«Աղջիկ մարզպետի» անփառունակ վախճանը Երեւանը կորցնում է դաշնակցին

Հունվարի 6-ին,  իր բացահայտ հայամետ դիրքորոշմամբ հայտնի Ջասթին Թրյուդոն հայտարարել է՝ Կանադայի վարչապետի և Լիբերալ կուսակցության ղեկավարի պաշտոններից իր հեռանալու մասին։ Եվ դա, բնականաբար, չէր կարող չտխրեցնել ինչպես պաշտոնական Երևանին, այնպես  էլ աշխարհասփյուռ  հայկական սփյուռքին, քանի որ 9 տարիների ընթացքում ի դեմս Թրյուդոյի նրանք ունեին հավատարիմ դաշնակից՝ Ադրբեջանի և Թուրքիայի դեմ պայքարում։
 
Հիշենք, որ Ջասթին Թրյուդոն Կանադայի կառավարությունը գլխավորել է 2015 թվականին, և հանդիսանում է «հայոց ցեղասպանության» մասին առասպելի թունդ ջատագովը։ Նրան հիշում են նաև գուլպաներով իր անհեթեթ լուսանկարներով։ Հիշեցնենք, որ 2018 թվականի հոկտեմբերին Կանադայի վարչապետը Հայաստան էր այցելել Ֆրանկոֆոնիայի 17-րդ գագաթնաժողովին մասնակցելու համար։ Այդ ժամանակ Երևանում Թրյուդոյի պատվին տրված տոնական ընթրիքի ժամանակ Հայաստանի կառավարության ղեկավար Նիկոլ Փաշինյանը նրան նվիրեց հայ դիզայների կողմից հատուկ նրա համար կարված գուլպաներ։ «Ես հայտնի եմ իմ սելֆիներով, Թրյուդոն՝ իր գուլպաներով։ Ընկերություններից մեկը երկուսիս էլ նվեր է արել։ Սա կդառնա, իմ կարծիքով, մեր բարեկամության գրավականը: Մի գուլպան իմն է, մյուսը՝ ձերը»,- ասել է Փաշինյանը Երեւանում Կանադայի վարչապետի պատվին տրված պաշտոնական ընթրիքի ժամանակ։ Դրանից հետո Հայաստանի վարչապետը Facebook-ում գրել է. «Ջասթինի հետ պայմանավորվել ենք, որ վաղվա հանդիպմանը այս գուլպաները կհագնենք»։
 
Ի դեպ, Հայաստանի ազգային դրոշի գույներով գուլպաներով «դեֆիլեն» այն ժամանակ վրդովված արձագանք առաջացրեց սոցցանցերում։ Օգտատերերի մեծ մասը, այդ թվում նաև արտասահմանում հայկական սփյուռքի ներկայացուցիչները, դա ընկալեցին որպես պետության գլխավոր խորհրդանիշներից մեկի հանդեպ վիրավորանք։ Իսկ ռուս տխրահռչակ քարոզիչ Արամ Գաբրելյանովը նույնիսկ գրել է. «Ապուշ, արդեն բանականության սահմաններից դուրս։ Սրանք իմ նախնիների հայրենիքի դրոշի գույներն են, և այդ այլանդակը դրոշի գույնի գուլպաներ է հագել։ Ծաղրածուներ».
 
Բայց ոչ միայն հայկական դրոշի գույներով իր գուլպաներով և «ցեղասպանության» մասին առասպելին աջակցելով է հիշվում Թրյուդոն։ Այսպես, Թրյուդոյի կառավարությունը արգելեց թուրքական անօդաչու թռչող սարքերի բաղադրիչների մատակարարումը 2020 թվականի հոկտեմբերին, իսկ այդ ժամանակվա ԱԳՆ ղեկավար Ֆրանսուա-Ֆիլիպ Շամպանը դա բացատրեց նրանով, որ «երկիրը դիմել է նման միջոցների, որպեսզի դադարեցնել բռնությունը և պաշտպանել խաղաղ բնակիչներին», ավելի ճիշտ՝ հայերին։ Դրանով հանդերձ, հայկական գնդակոծության ենթարկված ադրբեջանցիների ճակատագիրը Կանադայի կառավարության կողմից ընդհանրապես հաշվի չի առնվել, ինչը, ըստ էության, Ադրբեջանի նկատմամբ պաշտոնական Օտտավայի երկակի ստանդարտների քաղաքականության հատկանիշ է։ Տեղին է նաև նշել, որ Կանադան ոչ մի անգամ չի դատապարտել Հայաստանի կողմից ադրբեջանական տարածքների 30-ամյա օկուպացիան և մեկ միլիոն ադրբեջանցի փախստականների և հարկադիր վերաբնակների իրավունքների ոտնահարումը, ինչպես նաև լռել է Երևանի կողմից ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի՝ Ադրբեջանի տարածքների ազատումը պահանջող չորս բանաձևերի անտեսման մասին։
 
Բացի այդ, Կանադան դարձավ Եվրամիության անդամ չհանդիսացող առաջին երկիրը, որի ներկայացուցիչը միացել է Հայաստանում ԵՄ-ի լրտեսական առաքելությանը, որն այնտեղ տեղակայվել է հակառակ Ադրբեջանի դիրքորոշմանը: Մյուս կողմից, աջակցելով Հայաստանում ռեւանշիստական տրամադրություններին՝ Կանադան սպառնալիքի տակ է դնում անվտանգությունն ու փխրուն կայունությունը Հարավային Կովկասի տարածաշրջանում, ինչի մասին են վկայում այդ հյուսիսամերիկյան պետության պաշտոնյաների միակողմանի հայտարարությունները՝ հետաքննության տակ գտնվող պատերազմական հանցագործների առնչությամբ: Հիշեցնենք, որ 2024 թվականի օգոստոսին Կանադայի արտաքին գործերի նախարար Մելանի Ջոլին հայտարարել է այն մասին, որ «Կանադան կշարունակի ճնշում գործադրել Ադրբեջանի վրա, որպեսզի նրան ստիպի ազատ արձակել կամայականորեն պահվող հայ գերիներին»։ Այդ նույն տիկինը անցյալ տարվա սեպտեմբերին հայտարարել է, որ հայերին իբր ստիպել են լքել Ղարաբաղի տարածաշրջանը։
 
Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության դեմ ուղղված Կանադայի կողմնակալ դիրքորոշումը աննկատ չի մնացել Բաքվի կողմից։ 2024 թվականի հուլիսին Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը, ընդունելով մեր երկրում Կանադայի նորանշանակ արտակարգ և լիազոր դեսպան Քևին Համիլթոնի հավատարմագրերը, հիշեցրել է, որ մեր հողերի օկուպացիայի ժամանակահատվածում այնտեղ իրականացվել են էթնիկ զտումներ և ցեղասպանություն, մեր տարածքները ենթարկվել են զանգվածային  ավերածությունների։ Ի պատասխան վերադարձի իրավունքի վերաբերյալ դեսպանի մեկնաբանությանը՝ Ադրբեջանի նախագահն ընդգծել է, որ այդ իրավունքը պետք է ապահովվի փոխադարձաբար, այդ թվում նաև պետք է վերաբերվի Արևմտյան Ադրբեջան համայնքի ներկայացուցիչներին։
 
Ըստ էության՝ Կանադան, որն ինքը խնդիրներ ունի ֆրանսախոս Քվեբեկի հետ, դեմ հանդես գալով  իր տարածքում անջատողականությանը՝ բացահայտորեն դա աջակցում է, երբ խոսքը  գնում  է Ադրբեջանի մասին:
 
Եվ ահա Թրյուդոն հեռանում է։ Ընդ որում, ոչ առանց սկանդալի։ Ուրեմն, նա բացառել է ԱՄՆ-ին Կանադայի միանալու հնարավորությունը։ «Այդ էր պակաս Կանադան դառնա Միացյալ Նահանգների մի մասը», - գրել է Թրյուդոն X-ում՝ ի պատասխան ԱՄՆ նորընտիր նախագահ Դոնալդ Թրամփի վերջերս արած  առաջարկին, որ Կանադան դառնա ԱՄՆ 51-րդ նահանգը: Թրյուդոյի կոպիտ ռեպլիկան՝ Դոնալդ Թրամփի մերձավոր շրջապատի ուշադրությունից դուրս չմնաց: Ամերիկացի միլիարդատեր և ձեռնարկատեր Իլոն Մասկը, ի պատասխան Կանադայի վարչապետի հրապարակմանը՝ նրան անվանել է «աղջիկ»։ «Աղջիկ, դու այլևս Կանադայի նահանգապետը չես, այնպես որ կարևոր չէ, թե դու ինչ ես ասում», - գրել է Մասկը Х սոցիալական ցանցում:
 
Դե ինչ, ըստ երևույթին, Թրյուդոյին որպես Կանադայի վարչապետ կհիշեն ոչ միայն Փաշինյանի կողմից ծաղրածուական գուլպաներով, այլ նաև Մասկի կողմից նվաստացուցիչ բնութագրմամբ։ Իսկապես, անփառունակ քաղաքական վախճան...