Փաշինյանը՝ Միխայիլ Ժվանեցկու չկայացած մուսան Եվ գյուտ երգիծաբանի համար
Վստահ եմ, որ եթե հրաշալի երգիծաբան Միխայիլ Ժվանեցկին ապրեր մինչև մեր օրերը և ինչ-որ կերպ պատահաբար լսեր Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի ելույթը, ապա մեծ օդեսացին ի դեմս նրան իր համար մուսա կգտներ։ Հասկանալի է, որ մեծամասնությունը իր համար, որպես մուսա է պատկերացնում գեղեցիկ օրիորդին, և ամենևին էլ ոչ ամբիոնից հեռարձակող տարեց, ճաղատ ու մորուքավոր տղամարդուն։ Ճիշտ է, զգացվում է, որ ինքն էլ գրեթե դժվարությամբ է բռնում իր եզրակացությունների թելը և հաճախ ավելի երկար դադար է անում, քան Մոսկվայի գեղարվեստական ակադեմիական թատրոնի ընդմիջումները, բայց չէ որ սա գտածո է երգիծաբանի համար։
Իսկ ենթատեքստ ընդհանրապես անիմաստ է: Նիկոլ Վովաևիչը գրեթե ամեն անգամ այնպիսի վիրտուոզ անհեթեթություններ է դուրս տալիս, որ հայտնի Միխալ Միխայիլիչը հավանաբար անտարբեր չէր մնա հայ հռետորաբանի մարգարիտների նկատմամբ։ Թեեւ, ընդհանրապես, Փաշինյանն ինքը Ժվանեցկու աֆորիզմների մարմնացումն է։ «Ամեն ինչ ուզում ես միանգամից, բայց ստանում ես ոչինչ ու աստիճանաբար», սա չէ որ ՀՀ-ում իշխանության ղեկին հայտնված քաղաքական խաբեբայի կարիերայի համառոտ վերլուծությունն է։
Նույնիսկ հայկական ԶԼՄ-ները երբեմն իրենց թույլ են տալիս հիշեցնել, որ Փաշինյանը այնքան շատ բան է խոստացել, երբ մղվում էր և նոր էր եկել իշխանության, բայց, սկզբունքորեն, ոչնչի չհասավ։ Իսկ եթե և հասել է, ապա բացառապես բացասական արդյունքով. հրահրեց 44-օրյա պատերազմ, իր բանակը չփրկեց պարտությունից, գերագնահատեց «Օհանյանի պաշտպանական գիծը» և «քաջարի» հայ մարտիկներին, որոնցով, ինչպես պնդում են հենց հայերը՝ անտիկ ժամանակներում հիանում էին Հերոդոտոսը և Պլինիոս կրտսերը՝ 11 հազար (ըստ պաշտոնական վիճակագրության) այդպիսի «հերոսները» դասալքությունը գերադասել են մահից։ Այնպես որ Փաշինյանը մասամբ նպաստել է այս ժողովրդի անցյալում «վեհության», նրա զինվորների անհավանական «ոգու տոկունության» և հետևաբար ազգային բանակի «անպարտելիության» մասին հայկական առասպելների տապալմանը։ Տես միայն հենց «ոգու տոկունությունը» առաջին հերթին և դավաճանեց «հայկական անպարտելի բանակին»։
Եվ հիմա ի՞նչ է ասում Փաշինյանը։ Ուղիղ հակառակը. «Հայաստանի և Ադրբեջանի հանրությունը պետք է խաղաղություն պահանջեն իրենց իշխանություններից»։ Այս բանը նա ասել է «Euronews»-ին տված հարցազրույցում։ Բայց չէ որ առաջ բղավում էր, որ «Ղարաբաղը Հայաստան է»։ Թե՞ այն ժամանակ նա նման ձևով Հայաստանի հանրությանը նախապատրաստում էր Ադրբեջանի հետ խաղաղության։ Իսկ միգուցե Թովուզի ուղղությամբ սադրանքները, որոնք հայերը ձեռնարկեցին 2020 թվականի ամռանը՝ նույնպես բացառապես «խաղաղ նպատակներով» էին։
Իսկ ի՞նչ կասեք ադրբեջանական Գյանջա, Բարդա, Մինգեչևիր քաղաքների խաղաղ բնակչության ուղղությամբ հրթիռային հարվածների մասին։ Այնտեղ մարդիկ նույնպես «խաղաղ հարաբերություններ» հաստատելու համա՞ր զոհվեցին։
Ափսոս, որ «Euronews» հեռուստահաղորդավարը Փաշինյանին չի հարցրել՝ եթե նրա մոտ խաղաղության նման ծարավ է, ապա ինչո՞ւ չի դադարեցնում սահմանին անվերջ զինված սադրանքները։
Եվ միթե՞ նրա իմացությամբ չէ, որ ղարաբաղցի անջատողականները ֆինանսավորվում են երկրի պետբյուջեից, իսկ Հայաստանից զինծառայողները դեռ ուղարկվում են Ադրբեջանի Ղարաբաղի տնտեսական շրջան։ Եվ ինչո՞ւ ՀՀ-ն արդեն պատերազմից հետո շարունակեց մեր հողում «ականային տեռորի» պրակտիկան։ Մենք կարող ենք ամբողջ աշխարհին ցուցադրել ադրբեջանական քաղաքներում և գյուղերում հայտնաբերված՝ «Արտադրված է Հայաստանում. 2021թ.» պիտակավորումով ականները: Համապատասխանաբար, և այդ ամսաթվից, արդեն Փաշինյանի կողմից ստորագրված Եռակողմ հայտարարության մեջ հրադադարի պարտավորությունից հետո տեղադրվածները։
Իսկ ի՞նչ կասեք, ի դեպ, այդ փաստաթղթի ևս մեկ կետի՝ Ադրբեջանի արևմտյան շրջանների և Նախչըվանի Ինքնավար Հանրապետության միջև անվտանգ տրանսպորտային հաղորդակցության երաշխիքի մասին։ Ինչո՞ւ դա նույնպես դեռ չի արվել հայկական կողմից։
Բայց տես, հնարել ղարաբաղցի հայերի «շրջափակման» հետ կապված հիմարություններ՝ դա համեցեք։ Հեռուստատեսախցիկի, կամ քիչ թե շատ նշանակալից միջազգային կազմակերպությունների ամբիոներից՝ Ղարաբաղում իր հայրենակիցների նկատմամբ «ադրբեջանցիների դաժանության պատճառով մահացողների համար հուսահատ խղճահարութան» արցունքեր թափելը՝ որքան ուզես։ Աբսուրդի թատրոնի ոճով իրավիճակ, որին հայերը հու՜յժ հմուտ են։
Իսկ Ադրբեջանը ֆուռերը չի քշում հեռացնում դեպի ՀՀ-ի հետ պայմանական սահման, պաշտոնական Երեւանից չի պահանջում, որպեսզի ադրբեջանական ապրանքները մատակարարվեն։ Ուրեմն, Փաշինյանն ու նրա հովանավորները այդ ի՞նչ երկյուղով են որոշել, որ նման հնարքը կանցնի մեր երկրում։ Արդյո՞ք ժամանակը չէ, որ մենք հարցնենք՝ իսկ մենք ի՞նչ ունենք չոր մնացորդում: Հայկական կողմից մկան աղմու՞կ զրոյական ՕԳԳ-ով հանդե՜րձ։
Այո, քիչ մնաց մոռանայի: Փաշինյանը այստեղ ասել է, որ իր հետ փաթեթ է կրում։ Այն, ինչպես ինքն է պնդում, պարունակում է նաև հայկական կողմի պատրաստած «փաստաթուղթ», որը նա անվանել է «աուդիտ»։ Լավ է, որ սինխրոֆազոտրոն չի անվանել: Որպեսզի ոչ ոք, բացի անձամբ Փաշինյանից ու նրա շրջապատից, ոչ մի բանի մասին չկռահ։ Ուրեմն, ի՞նչ կա այս «փաստաթղթում»: Պայմանավորվածությունների ցանկ, որոնք ձեռք են բերվել Բրյուսելի հարթակում, բայց հետագայում չեն իրականացվել: Այդպես է հաստատում Նիկոլ Վովաևիչը։
Այն նույնը, ով պարբերաբար անտեսում է ՀՀ-ի պաշտոնական պարտավորությունները։ Նա, ով անում է ոչ թե խաղաղությանը, այլ գոնե Խանքենդին ղարաբաղցի անջատողականների ձեռքում պահելու փորձերին ուղղված սադրիչ հայտարարություններ ու քայլեր։ Նայելով Նիկոլ Փաշինյանի այս բոլոր գործողություններին՝ հիշում ես Ժվանեցկու ևս մեկ աֆորիզմը. «Բոլոր մարդիկ եղբայրներ են, բայց ոչ բոլորը բանականությամբ»։ Եվ Հայաստանի վարչապետի «Euronews»-ին տված հարցազրույցը դա հերթական անգամ ապացուցել է։