Հնարելով շախմատը Հայկական դիվանագիտությունը Հնդկաստանում

Պաշտոնական այցով Հնդկաստանում գտնվող Հայաստանի արտաքին գործերի նախարար Արարատ Միրզոյանը հարցազրույց է տվել տեղական լրատվամիջոցներին, որի ընթացքում մի քանի հայտարարություն է արել, որոնք հետաքրքրություն են առաջացնում։
 
Այսպես, Միրզոյանը նշել է, որ Երևանի և Նյու Դելիի միջև համագործակցությունը ակտիվորեն զարգանում է և կշարունակի խորանալ։ Դրանով հանդերձ, նա նշել է, որ, իբր, փոխգործակցությունը ուղղված չէ երրորդ երկրների դեմ։ Հայաստանը, Միրզոյանի խոսքով, անցկացնում է իր բանակի խոշոր բարեփոխում, ձգտելով արդիականացնել պաշտպանական հատվածը, և այս գործընթացում հնդկական փորձը և ռազմական արտադրանքը նշանակալից դեր են խաղում։
 
Հնդիկ լրագրողը մատնանշել է ադրբեջանական կողմի բացասական արձագանքը՝ Հայաստանին հնդկական սպառազինության, ներառյալ «Pinaka» համազարկային կրակի հրթիռային համակարգերի մատակարարմանը։ Ի պատասխան նախարարը հայտարարել է, որ Հայաստանը իբր ագրեսիվ նպատակներ չի հետապնդում և ուժեղացնում է պաշտպանությունը բացառապես սեփական պաշտպանական կարողությունները մեծացնելու համար։
Այստեղ հայ դիվանագետը, իհարկե, ոչ թե պարզապես խորամանկում է, այլ նաև, ներեցեք արտահայտության համար՝ ստում է։ Մենք արդեն մեկ անգամ չէ, որ գրել ենք այն մասին, թե ինչ տեսակի զինատեսակներ է Հնդկաստանը մատակարարում կամ պատրաստվում  մատակարարել Հայաստանին։ Բավական է նշել, որ այն իր մեջ ներառում է «Brahmos» թեւավոր հրթիռներ։ Այո և վերը նշված «Pinaka» ՀԿՀՀ-ները, մեղմ ասած, ամենևին էլ պաշտպանության համար չեն:
 
Հարցազրույցի առանցքային թեմաներից է եղել Հայաստանի մասնակցությունը միջազգային տարանցիկ ծրագրերին։ Նախարարն ընդգծել է, որ երկիրը ձգտում է դառնալ գլոբալ լոգիստիկ երթուղիների մաս, ինչը հատկապես կարևոր է աշխարհագրական մեկուսացման պայմաններում։ Այս համատեքստում Հայաստանը հետաքրքրություն է ցուցաբերում՝ Իրանի Չաբահար նավահանգստի, որպես Հյուսիս-Հարավ տրանսպորտային միջանցքի կարևոր հանգույցի նկատմամբ։
 
Միրզոյանը նորից խոսել է «խաղաղության խաչմերուկի» մասին, որը «իրագործվելու դեպքում դրական ազդեցություն կունենա Հարավային Կովկասի բոլոր երկրների վրա»։ Դրանով հանդերձ նա այդ համատեքստում ընդգծել է Ադրբեջանի հետ համագործակցության անհրաժեշտությունը։
 
Ինչպես տեսնում ենք, Միրզոյանը մի կողմից շարունակում է տանել՝ Զանգեզուրի միջանցքի նախագիծը փակելու Երևանի գիծը, իսկ մյուս կողմից՝ փաստորեն խոստովանում է նրանում, որ առանց Ադրբեջանի ոչ մի «խաչմերուկ» չի աշխատի։ Իբր հույս ունի, որ Բաքուն այս հարցում զիջման կգնա, և այս հարցում Նյու Դելին կարող է նպաստել։ Միրզոյանը , վերջապես, նույնպես զգուշավոր փորձ է արել առաջ մղել՝ Հնդկաստանի մասնակցությանը Ադրբեջանի հետ բանակցություններին։ Նա ընդգծել է, որ խաղաղ կարգավորման գործընթացում առանցքային է մնում ուղիղ երկխոսությունը Բաքվի և Երևանի միջև, բայց ողջունելի է՝ գործընթացի վրա դրական ազդեցություն գործելուն պատրաստ բոլոր երկրների մասնակցությունը։ Ըստ հայ դիվանագետի՝ Հնդկաստանը, որպես տարածաշրջանի խոշորագույն դերակատարներից մեկը, կարող է օժանդակել կայունության ամրապնդմանը և համագործակցության զարգացմանը։
 
Ճիշտ է, հետաքրքիր է, թե ինչպես է Նյու Դելին պատրաստվում «ներգրվել» բանակցային գործընթացում։ Ըստ ամենայնի, Հնդկաստանի և Հայաստանի իշխանությունները նպատակադրվել են Ադրբեջանին «հիշեցնել», որ այս երկու երկրները կապված են ամուր կապերով, և Բոլիվուդի հայրենիքը պատրաստ է տեր կանգնել Երևանին։
 
Պետք է ենթադրել, որ նման քայլերին նպաստում է դեմոկրատական վարչակազմի հեռանալը Սպիտակ տնից և Հայաստանին միջազգային ասպարեզում ամենամեծ քաղաքական աջակցությունից զրկվելը։ Այժմ Հայաստանի ղեկավարությունը տենդագին փորձում է վերաբեռնավորել մեծ տերությունների հետ համերաշխության մատրիցը։ Իզուր չէ, որ վարչապետ Փաշինյանը գնաց Վաշինգտոն, այնուհետև Փարիզ։
 
Ակնհայտ է, որ Փարիզն ու Դելին կսպասեն՝ Հայաստանին աջակցելու հարցում Վաշինգտոնի դիրքորոշման հստակեցմանը։ Սակայն Թրամփի համար այս հարցը չի մտնում առաջնահերթությունների շարքը, համապատասխանաբար, հայկական թեմատիկան ինչ որ չափով թողվել է ազատ լողի։ Այս պայմաններում Հայաստանը փորձում է ցուցադրական աջակցություն ստանալ այլ գործընկերներից։ Դրա հետ մեկտեղ, և այդ մասին Caliber.Az-ն արդեն գրել է, կան որոշակի ազդանշաններ այն մասին, որ Հայաստանը ծրագրում է ապրիլին անցկացնել փոքր բլից-կրիգի փորձ՝ գրավելով ադրբեջանական փոքր տարածքը պայմանական սահմանին։ Չի բացառվում, որ Երևանն այժմ փնտրում է Նյու Դելիի ոչ միայն ռազմական մատակարարումներ, այլ նաև քաղաքական աջակցություն, և հենց դրա համար է Միրզոյանը մեկնել Հնդկաստան։
 
Դրանով հանդերձ պետք է հասկանալ, որ Նյու Դելիին մտահոգում է ոչ այնքան Հայաստանի ճակատագիրը, որքան իր գլխավոր ռազմավարական թշնամու՝          Պակիստանի հետ մրցակցությունը, որը մեր երկրի հետ կապված է ռազմավարական գործընկերության կապերով։ Զինելով Հայաստանին, Հնդկաստանը փորձում է թուլացնել ադրբեջանա-թուրքական-պակիստանական եղբայրության ամուր հանգույցը և թույլ չտալ, որ այս դաշինքը ամբողջ ուժով ամրապնդվի ամենազգայուն կետերից մեկում՝ Հարավային Կովկասում։
 
Սակայն Հնդկաստանի ազդեցությունը տարածաշրջանում զսպվում է ոչ միայն Ադրբեջանի, Թուրքիայի և Պակիստանի կողմից, այլ նույնիսկ Հնդկաստանի ավանդական գործընկեր համարվող երկրների՝ Ռուսաստանի և Իրանի կողմից: Ո՛չ Մոսկվային, ո՛չ Թեհրանին բացարձակապես հարկավոր չէ տարածաշրջանում ևս մեկ ուժի ի հայտ գալը։ Իսկ ինչ վերաբերում է զենքի մատակարարմանը, ապա Բաքուն բազմիցս զգուշացրել է, որ ադրբեջանական սահմաններին սպառնալիքի դեպքում հայկական զինված ուժերի դիրքերին սպասվում է ջախջախիչ հարված։ Ընդհանրապես, նույնիսկ այդ դեպքում Հնդկաստանը ոչինչ չի կորցնում` նա չէ որ զենքը չի նվիրում, այլ վաճառում է։ Իսկ քաղաքական իմաստով, ինչպես ասվում են հայտնի ֆիլմում. «Ես գոնե փորձեցի»։