Ճիպոտ անփույթ երեխայի համար Մոսկվան խոստանում է խստորեն պատժել Երեւանին

Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը իտալական «La Repubblica» պարբերականին տված սկանդալային հարցազրույցից հետո, որտեղ նա Ռուսաստանին մեղադրել է Հայաստանի բոլոր ձախողումների համար, ձեռնարկել է ևս մեկ վիրավորական հարձակում իր Մոսկվայի վրա։ Այսպես, Երևանը Վիկտոր Բիյագովին հետ է կանչել ՀԱՊԿ-ում մշտական և լիազոր ներկայացուցչի պաշտոնից, ինչը հավանաբար տհաճ անակնկալ է դարձել Մոսկվայի համար։ Հայաստանի վարչապետի նման կտրուկ մարմնաշարժումը, որը նույնիսկ բուն երկրում ոմանք համարել են հապճեպ՝ միանգամայն համահունչ է՝ Ռուսաստանի դիրքորոշման և գործողությունների վերաբերյալ նրա վերջերիս սադրիչ հայտարարություններին։

Մոսկվայում հայկական կողմի բոլոր բանսարկությունները նկատում են, և եթե դա անմիջականորեն շոշափում է ռուսական շահերը, անմիջապես համարժեք արձագանք են տալիս։ Հանկարծակի համարձակացած Հայաստանի վարչապետ Փաշինյանի և Ազգային ժողովի նախագահ Սիմոնյանի անաչառ հայտարարությունները բացահայտ այդ նույն օպերայից են։ Եվ այդ իսկ պատճառով Մոսկվան անհրաժեշտ է համարել դաժանորեն լռեցնել «քարերի երկրի» ղեկավարներին՝ նրանց ցույց տալով իրենց ոչ առանձնապես պատվավոր տեղը։ Հասկանալի է, որ հայ քաղաքական գործիչների խայթող հայտարարությունները զայրացրել են Կրեմլին, ինչը դրսևորվել է ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովայի ամենշաբաթյա ճեպազրույցում կոշտ հռետորաբանությամբ։ Նա, մասնավորապես, նորից հնչեցրել է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սահմանային հատվածում ՀԱՊԿ-ի առաքելություն տեղակայելու Ռուսաստանի առաջարկը՝ միաժամանակ անարդյունավետության մեջ մեղադրելով Հայաստանում գործող ԵՄ-ի առաքելությանը։

«Մենք ցավակցում ենք Սոթք գյուղում հայ զինծառայողների զոհվելու կապակցությամբ և կողմերին կոչ ենք անում զերծ մնալ այն գործողություններից, որոնք տանում են լարվածության սրման և էլ ավելի մեծ մարդկային զոհերի։ Այս ողբերգական միջադեպը ավելորդ անգամ հաստատեց Հայաստանում տեղակայված Եվրամիության առաքելության ցածր արդյունավետությունը»,- ասել է Զախարովան՝ հավելելով, որ սահմանային գոտում ՀԱՊԿ-ի առաքելության տեղակայման հարցում «գնդակը Հայաստանի դաշտում է»։

Բայց հայկական կողմը շարունակում է անտեսել ռուսական նախաձեռնությունը՝ ոչ մի հետաքրքրություն չդրսևորելով դրա նկատմամբ։ Սակայն Մոսկվային, ըստ երևույթին, ձանձյացել է իրերի նման դասավորությունից։ Եվ ահա Զախարովան Փաշինյանին արդեն մեղադրում է անպատասխանատվության մեջ. «Պետք է կարողանալ պատասխանել սեփական արարքների համար, այլ ոչ թե մեղավորներ փնտրել ու դա անվերջ անել ամեն առիթով։ Սրանում է քաղաքական, պետական գործչի տարբերությունը՝ իր երկրի ազգային շահերի մասին չմտածող անցողիկի մարդուց, այլ կերպ դա մի քիչ նման է պարողի»։

Իսկ այնուհետև, ոչ պակաս ծաղրանքով, ռուս դիվանագետը դիպչում է նաև Հայաստանի խորհրդարանի խոսնակ Ալեն Սիմոնյանին։

«Այս հրապարակային հռետորաբանությունը, գիտեք արդյոք, ինչ-որ արդեն նման է բռիության, այն չի զարդարում Հայաստանի քաղաքական գործիչներին»,- ասել է Զախարովան՝ մեկնաբանելով Սիմոնյանի այն փաստարկը, որ «2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի պայմանավորվածությունների համաձայն՝ Լաչինի միջանցքը պետք է գտնվի ռուս խաղաղապահների իրավասության ներքո»։

Մոսկվային դուր չի գալիս նաև այն, որ Փաշինյանը հրապարակավ բողոքում է եվրոպացիներին, որ Ռուսաստանը Հայաստանին չի օգնել Ադրբեջանի հետ պատերազմում։ «Հայաստանի անվտանգության ճարտարապետությունը 99,999 տոկոսով կապված էր Ռուսաստանի հետ, այդ թվում նաև զենք և զինամթերք ձեռք բերելու ոլորտում։ Բայց այսօր, երբ Ռուսաստանը ինքը ունի զենքի և զինամթերքի կարիք, հասկանալի է, որ եթե նա անգամ ցանկանար, չէր կարողանա ապահովել Հայաստանի կարիքները անվտանգության ոլորտում»,- հեգնանքով նշել է Փաշինյանը իր իտալական հարցազրույցում, իսկ հետո՝ հին հունական ողբերգության ոճով տրտնջացել է, որ Հայաստանը «ճաշակել է այդ սխալի դառը պտուղները» և միայն հիմա է փորձում «դիվերսիֆիկացնել» իր ռազմավարությունը անվտանգության ոլորտում։

Այսինքն՝ Հայաստանի ղեկավարությունը վստահ է, որ հենց 2020 թվականի աշնանը պատերազմի ժամանակ Ռուսաստանի Դաշնության կողմից դրսևորած անտարբերության պատճառով էր, որ Ադրբեջանին հաջողվեց հաղթանակի հասնել և վերադարձնել իր հողերը, ինչը նշանակում է, որ սպառնալիքի տակ է հայտնվել Հայաստանի «անվտանգության ողջ ճարտարապետությունը»։

Սակայն Մոսկվայի, թերեւս, ամենամեծ գրգռումը առաջացրել են Փաշինյանի սադրիչ դրդումները այն մասին, թե Ռուսաստանը հեռանում է Հարավային Կովկասից։

«Ըստ էության, Ռուսաստանը արդեն բավականին երկար ժամանակ է գտնվում է մեր տարածաշրջանում՝ Հարավային Կովկասում։ Կարող է կրկնվել այն նույն սցենարը, որ մենք պարզապես մի օր կարթնանանք ու կտեսնենք, որ Ռուսաստանը այստեղ չկա»,- հայտարարել է Հայաստանի վարչապետը։

Այստեղ Մոսկվան արդեն պայթել է՝ ՌԴ նախագահի մամուլի քարտուղար Դմիտրի Պեսկովը լրագրողներին վճռականորեն հայտարարել է, որ «Ռուսաստանը հանդիսանում է այս տարածաշրջանի բացարձակապես անբաժանելի մասը, հետևաբար նա ոչ մի տեղ չի կարող գնալ»։ Առավել ևս, նա կտրուկ հայտարարել է, որ հատկապես «Ռուսաստանը չի կարող Հայաստանից հեռանալ» և Հայաստանի ղեկավարությանը խորհուրդ է տվել չմոռանալ, որ «Ռուսաստանում ապրում են ավելի շատ հայեր, քան բուն Հայաստանում»։

Այսինքն՝ դատելով Մոսկվայից բավականին ահեղ ազդանշաններով, Ռուսաստանը մտադիր է Երեւանի վրա գործադրել ամենևին էլ չկորցրած ճնշման լծակները, որպեսզի սահմանային գոտում տեղակայի ՀԱՊԿ-ի առաքելությունը՝ ինչպիսի խոչընդոտներ էլ հայերը չստեղծեն։ Ռուսաստանի Դաշնության համար այդ հարցը սկզբունքային է, ըստ էության, նրա ցուցանիշը, որ Հայաստանը հենց իր, այլ ամենևին էլ ոչ Արևմուտքի, կամ որևէ այլ մեկի ֆորպոստն է Հարավային Կովկասում։

Սա առաջինն է: Երկրորդը՝ Ռուսաստանը Հայաստանին զգուշացրել է, որ հենց իրենից, այլ ամենևին ոչ Եվրոպայից է կախված ինչպես բուն երկրի, այնպես էլ Ռուսաստանում ապրող ամենամեծ հայկական սփյուռքի անվտանգությունը։ Երրորդը, Կրեմլն ունի այնպիսի ծանրակշիռ փաստարկ, ինչպիսին է Երևանի կողմից Ղարաբաղը որպես Ադրբեջանի անբաժանելի մաս ճանաչելը։

Մոսկվայի հասցեին Երևանի թշնամական և բավականին վտանգավոր հարձակումների մասին իր կարծիքով Caliber.Az-ի հետ կիսվել է՝ Ռուսաստանի Դաշնության Քաղաքական և սոցիալական տեխնոլոգիաների լաբորատորիայի ղեկավար Ալեքսեյ Նեժիվոյին։

«Հայաստանի ղեկավարությունն այժմ դես ու դեն է ընկնում պատմական փակուղու ճիրաններում։ Ադրբեջանի հետ հակամարտությունը, ներտնտեսական և ներքաղաքական անախորժությունները թույլ չեն տալիս կառուցել կայուն արտաքին և ներքին քաղաքականություն։ Արտաքին թշնամի կա, բայց վերջինի հետ չի կարող գլուխ հանել։ Ներտնտեսական խնդիրները անլուծելի են համաշխարհային ճգնաժամի և այն հասկացողության բացակայությունից՝ թե ինչպես և ուր շարժվել։ Վերջինս հանդիսանում է այն բանի հետևանքը, որ հայկական վերնախավում չկան ուժեր, որոնք կարող են առաջարկել՝ ներքին ռեսուրսների և արտաքին պայմանների համարժեք գնահատման վրա հիմնված զարգացման ուղի։ Այստեղից էլ այն դես ու դեն նետումները, որոնք եղել են, կլինեն և հիմա կան արտաքին ընկերոջ դեմ հենվելու փորձի մեջ։ Ռուսաստանը չի ցանկանում հանուն Հայաստանի կռվել Ադրբեջանի հետ, և բոլորին հասկանալի է, թե ինչու, ընդ որում եթե նույնիսկ չլիներ Անկարայի և Բաքվի միջև դաշինքը։ Աշխարհաքաղաքական առումով Ադրբեջանը՝ Հարավային Կովկասում կայունության հիմքն է, իսկ երկրի ղեկավարությունն ավելի քան ադեկվատ է, և նրա հետ վաղուց հաստատված է դրական համագործակցություն։ Ուկրաինայի օրինակով ակնհայտ է, որ Արևմուտքին թեքվելու փորձերը վերածվում են մարտադաշտի։ Արևմուտքը դեռ Հայաստանի ժամանակը չունի, բայց պետք է այդ երկրի ժողովրդին զգուշացնել այն իրավիճակի մասին, երբ նրանց փողոցում կբռնեն ու կուղարկեն մսաղաց, իսկ ճակատամարտը կանցկացվի այնպիսի զենքով, որից հետո նրանք, ովքեր ողջ կմնան, միևնույն է կմահանան քաղցկեղից»,- զգուշացնում է փորձագետը։