«Հայասիրության» նախընտրական սրացումը ԱՄՆ-ում Փորձագիտական կարծիքները՝ Caliber.Az-կայքում

«ԱՄՆ Կոնգրեսում «արցախին» նվիրված միջոցառում է անցկացվելու, հայտնում է Ամերիկայի Հայ դատի հանձնախումբը (ANCA)»: Կոնգրեսականներն ու հասարակական գործիչները սեպտեմբերի 19-ին հավաքվելու են Կապիտոլիումի բլուրում։ Հանդիպումը նվիրված կլինի 2020-2023 թվականներին «արցախում (Լեռնային Ղարաբաղում) տեղի ունեցած ցեղասպանության համար» Ադրբեջանին պատասխանատվության ենթարկելուն, ինչպես նաև հայերի արցախ անվտանգ վերադարձի ծրագրին»,- գրում են հայկական լրատվամիջոցները։
 
Ինչի՞ն են ընդհանրապես ծառայում Եվրոպայում և Ամերիկայում ժամանակ առ ժամանակ տեղի ունեցող այս և նմանատիպ միջոցառումները: Դրանք ի՞նչ գործնական օգուտ կարող են բերել իրենց կազմակերպիչներին՝ Հայաստանին կամ Ադրբեջանի քաղաքացիությունը ընդունել չցանկացած և Ղարաբաղի տարածաշրջանը ինքնակամ լքաց հայերին։
 
Այս մասին Caliber.Az-ի հետ իրենց դատողություններով կիսվել են հայտնի փորձագետները:
 
Ինչպես ասում է վերլուծաբան Ռաշադ Ռզագուլիևը, գաղտնիք չէ, որ ԱՄՆ Կոնգրեսը՝ հայկական լոբբինգի հնօրյա «թաքստոց» է, որը հմտորեն շահարկում է հայկական ծագումով ամերիկացիների ձայները։
 
«Վերջիններս քիչ չեն՝ մոտ 2 միլիոն ընտրող։ ԱՄՆ-ում ցանկացած ընտրական ցիկլի նախաշեմին նկատվում է «հայասիրության» սրացում, և այդ ամերիկյան «բարի» ավանդույթը ոչ ոքի առանձնապես չի զարմացնում։
 
Այնուամենայնիվ, ամբողջ գլոբալ քրիստոնեական քաղաքական աշխարհի համար ծայրամասային, միահավատ Հայաստանը մոտ է և հասկանալի մոլորակի վրա ծավալվող «քաղաքակրթությունների բախման» համատեքստում, որը գուշակել  է Սամուել Հանթինգթոնը իր աշխարհահռչակ տրակտատում»,- նշել է քաղաքագետը։
 
Բայց խնդիրն այլ է, կարծում է նա։
 
«Եթե նախկինում ԱՄՆ-ում հերթական ընտրական փուլի ավարտի հետ «հայկական հարցը» բարեհաջող մոռացվում էր, ապա այս անգամ, ըստ ամենայնի, մի փոքր այլ կլինի։ Ե՛վ Ադրբեջանը, և՛ Հայաստանը կատարել են իրենց աշխարհաքաղաքական ընտրությունը։
 
Հայաստանը ընկել է հեռավոր Գլոբալ Արևմուտքի հայրերի ոտքերին, հույսը դնելով տարածաշրջանում աշխարհաքաղաքական վստահված ծառայությունների դիմաց սեփական պետականության ճեղքված նախագծի ողորմության և պաշտպանության վրա։ Իսկ Ադրբեջանն էլ հավասար գործընկերության մեջ է մտնում այսպես կոչված Գլոբալ հարավի երկրների հետ՝ պահպանելով հավասարահեռ բարեկամական հարաբերություններ աշխարհի բոլոր աշխարհաքաղաքական կենտրոնների հետ։ BRICS դաշինքի տասներորդ անդամ դառնալու պաշտոնական Բաքվի նախաձեռնությունը դրա հաստատումն է։
 
Մերձավոր Արևելքում և Եվրոպայի ճակատներում խորացող հակամարտությունների լույսի ներքո կարելի է կանխատեսել՝ Քամալա Հարիսի ԱՄՆ-ի նոր դեմոկրատական վարչակազմի ու Եվրոպայի մի շարք երկրների հարաբերությունների հետագա վատթարացում Ադրբեջանի հետ»,- կանխատեսում է փորձագետը։
 
Բայց այս առնչությամբ զարմանալու կամ խուճապի մատնվելու կարիք չկա, կարծում է նա։
 
«2020 թվականի պատերազմում մեր երկրի հաղթանակից հետո Ադրբեջանը կայացել է, որպես Հարավային Կովկասում առաջատար ուժի, որպես աճի և զարգացման հսկայական հեռանկարներ ունեցող նոր պատմական սուբյեկտի հավաքում։ Ամրության թեստավորումը համաշխարհային աշխարհաքաղաքական խաղի անբաժանելի մասն է: Մենք պետք է պատրաստ լինենք դրան»,- ասել է Ռզագուլիևը։
 
Ինչպես նշել է քաղաքական տեսաբան Մուրադ Սադադդինովը, պատասխանելով հարցին, թե ինչու են անցկացվում այդ միջոցառումները և ինչին են դրանք ծառայում, պետք է ելնել լիովին կոնկրետ գործոններից։
 
«Ո՞վ, ինչու՞ և ի՞նչ նպատակներով է կազմակերպում այս ամենը։ Դա արվում է հայկական սփյուռքի և որոշակի լոբբիստների կողմից։ Պետք է հաշվի առնել, որ այսօր Ամերիկան սպասում է նախագահական ընտրություններին, և առջևում են նաև Կոնգրեսի ու Սենատի ընտրությունները։ Եվ այս իմաստով, ինչպես միշտ, պոտենցիալ կոնգրեսականներն ու սենատորները շահագրգռված են հայկական սփյուռքի կողմից ֆինանսական աջակցությամբ և ԱՄՆ-ի քաղաքացիների՝ հայերի ձայներով։ Հետևաբար նրանք մեծ սիրով են համաձայնվում նման բնույթի միջոցառումներ անցկացնել»,- ասել է փորձագետը։
 
Մյուս կողմից, ընդգծել է նա, հայկական սփյուռքի հետ ավանդաբար աշխատող և զգալի ֆինանսական հոսքեր կառավարող լոբբիստները, չնայած այն բանին, որ այսպես կոչված «արցախը» կորցրել է իր արդիականությունը, շարունակում են իրենց գործունեությունը, քանի որ ֆինանսական սխեմաներն արդեն իսկ հաստատված են։ Նրանց աշխատանքը վաղուց դարձել է առօրեական, որը կողմնորոշված չէ իրական արդյունքների հասնելու վրա, բայց պահպանվում է բացառապես ստեղծված շրջանառություններից օգուտներ ստանալու համար:
 
«Այսինքն,  լոբբիստները շահագրգռված են միայն նրանում, որպեսզի իրականացնել այդ միջոցառումները և ստանալ  ֆինանսական միջոցների իրենց բաժինը։ Կոնգրեսականները շահագրգռված են իրենց ընտրողների ձայներ և լրավճարներ ստանալ մեջ:
 
Բայց այս բոլոր գործողությունները ոչ մի կերպ չեն ազդի Հարավային Կովկասում և Ադրբեջանում իրավիճակի վրա։ Ամենադժվար ժամանակներում, երբ ղարաբաղյան հողերը գտնվում էին օկուպացիայի տակ, օվկյանոսից այն կողմ անցկացվում էին ճիշտ նույն միջոցառումները, և դրանցից ոչ մի գործնական արդյունք չի եղել։ Իսկ այսօր, երբ Բաքուն ամբողջությամբ վերահսկում է իրավիճակը ազատագրված տարածքներում, երբ Հայաստանի ղեկավարությունն ինքը պաշտոնապես հայտարարում է, որ Ղարաբաղը Ադրբեջան է, նման միջոցառումների ժամանակ քարոզվող գաղափարների իրականացումը ոչ մի հեռանկարներ չունի»,- եզրափակել է Սադադդինովը։