Երեւանն ու Փարիզը՝ ընդդեմ խաղաղության Հարավային Կովկասում Փաշինյանի ճամփորդության արդյունքներով

Ըստ հայկական լրատվամիջոցների՝ վերականգնումից հետո Աստվածամոր տաճարի բացմանը մասնակցելու համար  Փարիզ մեկնած Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը՝  Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնի հետ քննարկել է հայ-ադրբեջանական կարգավորման հարցը։ Վերջին ամիսների ընթացքում սա արդեն Հայաստանի վարչապետի հաշվով երկրորդ այցն է Ֆրանսիա։ Հիշեցնենք, որ այս տարվա հոկտեմբերին Փարիզ կատարած նախորդ այցի ժամանակ Փաշինյանը մասնակցել է Ֆրանկոֆոնիայի միջազգային կազմակերպության գագաթնաժողովին, ինչպես նաև նախագահ Մակրոնի և վարչապետ Միշել Բարնիեի հետ հանդիպման ժամանակ քննարկել է նաև Բաքվի հետ խաղաղ գործընթացը։ Այն ժամանակ Հայաստանի վարչապետը ընդգծել էր, որ խաղաղ պայմանագրի 80%-ն արդեն համաձայնեցված է Ադրբեջանի հետ՝ անուղղակիորեն ակնարկելով բանակցային գործընթացում որոշակի առաջընթացի մասին։
 
Այս փաստը նախկինում հաստատել է նաև ադրբեջանական կողմը։ Մասնավորապես, նախագահ Իլհամ Ալիևը այս տարվա սեպտեմբերին ելույթ ունենալով Չերնոբբիոյի՝  «Ադրբեջանի դերը նոր աշխարհաքաղաքական պայմաններում» միջազգային ֆորումի նստաշրջանում, հայտարարել է այն մասին, որ խաղ պայմանագրի տեքստի մոտավորապես 80 տոկոսը արդեն համաձայնեցված է։ «Մենք արդեն հասել ենք սահմանների սահմանազատման, նույնիսկ սահմանագծման գործընթացի մեկնարկին։ Այո, սա առաջին փոքր քայլն է՝ համաձայնեցված է Հայաստանի հետ հազարավոր կիլոմետր ընդհանուր երկարությամբ սահմանի ընդամենը տասներեք կիլոմետրանոց հատվածը։ Սակայն սա քայլ է ճիշտ ուղղությամբ։ Մենք հուսով ենք, որ խաղաղ բանակցությունների շուրջ Ադրբեջանի այս նախաձեռնությունը կհանգեցնի խաղաղ պայմանագրի ստորագրմանը», - ասել է նախագահ Ալիևը։
 
Դրա հետ մեկտեղ ուշագրավ է հետևյալ պահը։ Չնայած հայ-ադրբեջանական կարգավորման ուղղությամբ որոշակի առաջընթացին, Ադրբեջանի նկատմամբ տարածքային պահանջներ պարունակող Հայաստանի սահմանադրությունը վերանայելու մասին Բաքվի հիմնական պահանջը՝ Երևանի կողմից չի կատարվել։ Ընդ որում, որ Փաշինյանի կառավարությունը հնչեցնում է  անհիմն հայտարարություններ տարածաշրջանում խաղաղության հաստատման իր հավատարմության մասին, Հայաստանի իշխանությունները, իրենց արևմտյան հովանավորների, առաջին հերթին Ֆրանսիայի աջակցությամբ, դեռևս հույս ունեն կնքել հատված խաղաղ պայմանագիր՝ առանց Հայաստանի հիմնական օրենքում համապատասխան փոփոխություններ կատարելու։
 
Հաշվի առնելով Հարավային Կովկասը ապակայունացնելու մեջ Ֆրանսիայի շահագրգռվածությունը՝ կասկածից վեր է, որ Մակրոնի հետ ներկայիս հանդիպման ժամանակ Հայաստանի վարչապետը կարող է ստանալ Փարիզի հերթական հրահանգները՝ Բաքվի խաղաղ օրակարգի տորպեդահարման առնչությամբ։ Նման դասավորությունը բխում է Ֆրանսիայի շահերից և լիովին տեղավորվում է պաշտոնական Երևանի երեսապաշտ քաղաքականության մեջ, որն ամեն հարմար առիթով հայտարարում է՝ ինքնիշխանության, իրավասության, փոխադարձության և իրավահավասարության սկզբունքների հիման վրա տարածաշրջանային հաղորդակցությունների ապաշրջափակման պատրաստակամության մասին, իսկ իրականում կոպտորեն խախտում է միջազգային իրավունք՝ պահպանելով մեկ այլ պետության տարածքների նկատմամբ անօրինական պահանջներ։ Հիշեցնենք, որ դեռ այս տարվա ապրիլին «Al-Jazeera»-ին տված հարցազրույցում Հայաստանի արտգործնախարար Արարատ Միրզոյանը խոսել է այս համատեքստում։
 
Հարկ է նաև նշել, որ Ֆրանսիան, Երեւանին հուսադրելով ռազմական մատակարարումներով, խրախուսում է հայկական ռեւանշիզմը։ Հիշեցնենք, որ այս տարվա հունիսին Հայաստանի պաշտպանության նախարար Սուրեն Պապիկյանի Ֆրանսիա կատարած այցի ընթացքում կողմերի միջև ստորագրվել էր «CAESAR ինքնագնաց հրետանային համակարգերի գնման պայմանագիր, ինչպես նաև ռազմատեխնիկական համագործակցության մասին պայմանավորվածություն՝ Հայաստանի և ֆրանս-գերմանական սպառազինությունների համատեղ կոնցեռնի՝ «KNDS»-ի միջև։ Հայաստանի ռազմականացմանը զուգընթաց՝ Ֆրանսիան հանդես է գալիս Ադրբեջանի հետ սահմանին ԵՄ-ի լրտեսական առաքելության մանդատի երկարաձգման օգտին, որը լիակատար աջակցություն է գտնում հայկական կողմի մոտ։
 
Այս տարվա հոկտեմբերին, ելույթ ունենալով Հայաստանի խորհրդարանում, ՀՀ ԱԳՆ ղեկավար Արարատ Միրզոյանը հայտարարել է այն մասին, որ Հայաստանը կողմ է հանդես գալիս ԵՄ-ի առաքելության մանդատի երկարացմանը։ «Որքանով եգիտեմ, ԵՄ-ն քննարկում է առաքելության մանդատը երկարացնելու հարցը։ Մենք անհրաժեշտ ենք համարում ԵՄ-ի դիտորդական առաքելության ներկայությունը»,- ասել է Միրզոյանը։
 
Ակնհայտ է, որ Ֆրանսիայի հետ Հայաստանի շփումների աճը տորպեդահարում է տարածաշրջանում խաղաղ օրակարգը և նոր սպառնալիքներ է ստեղծում Հարավային Կովկասում կայունության և անվտանգության համար։ Եվ դրանով իսկ իրական սպառնալիքներ են ստեղծվում՝ առաջին հերթին հենց Հայաստանի պետականության համար։