Ալերգիա իրականության նկատմամբ Ոչ վարակիչ է և ոչ էլ վտանգավոր
Հայաստանը նորից ՄԱԿ-ի Միջազգային դատարան է դիմել՝ «Լաչինի միջանցքի արգելափակման» գործով Ադրբեջանի դեմ միջանկյալ միջոցներ կիրառելու վերաբերյալ՝ փետրվարի 22-ի որոշումը «փոփոխելու եւ լրացնելու» պահանջով։ Հիմա Երևանը պահանջում է լրացնել որոշումը, «արձանագրելով Լաչինի միջանցքում ապօրինի ադրբեջանական անցակետի տեղադրման փաստը և Ադրբեջանին պարտավորեցնելով ոչ մի տեղ չխոչընդոտել երկու ուղղությամբ մարդկանց, մեքենաների և բեռների ազատ տեղաշարժին»:
«Մենք ներկայացրել ենք փաստեր այն մասին, որ Ադրբեջանը պարբերաբար անտեսում, խախտում կամ փորձում է անընդհատ շահարկել դատարանի կողմից 2023 թվականի փետրվարի 22-ի ընդունված որոշումը, և պահանջել ենք լրացնել (որոշումը) նոր միջոցով, հատկապես այն հաշվառմամբ, որ տեղում իրավիճակը փետրվարի համեմատ արդեն փոխվել է»,- հայտարարել է միջազգային իրավական հարցերով Հայաստանի ներկայացուցիչ Եղիշե Կիրակոսյանը՝ պարզաբանելով, որ Ադրբեջանի կողմից անցակետի տեղադրումը պահանջում է նոր միջոցի կիրառում։
Սիրելիս։ Փետրվարի 22-ին ՄԱԿ-ի Միջազգային դատարանը արդեն ընդունել է որոշում, որը մեզ պարտավորեցնում է մինչև մահը։ Հետո ի՞նչ։ Իմ կարծիքով՝ մենք չենք վազել այն իրականացնելու։ Էկոակտիվիստների ակցիան դադարեցվել է, երբ մենք հարկ համարեցինք դա անել։ Պետք լինի՝ նրանք նորից կվերադառնան։
Սահմանային անցակետը տեղում է, այն վերացնել մենք չենք պատրաստվում, նախ, որովհետև դա Ադրբեջանի տարածքն է, երկրորդը՝ կրկին անգամ, որովհետև դա Ադրբեջանի տարածքն է, և եթե դուք ուզում եք դա երրորդ անգամ լսել՝ որովհետև դա Ադրբեջանի տարածքն է։ Հերթական անգամ Հայաստանը կարող է պահանջներով դիմել որտեղ ցանկանա։ Գերազանց է, դե պարզապես հիանալի մտահաղացում է հերթական անգամ մեզ զրպարտելու, բայց կանխատեսում եմ դրա իրականացման հետ կապված որոշ խնդիրներ: Ինչո՞ւ։ Որովհետև:
Մեր հողը՝ մեր կանոնները, ինչ-որ մեկին դուր է գալիս, թե ոչ: Եթե Հայաստանում ինչ-որ մեկը կարծում է, որ հերթական անգամ դատարան դիմելը կփոխի իրավիճակը հօգուտ իրենց՝ դե... նրանց հիմարավուն լավատեսությունն ինձ այլեւս չի զարմացնում։ Երբ մեր հարեւանիկների հովանավորները խոսում են միջազգային իրավունքի, մարդու իրավունքների և այլ շատ գեղեցիկ բաների մասին, ընդ որում բացառապես հայերի օգտին, նրանք այդ մասին խոսում են շատ բարձր և բավականին համոզիչ։ Բայց ինձ դուր է գալիս մի գրողի՝ Գոռ Վիդալի արտահայտությունը. քրմերը գրեթե երբեք չեն հավատում իրենց կուռքերին, դրա համար նրանք չափազանց շատ բան գիտեն։ Իսկ հետևաբար, եթե քաղաքացին խոսում է միջազգային իրավունքի, մարդու իրավունքների և այլ շատ գեղեցիկ բաների մասին, բայց միայն հօգուտ հայերի, և/կամ կոչ է անում պատժամիջոցներ կիրառել Ադրբեջանի դեմ նույն բանի համար, ինչ անում են մնացած բոլորը՝ դա ընդամենը երկակի ստանդարտներ է։ Եվ ճնշման գործիք: Առեւտուր են անում, մեզանից ինչ-որ բան է պետք։ Իսկ մենք...մենք պետք է ըմբռնումով գլխով անենք և պատասխանենք այո, այո, մենք մեր երկրում դեռ շատ անկատարելիություններ ունենք, բայց մենք անխոնջ աշխատում ենք մեզ վրա՝ ապահովելով ազգի ինքնորոշման իրավունքը Արևմտյան Ադրբեջանի տարածքում եւ Հայաստանից վտարված ադրբեջանցիների իրավունքների պաշտպանությունը։ Դուք չեի՞ք կարող մեզ աջակցություն ցուցաբերել այդ դժվար գործում: Այնպես որ, ընկերներ, աշխարհը հիանալի է իր ներդաշնակության մեջ, և մենք պետք է դրան նայենք բացառապես մեր ազգային շահերի պրիզմայի միջով։ Եվ հասկանալ, որ դրանք՝ մեր շահերը, միշտ չէ, որ համընկնում են ուրիշների շահերի հետ։ Հայաստանի շահերի հետ մեր շահերը երբեք չեն համընկնում։ Իսկ որովհետև՝ դե, լավ բանը պետք է կրկնել ու ևս մեկ անգամ կրկնել. այն, ինչ լավ է Հայաստանի համար՝ վատ է Ադրբեջանի համար։ Այն, ինչ լավ է Ադրբեջանի համար՝ վատ է Հայաստանի համար։ Եթե մենք մոռանանք այն չարիքը, որ նրանք պատճառել են մեզ՝ նրանք, անպայման, նորից մեզ չարիք կպատճառեն։ Իսկ եթե հիշենք, որ նրանք ընդունակ են մեր նկատմամբ ցանկացած կեղտոտ հնարքների, մենք ամեն օր մատաղ սերնդին կբացատրենք, թե ով է մեր բարեկամը, իսկ ով է մեր թշնամին,՝ամեն ինչ լրիվ այլ կերպ կընթանա։ Մենք հաղթեցինք ոչ թե 2020 թվականին։ Մենք հաղթեցինք այն ժամանակ, երբ մեր դպրոցական դասագրքերում օկուպացված տարածքները միևնույն է ներկված էին Ադրբեջանի գույնով, ընդ որում տողատակի ծանոթագրությամբ. Հայաստանի կողմից օկուպացված տարածքներ։ Մենք հաղթել ենք այն ժամանակվանից, ինչ սկսել ենք Խանքենդին կոչել Խանքենդի, իսկ Հեյվալըն՝ Հեյվալը։ Կա հենց նույն մեթոդիկան Զանգեզուրի համար կիրառելու մտահաղացում։ Իհարկե, անընդհատ ավելացնելով ռազմական ու ռազմարդյունաբերական ներուժը։ Որովհետև հատկապես ռազմական ոլորտն է իր հետևից քաշում մնացած բոլոր ճյուղերը։
Հայ հասարակությունը, ըստ երեւույթին, շատ ծանր հիվանդ է։ Ինչպես ասել է իմ լավ մտերիմը, իմ ծանոթ ամենախելացի մարդկանցից մեկը, Ռոման Օրկադաշվիլին՝ նրանք ալերգիա ունեն իրականության նկատմամբ: Եվ դա չի բուժվում: Ավելին, նրանք և բուժվել չեն ուզում։ Բայց դա դժբախտություն չէ՝ կհարմարվեն: Ժամանակը լավագույն դեղամիջոցն է, իսկ հաշվի առնելով նրանց ժողովրդագրությունը՝ այդ դեղամիջոցն աշխատում է հենց մեզ վրա: