Հայաստանին շտապ պետք է նոր հովանավոր Ո՞վ կդառնա Երեւանի համար հույսերի աղբյուր

 

Ահա, հայ իրանագետ Գարիկ Միսակյանը նույնպես որոշել է օգտվել իրավիճակից, որպեսզի հայ ընթերցողներին լուսավորի իր ապշեցուցիչ վերլուծությամբ։ Եվ Միսակյանը սկսեց մի տափակ մտքով այն մասին, որ «երկու հարեւան երկրների առճակատման ուժեղացման մեջ նշանակալից դեր է խաղացել Ադրբեջանի տարածքում Իսրայելի եւ Թուրքիայի ներկայությունը»։

 

Վերլուծելով իրավիճակը՝ նա հանկարծ հիշել է ևս մեկ այլ պատմվածք այն մասին, որ Թեհրանը չի թաքցնում իր զայրույթը Զանգեզուրի միջանցքի մասին Բաքվի մշտական հիշեցումների  հետ կապված։ Ընդհանրապես, հայ արեւելագետն այստեղ եւս որեւէ նոր բան չի հայտնել։ Բայց սա էլ  լիովին բավական է, որպեսզի հույսի կրակ վառել հայ հասարակության սրտերում։ Բայց իրանագետը ավելի հեռու է գնացել և նշել է մեկ «կարևոր միտում Իրանի քաղաքականության մեջ»:

 

«Բողոքի ցույցերից և այդ համատեքստում էթնիկական, թուրքական խաղաքարթ խաղացնելու Ադրբեջանի փորձերից հետո, Իրանում ուժեղացավ հյուսիսային հարևանի նկատմամբ առավել անզիջում դիրքրորշում գրավող ազգայնամոլական թևը։ Զուգահեռաբար Իրանի քաղաքական իսթեբլիշմենթում աճում է Հայաստանի հետ դաշինքի կողմնակիցների թիվը։ Թեհրանը գնալով  Երևանին ավելի ու ավելի է ընկալում, որպես Հարավային Կովկասում միակ դաշնակցի։ Ընդ որում, այս համագործակցության կարևոր բաղադրիչ է համարվում ռազմական ոլորտում համագործակցությունը։ Բացի այդ էլ, Իրանը միակ երկիրն է, որը բացահայտորեն դեմ է Զանգեզուրի միջանցքին և պատրաստ է ցանկացած միջոցներով թույլ չտալ նման ծրագրի իրականացմանը»,- շտապում է հուսադրել իր հայրենակիցներին Միսակյանը։

 

Հայրենական պատերազմում Ադրբեջանի հաղթանակից հետո, Թեհրանը պաշտոնական տարբեր մակարդակներով բազմիցս հայտարարություններ է արել Զանգեզուրի միջանցքի առնչությամբ՝ մանտրայի պես կրկնելով «տարածաշրջանի երկրների տարածքային ամբողջականության և իրանա-հայաստանյան սահմանի անձեռնմխելիության» մասին։ Սակայն գործը հայտարարություններից այն կողմ չի գնացել։ Չնայած իր, երբեմնի չափազանց ագրեսիվ հռետորաբանությանը՝ Իրանում գիտակցում են, որ, ի տարբերություն Երեւանի, չի հաջողվի պաշտոնական Բաքվին պարտադրել իր քաղաքականությունը։ Փոխարենը կղերականները Հայաստանին օգտագործում են  այնպես, ինչպես ուզում են, մասնավորապես, որպես Բաքվի վրա ճնշում գործադրելու աշխարհաքաղաքական «տակդիրի»։ Բայց այն երկիրը, որը միշտ եղել է սակարկության առարկա տարածաշրջանային տերությունների ձեռքում, արդեն սովոր է: Եվ Միսակյանը նույնիսկ այս փաստը համարում է դրական հնարավորություն հայության համար։

 

«Հայաստանի համար սա անվերապահ հնարավորությունների պատուհան է, քանի որ նրա գլխավոր ռազմավարական դաշնակից Ռուսաստանը այժմ Ուկրաինայում զբաղված է հատուկ ռազմական գործողությամբ, և առաջացած վակումը որոշակի չափով կարող էր լրացնել Իրանը, հատկապես որ վերջին ամիսների ընթացքում Թեհրանի և Մոսկվայի միջև հարաբերություններում նկատվում է աննախադեպ մերձեցում։ Հայաստանի հետ համագործակցության խորացումը ծառայում է, որպես Ադրբեջանի վրա Իրանի ճնշման գործիքներից մեկը։ Անշուշտ, դրանով հանդերձ  ազդեցության «հիբրիդային» մեթոդները ոչ ոք չի չեղարկել։ Իրանը Ադրբեջանի դեմ պայքարելու համար հենվելու է էթնիկական, կրոնական և այլ գործոնների վրա»,- ոգևորված հայտարարում է Արևելքի «գիտակը»։

 

Մինչդեռ հայ իրանագետի վերլուծական հաշվարկները հաշվարկված են բացառապես ռեւանշիստների ներքին էգոն բավարարելու համար և ընդհանուր ոչ մի բան չունեն գործերի իրական վիճակի հետ։ Բացի այդ, Ադրբեջանը, թեև հանդուրժողականություն է ցուցաբերում իրանական լրատվամիջոցների և այսպես կոչված կրոնական ու քաղաքական տարբեր գործիչների ակնհայտ թշնամական հարձակումների նկատմամբ, բայց միշտ տեղյակ է նույնիսկ Թեհրանի կողմից ձեռնարկվող մանրուքներին։ Բոլորովին վերջերս ադրբեջանական հատուկ ծառայությունները բացահայտեցին երկրում իրանական ուժային կառույցների հատուկ առաջադրանքները կատարող տեղի քաղաքացիների ցանցը։ Բացի այդ, Ադրբեջանի և Վրաստանի հատուկ ծառայությունները համատեղ գործողություն են իրականացրել Վրաստանում իրանական ցանցը բացահայտելու համար և կանխել են այս երկրում բնակվող ադրբեջանցիների շրջանում իրանական հատուկ ծառայությունների սադրիչ գործունեությունը ։

 

Զանգեզուրի միջանցքի հարցում Բաքուն նույնպես չի պատրաստվում նահանջել իր դիրքերից՝ չնայած Իրանի Իսլամական Հանրապետության ճնշմանը։ Այս հարցն արդեն ներառվել է միջազգային կազմակերպությունների պաշտոնական փաստաթղթերում։ Այլ կերպ ասած, Իրանը ստացավ հակառակ արդյունքներ. ապակառուցողական քաղաքականությունը հանգեցրեց նրան, որ Իրանը ոչինչ չշահեց Ադրբեջանի հետ առճակատումից, բացի հայկական կողմի բուռն ծափահարություններից։

 

Իսկ Միսակյանը պետք է ավելի մանրակրկիտ վերլուծեր Իրանի ներքին քաղաքականությունը, քանի որ այնտեղ տեղի ունեցող իրադարձությունները իրանական ռեժիմի համար լավ բան չեն խոստանում, ինչը նշանակում է, որ Հայաստանը պետք է իր համար նոր հովանավոր և հույսի աղբյուր փնտրի։