Նստիր, Հայաստան, կրկին երկուս, այս անգամ վիճակագրության համար

Չնայած 2020 թվականին ջախջախիչ ռազմական պարտություն կրած Հայաստանի հետհամավարակային տնտեսությունը աշխուժացնելու բոլոր փորձերին, «բարեփոխիչների» կառավարությունը չկարողացավ հաղթահարել՝ տարածաշրջանի տնտեսական և ենթակառուցվածքային տարածքում ինտեգրվելուն արդեն երեք տասնամյակ խանգարող հին արգելքները։

Աշխատանքի բաժանման տարածաշրջանային համակարգում Հայաստանի չներգրավվածությունը, կարևորագույն տրանսպորտային հանգույցների և մատչելի էներգիայի աղբյուրների հասանելիության բացակայությունը Թուրքիայի և Ադրբեջանի հետ դիվանագիտական և առևտրատնտեսական կապերը կարգավորելու համառ չցանկանալու պատճառով արդեն տասնամյակներ շարունակ վերածվում է «քարերի երկրի» տնտեսության վատթարային վիճակի։ Հայկական լրատվամիջոցներն ու սոցիալական ցանցերը կառավարությունում իրական արդյունքների բացակայությունը փորձում են փոխհատուցել վիճակագրության նենգափոխությամբ և տարատեսակ հնարքներով։

Փաստերի փոփոխման հերթական փորձերի են դիմել հայկական մի շարք համացանցային ռեսուրսները՝ փորձելով Ադրբեջանի հարկային եկամուտների վիճակագրությունը համեմատել Հայաստանի բյուջեի եկամուտների հետ։

Հայկական լրատվամիջոցներն հղում են արել՝ պետբյուջե հարկային եկամուտների աճող դինամիկայի մասին Ադրբեջանում այսօր հրապարակված տեղեկատվությանը։ 2022 թվականին Ադրբեջանի պետական բյուջեի հարկային եկամուտները գերազանցել են 15,541 մլրդ մանաթը (9,142 մլրդ դոլար), ներառյալ ոչ նավթային հատվածի 27,9% աճով գրեթե 8,135 մլրդ մանաթ, կամ 4,785 մլրդ դոլար։ Հենվելով այս տվյալների վրա, հայկական աղբյուրները հետևություն են արել, որ նավթադոլարներին չտիրապետող Հայաստանը, որի բյուջեի եկամուտներն անցյալ տարի կազմել են 4,901 միլիարդ դոլարից մի փոքր ավելի՝ գերազանցել են Ադրբեջանի բյուջեի ոչ նավթային եկամուտները։

Ադրբեջանում արդեն սովոր են հայկական ԶԼՄ-ների կողմից տեղեկատվության մշտական խեղաթյուրմանը, վիճակագրական տվյալների ոչ կոռեկտ համեմատության հետ։ Փաստորեն, այս դեպքում հենց դրա մասին է խոսքը։

Միայն Ադրբեջանի ֆինանսների նախարարության նախնական օպերատիվ տվյալների համաձայն՝ երկրի պետական բյուջեի ընդհանուր եկամուտները 2022 թվականին կազմել են 30,660 միլիարդ կամ 18,035 միլիարդ դոլար, այդ թվում նաև ոչ նավթային և գազային բյուջեի եկամուտները կազմել են 15,279 միլիարդ մանաթ, կամ 8,987 միլիարդ դոլար։ Չէ որ Ադրբեջանի բյուջեի ոչ նավթային եկամուտները ներառում են ոչ միայն հարկային բաղադրիչը, այլև մաքսային պետական կոմիտեից և այլ պետական մարմիններից ստացվող եկամուտները։ Ինչ վերաբերում է ոչ նավթային հատվածում հարկային պետական ծառայության եկամուտներին, ապա այն կազմում է ոչ նավթային բյուջեի ընդհանուր եկամուտների 53,2%-ը, այն է՝ 4,785 մլրդ դոլարից մի փոքր ավելի։

Համեմատության համար՝ 2022 թվականին Հայաստանի պետական բյուջեի բոլոր եկամուտները կազմել են 4,901 մլրդ դոլար, այսպիսով, Ադրբեջանի միայն ոչ նավթագազային բյուջեի եկամուտները 1,8 անգամ գերազանցում են Հայաստանի բյուջեի բոլոր եկամուտները։

Հայկական լրատվամիջոցները Հայաստանի բյուջեի բոլոր եկամուտները ոչ կոռեկտ համեմատել են Ադրբեջանի բյուջեյում ոչ հումքային հարկային եկամուտների հետ, ամենայն հավանականությամբ միտումնավոր թաքցնելով, որ բացի հարկային եկամուտներից, Ադրբեջանի բյուջեի ոչ նավթային եկամուտներն ունեն նաև եկամտի այլ աղբյուրներ։ .

Լրագրողներից ոչ ոք նույնիսկ ժամանակ չի գտել վերլուծել հասարակ թվերը։ Ըստ երևույթին, իրենց բնակչությանը խաբելը նրանց համար դարձել է լավ վարվելաձև:

Սփյուռքից և Ռուսաստանից ստացվող ողորմությունների հաշվին տասնամյակներ շարունակ ապրող երկիրը՝ Հայաստանը փորձում է մեզ «ապացուցել», թե որքան զարգացած է նա հանդիսանում։ Ուրեմն ինչո՞ւ, լինելով այդքան զարգացած, այս տարիների ընթացքում նա դուրս է մնացել տարածաշրջանային խոշորագույն նախագծերից։ Խոշոր ընկերություններ գալիս են Բաքու, բայց երբեք չեմ տեսել, որպեսզի Երևանը լինի որևէ ընկերության հանգույցային կենտրոն։

Հայաստանը անընդհատ Արևմուտքից և ԱՄՆ-ից աղաչում է ավելի շատ սուբսիդիաներ տրամադրել բյուջեին։ Բաքուն երբեք ոչինչ չի խնդրում, քանի որ Ադրբեջանը վաղուց վերածվել է միջազգային կազմակերպությունների համար բարձր միջին եկամուտ ունեցող երկրի։ Մեր երկիրը բազմիցս դարձել է համաշխարհային վարկանիշային աղյուսակում զարգացման առաջատար։ Իսկ ինչի՞ է հասել Հայաստանը՝ անհասկանալի է: Երբեք չեմ լսել, որ Հայաստանը երբևէ առաջատար է դարձել։

P.S. Մենք արդեն սովոր ենք հայկական լրատվամիջոցների կողմից տեղեկատվության անընդհատ խեղաթյուրմանը…. Ըստ երևույթին, պետք է նրանց սովորեցնել վիճակագրություն, տվյալների հետ աշխատանքը…. «Mercedes»-ը պետք է համեմատել «BMW»-ի, վատագույն դեպքում «Audi»-ի, բայց ոչ «Զապորոժեցի» հետ։ Դե և թվերը համառ բան են...