Գրառումներ և կենացներ Փաշինյանը արդեն բոլորին ձանձրացրել է
Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանին կարողացել է զարմացնել։ Վարչապետը կիրակի առավոտից գրառումներ է տեղադրել Facebook սոցցանցի իր էջում։ Դրանց իմաստը ոչ միայն բարդ է, այլ նաեւ անհնար է հասկանալ։ Ինչի վրա ուշադրություն են դարձրել նույնիսկ սոցցանցերի հայ օգտատերերը։ Սակայն, ամեն ինչի մասին հերթականությամբ:
«Անկախությունը՝ արտաքին միջավայրը կառավարելու հմտությունն է, ինքնիշխանությունը՝ ներքին հարաբերությունները կառավարելու կարողություն»,- գրել է Փաշինյանը։ Այ թե, ինչի՞ մասին էր այս ամենը: Այս հարցի պատասխանը գիտի միայն ինքը՝ Նիկոլ Վովաևիչը։ Նշեմ միայն, որ անձամբ նրա մոտ՝ ոչ միայն արտաքին, այլ նաև ներքին միջավայրը կառավարելը մի տեսակ բոլորովին չի ստացվում։
Ինչ վերաբերում է ինքնիշխանությանը, ապա այս բառն էլ տեղին չէր լինի՝ Փաշինյանի գործողությունները բնութագրելու համար։ Այստեղ ավելի հարմար է «ինքնաբավարարում» բառը։ Հայաստանի վարչապետը հերթական անիմաստ գրառումն է արել սոցցանցում, բավարարել է իր էգոն և վերջ՝ նա կարող է պտտել հեծանիվի ոտնակները, հեծանվավազքով հարվածելով երկրի տարբեր բնույթի խնդիրներին, որի ղեկին ինքն է։ Բայց Փաշինյանը Փաշինյան չէր լինի, եթե սահմանափակվեր սեփական աշխարհայացքի առանձնահատկությունների մեկ եզակի օրինակով։ Նա սկսել է Facebook սոցիալական ցանցում գրառումներ տարածել նույնքան համառորեն, որքան Կիսա Վորոբյանինովն առաջարկում էր իր երիտասարդ նորելուկ մուսային «գնալ հյուրանոցի համարներ»։ Այս ամենը ինչո՞վ ավարտվեց Կիսայի համար: Աղջկա ապտակով, փողի կորստով և մարմնապատիժով Օստապ Բենդերից։ Փաշինյանին առայժմ զուտ ֆիզիկական մարմնապատիժ դեռ չեն ստեղծել։ Բայց դա շատ պարզ նշմարվել է հորիզոնում։ Հայաստանի քաղաքացիների համար ցավալիորեն հոգնեցուցիչ է կարդալ կոնկրետության իսպառ բացակայությամբ հանդերձ անորոշ ակնարկներով լի Փաշինյանի գրառումները։
«Շրջապտույտ, որը կայսրությունները սերմանել են մեր մեջ, որպեսզի մենք չունենանք պետություն, չունենանք խաղաղություն, չունենանք բարգավաճում.
ա. Կհասնենք Սասուն, կմտնենք Վան, Մուշ, Ալաշկերտ, Արդահան...
բ. Իմ որդուն բանակ մի տարեք, որովհետև...
Վ. Իմ ամուսնուս բանակ մի տարեք, որովհետև...
գ. Ինձ բանակ մի տարեք, որովհետև...
դ. Այս բաժակը ոտքի վրա բարձրացնում ենք սահմանը պաշտպանող զինվորի կենացի համար։
ե. Բոլորին հրավիրում եմ պարահրապարակ։ Կհասնենք Սասուն, կմտնենք Վան, Մուշ, Ալաշկերտ, Արդահան...
և. Աշխարհի բոլոր հայերը յնքան գեղեցիկ են ման գալիս...»:
Կարդում ես այս ամենը և հիշում ես «Շիրլի Միրլի» կատակերգության հերոսներից մեկի արտահայտությունը. «Կաղամբը, իհարկե, լավ բան է, բայց պետք է տանը պահել նաև մսային խորտիկ»։ Մնում է միայն Փաշինյանից լսել ինքն իրեն ուղղված հարցը. «Դու ինձ հարգո՞ւմ ես». Որովհետև աղոտ ակնարկներ ինչ-որ կայսրությունների հասցեին, որոնք միայն անում են, որ Հայաստանում ինչ-որ շրջապտույտ են սերմանում, նույնպես հիշեցնում են Իլֆի և Պետրովի «12 աթոռները» վեպի դրվագը։ «Ձին այդպես չի քայլում», - դիտողություն է արել Վասյուկինի շախմատիստներից մեկը՝ «գրոսմայստեր Բենդերին»: Այս դեպքում «գրոսմայստեր Փաշինյանին» հարկ է հիշեցնել, որ «շրջապտույտը չեն սերմանում»։ Դրա մեջ կարելի է ընկնել, այդ թվում նաև սեփական հիմարությամբ։ Օրինակ՝ գերագնահատելով Հայաստանի հովանավորների՝ նրան պաշտպանելու պատրաստակամությունն ու կարողությունը, ինչպես ասում են՝ ոչ թե խոսքով, այլ գործով։
Այնուամենայնիվ, Փաշինյանի գրառումը կարող է հետաքրքրել ավելի շուտ հոգեբույժին։ Չէ որ կայսրությունները չեն, որ առաջարկում են «կանգնած այս բաժակը բարձրացնել, եկեք այս բաժակը բարձրացնենք սահմանը պաշտպանող հայ զինվորի կենացը», նրանք չեն, որ «բոլորին հրավիրում են պարահրապարակ», որպեսզի հետո «հասնել մինչև Սասուն, մտնել Վան, Մուշ, Ալաշկերտ, Արդահան»։ Այս ամենը՝ հայ ազգայնականների, ռեւանշիստների, առասպելագործների երևակայության թռիչք է։ Բայց Նիկոլ Վովաևիչի մոտ ինչպես տեսնում ենք, «կռվի մեջ ձիերը, մարդիկ իրար են խառնվել»։
Ընդհանրապես, զարմանալի չէ, որ նույնիսկ հայ օգտատերերը բավականին կոշտ մեկնաբանություններ են արել Փաշինյանի գրառումներին՝ նրան մեղադրելով իրավիճակը բավական լուրջ չգնահատելու մեջ։ Դրանով հանդերձ բազմաթիվ օգտատերեր նրան կոչ են արել պարզապես հեռանալ երկրի ղեկավարի պաշտոնից։ Ի պատասխան՝ նա տվել է շատ երկար պատասխան, որը հիշեցնում է «թուրք հպատակի որդու» կողմից Ելենա Ստանիսլավովնայի հասցեին երկար հաճոյախոսություն անելու փորձ, «ի դեմս որին նա ուրախ էր տեսնել» շատ բան և շատերին։ Այն ժամանակ Բենդերի գլխում պտտվում էր «Ողորմածաբար կարգադրել բարեհաճել», ինչը տեղին չէր լինի, ինչի համար էլ նա ասել է. «Խիստ գաղտնիք է։ Պետական գաղտնիք» Իսկ Փաշինյանը իր քննադատին խորհուրդ է տվել... հարկեր վճարել Հայաստանում՝ դրանով իսկ բարձրացնելով իր ինքնագնահատականը։ Փաշինյանի պատասխանն էլ ավելի խճճված ու սրող կասկածներ է առաջացնում նրանում, որ այս ամենը գրելու պահին նա եղել է ոչ այնքան նորմալ վիճակում։
Փաստորեն, մեծ հաշվով, սա արդեն Հայաստանի քաղաքացիների խնդիրներ են։ Այդ չէ որ նրանք էին, որ իրենց համար կուռք էին հորինել, գոռում էին, որ ամբողջ աշխարհին ցույց են տվել, թե ինչպես պետք է իրականացնել «խորովածի հեղափոխությունը»։ Այդ նրանք ցույց տվեցին, թե ինչպես կարելի է հպարտանալ նրանցով, ովքեր պատերազմ հրահրեցին Ադրբեջանի հետ, պարտվեցին նրանում, համաշխարհային հանրությանը ներկայացնելով 11 000 հայ դասալիքների բանակը։ Այդ նա է «խորամանկ քայլեր անում» անգամ 44-օրյա պատերազմում Հայաստանի պարտությունից, Ղարաբաղի տարածաշրջանում մեկօրյա հակաահաբեկչական գործողության արդյունքում Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության լիովին վերականգնումից հետո։ Դա նրա մոտ, ինչպես և սպասվում էր՝ շատ վատ է ստացվում։ Ահա և հիմա էլ, նրանից հետո երբ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը հայրենական հեռուստաալիքներին տված հարցազրույցում թվարկել է պահանջները Հայաստանի ղեկավարության նկատմամբ՝ Փաշինյանն ակտիվորեն ներկայանում է ում ուզենաս՝ խոհարարից և հեծանվորդից մինչև ճաշասեղաններին կենացների բլոգեր և մասնագետ, բայց առանց անհրաժեշտ, խաղաղ ճանապարհով կոնկրետ քայլեր ձեռնարկելու։
Նա իրեն պահում է վատ պարողի պես, որին ինչ-որ բան խանգարում է պարել։ Բայց նրա այս ծամածռություններն ու հնարքները արհամարնք են առաջացնում ոչ միայն Ադրբեջանում, այլ նաեւ Հայաստանում։ Այնպես որ Փաշինյանը ստիպված կլինի բնորոշվել։ Կամ նա անում է հավասարապես այն, ինչ պահանջում է Ադրբեջանը, կամ Ադրբեջանն անում է այն, ինչ անհրաժեշտ է համարում՝ տարածաշրջանում կայուն խաղաղություն հաստատելու համար։ Իսկ արդեն նրանից հետո, երբ նպատակը ձեռք է բերվել՝ Նիկոլ Վովաևիչը կարող է շարունակել գրառումներ անել սոցցանցերում ամեն ինչի մասին, ընդհուպ մինչև աճող օզոնային անցքի խնդիրների վերաբերյալ իր տեսակետի հնչեցմանը։