Վեդի գետի վրա Հայաստանի կողմից կառուցվող ջրամբարը Արազ գետում ջրի մակարդակի կտրուկ անկում կառաջացնի

Հայաստանը Վեդի գետի վրա ջրամբարի կառուցումը կավարտի 2023 թվականին. Ջրամբարի տարողությունը 32 մլն խմ է։ Այս ծրագիրն իրականացնելու համար զարգացման ֆրանսիական գործակալությունը Հայաստանին տրամադրել է 20 միլիոն եվրոյի վարկ։

Ինչպես Caliber.Az-ին հայտնել է Աշխարհագրության ինստիտուտի բաժնի ղեկավար, աշխարհագրական գիտությունների դոկտոր Սաիդ Սաֆարովը, հաշվի առնելով, որ Վեդի գետը Արազ գետի հիմնական վտակներից մեկն է, որն անդրսահմանային գետ է, նման նախագծի իրականացումը վտանգ է ներկայացնում տարածաշրջանի ջրային անվտանգության համար:

Նրա խոսքով, հատկապես ջրամբարի լիցքավորման ժամանակ կարելի է դիտարկել՝ Արազ գետում ջրի մակարդակի կտրուկ նվազում. «Ջրամբարի տարողությունը բավականին մեծ է։ Հետևաբար, դա բացասաբար կանդրադառնա Արազ գետի և հիդրոլոգիական ռեժիմի, և էկոլոգիական վիճակի վրա։ Նաև, ինչպես տարածաշրջանի մյուս երկրներում, խմելու ջրի հոսքը դեպի Ադրբեջան կնվազի, և ջրի սակավության վտանգը կմեծանա։

Այս առումով, իհարկե, կարելի է դիմել միջազգային կազմակերպություններին, բայց ոչ ոք դա չի քննարկի։ Ինչպես գիտեք, ավելի վաղ, օկուպացիայից ազատագրված տարածքներում Հայաստանի կողմից մեր գետերի թունավորման հետ կապված, կոչ էր արվել տարբեր կառույցների. Անօգուտ։ Այսօր միջազգային օրենքները չեն գործում։ Մյուս կողմից, Իրանը զգալի թվով ամբարտակներ է կառուցել Գարաչայ գետի վրա։ Այն զգալի վնաս է հասցնում նաև գետի հիդրոլոգիական ռեժիմին»։

Բաքվի պետական համալսարանի պրոֆեսոր, աշխարհագրական գիտությունների դոկտոր Չինգիզ Իսմայիլովը APA-ին ասել է, որ անդրսահմանային գետերի ջրային ռեսուրսների կառավարումը պետք է իրականացվի միջպետական համաձայնագրի հիման վրա։

«Արազը անդրսահմանային գետ է: Անցնում է մի քանի երկրների տարածքով։ Իհարկե, մենք պետք է դիմենք միջազգային կառույցներին և օրակարգ մտցնենք այս հարցը։ Որովհետեւ դա վերաբերում է Ադրբեջանի շահերին։ Հատկապես ջրի պակասն ավելի է սրվում տաքացման շրջանում։ Ջրամբարի լցման ժամանակ այդ դեֆիցիտը կդրսևորվի 100%-ով։ Կարծում եմ, որ այդ հարցը պետք է բարձրացվի միջազգային կառույցների առաջ։ Ջրամբարի կառուցումը կազդի ստորերկրյա ջրերի մակարդակի և միկրոկլիմայի փոփոխման վրա։ Սա շատ լուրջ հարց է։ Մեծ բարդություններ է առաջացնում հատկապես հարթ տարածքների վրա ջրամբարների կառուցումը։ Հարակից տարածքներում ճահճացումներ են տեղի ունենում»,- ասել է նա։