կոմիտեի միջնորդությամբ Հայաստան բուժվելու նպատակով մեկնելու փորձ կատարելիս՝ Ադրբեջանի պետական սահմանային ծառայության զինծառայողների կողմից ձերբակալվել է Ադրբեջանի Հանրապետության քաղաքացի, ծնունդով Ասկերանի շրջանի Բադարա գյուղից, 1955 թվականին ծնված Վագիֆ Չերքեզի Խաչատրյանը։ 2013 թվականի նոյեմբերի 12-ին Խաչատրյանը 1991 թվականին Խոջալուի շրջանի Մեշալի գյուղի բնակիչների դեմ ուղղված հանցագործություններին մասնակցելու համար Ադրբեջանի Հանրապետության Քրեական օրենսգրքի 103-րդ (ցեղասպանություն) և 107-րդ (բնակչության արտաքսում, կամ հարկադիր վերաբնակեցում) հոդվածներով նրա նկատմամբ միջազգային հետախուզում էր հայտարարվել։ Դատարանի որոշմամբ նրա նկատմամբ խափանման միջոց էր ընտրվել կալանավորումը։

Ներկա ժամանակ կալանավորված Խաչատուրյանը տեղավորվել է Բաքվի բուժհաստատություն, որտեղ նրան կցուցաբերվի անհրաժեշտ բուժօգնություն, ինչպես նաև պայմաններ կստեղծվեն նրան ԿԽՄԿ-ի ներկայացուցիչների այցելության համար։

Ի դեպ, և դարձյալ այս «մարդասիրական» կազմակերպության մասին, որի օգնությամբ Խաչատուրյանը մտադրվել էր ադրբեջանական արդարադատությունից թաքնվել Հայաստանում։ Այն փաստը, որ ԿԽՄԿ-ն պատերազմական հանցագործներին օգնություն է ցուցաբերում և թաքցնում է արդարադատությունից՝ ամենևին էլ նոր բան չէ։ Դեռ 2011 թվականի մայիսին բրիտանական «The Guardian» պարբերականը հրապարակել է սկանդալային հոդված այն մասին, թե Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո ինչպես է ԿԽՄԿ-ն հազարավոր նացիստական հանցագործներին և կոլլաբորացիոնիստներին օգնել թաքնվել:

Այսպիսով, Հարվարդի համալսարանի գիտաշխատող Ջերալդ Շտայնահերը, ստանալով ԿԽՄԿ-ի արխիվներում պահվող հազարավոր ներքին փաստաթղթերի հասանելիությունը, բացահայտել է, որ Կարմիր Խաչի կողմից տրված փաստաթղթերի շնորհիվ շատ նացիստներին հաջողվել է թաքնվել արդարադատությունից: Այս փաստերը Շտայնահերը հրապարակել է «Նացիստները փախչում են. ինչպես են հիտլերական կամակատարները թաքնվել արդարադատությունից» գրքում:

Շտայնահերի պնդմամբ՝ փաստաթղթերը վկայում են այն մասին, որ ԿԽՄԿ-ի օգնության շնորհիվ նախկին նացիստների 90%-ը Իտալիայի միջով փախան հիմնականում Իսպանիա, Հյուսիսային և Հարավային Ամերիկա, մասնավորապես՝ Արգենտինա։ Կարմիր Խաչի աշխատակիցները ռազմական հանցագործություններին փաստաթղթեր են հատկացրել «տարբեր անձանց հանդեպ կարեկցանքից ելնելով... քաղաքական դրդապատճառներով կամ այն պատճառով, որ նրանք ծանրաբեռնված են եղել»:

Ցավոք, ԿԽՄԿ-ի այս հրեշավոր գործելաոճը այսօր ևս շարունակվում է, արդեն Ադրբեջանի Ղարաբաղի տարածաշրջանում։ ԿԽՄԿ-ի աշխատակիցները փորձել են երկրից դուրս բերել միջազգային հետախուզման մեջ գտնվող ռազմական հանցագործին, որոնց ձեռքերի վրա է իրենց ազգային պատկանելության համար անխնա սպանված ադրբեջանցիների արյունը։ Բայց ադրբեջանցի աչալուրջ սահմանապահները հստակ են գործել և հիմա Խաչատուրյանին սպասում է թեև որոշակի հանգամանքների բերումով հետաձգված, բայց անխուսափելի դատավարություն՝ խաղաղ բնակչության դեմ կատարված հանցագործությունների համար։