Լարվածության կետ. ինչու Հայաստանի գործողությունները Գազախի ուղղությամբ չի կարելի համարել պատահական Օպերատիվ տվյալներ / ՖՈՏՈ / ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ

2025 թվականի ապրիլի 7-ին Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև պայմանական սահմանի Գազախի հատվածում արձանագրված իրադարձությունները հստակ ցույց են տալիս՝ ադրբեջանական բնակավայրերի մոտ Երևանի մարտավարական գործունեության նոր փուլի անցնելու մասին։ Այս գործողությունները պատահական բնույթ չեն կրում, ընդհակառակը, դրանք տեղավորվում են՝ իրավիճակի ապակայունացմանն ու սահմանամերձ գոտում լարվածության օջախներ ստեղծելուն ուղղված համակարգային քայլերի շղթայի մեջ։
 
Հիմա անցնենք փաստերին։
 
Ինչպես հայտնի է դարձել Caliber.Az-ին, ապրիլի 7-ի օրվա երկրորդ կեսին (ժամը 18:15-ին) Գազախի շրջանի Իքինջի Շըխլը գյուղի մոտակայքում, պայմանական սահմանից մոտ 115 մ հեռավորության վրա, գրանցվել է հայկական կողմի ակտիվություն՝ առաջապահ դիրքերից մեկում։ Այդ պահակակետում գտնվել են  երկու զինծառայող, որոնցից մեկը դիտավորյալ խոշոր տրամաչափի հրաձգային զինատեսակներ է ուղղել ադրբեջանական տարածքի ուղղությամբ։ Թեև կրակ չի բացվել, ինքնին գործողությունը կրել է  ակնհայտ ցուցադրական և սադրիչ բնույթ։

Նման քայլերը՝ առաջնագծում նյարդայնության դրսեւորում և պատահական իմպրովիզացիա չեն։ Սա տակտիկական ճնշման մշակված սխեմայի տարր է, որտեղ յուրաքանչյուր քայլ հաշվարկված է, իսկ նպատակը՝ վերահսկվող լարվածություն ստեղծելն է։ Հայաստանը խաղադրույք է անում հոգեբանական ազդեցության վրա. սպառնալիքն ակնհայտ է, բայց ֆորմալ խախտում չկա։ Վարքագծի այդպիսի մոդելը Երևանին թույլ է տալիս իրավիճակի փաստացի երերման դեպքում ձևավորել կեղծ պատմվածք «կայունության» մասին։ Եվ յուրաքանչյուր նման ժեստը՝ ազդանշան է, որը ներկառուցված է՝ շփման գծի ողջ երկայնքով իրավիճակն աստիճանաբար սրելու ռազմավարության մեջ։
 
Էլ ավելի մեծ մտահոգություն է առաջացնում մեկ այլ դրվագ, որը նույն օրը արձանագրվել է Գազախի շրջանի Քեմերլի գյուղի մոտակայքում։ Տեսահսկման համակարգերը արձանագրել են 12 հրետանու՝ 122 մմ տրամաչափի D-30 հաուբիցների տեղակայումը պայմանական սահմանից մոտավորապես 6 կիլոմետր հեռավորության վրա գտնվող՝ Հայաստանի զինված ուժերի դիրքերում։ Այս ոչ ամենաժամանակակից հրետանային համակարգերը շարունակում են մնալ լիարժեք կրակային գործիք և ի վիճակի են խոցել թիրախները ադրբեջանական տարածքի խորքում, ներառյալ ինչպես ռազմական օբյեկտները, այնպես էլ քաղաքացիական ենթակառուցվածքների տարրերը: Սկզբունքորեն կարևոր է, որ հրանոթները ուղղված են եղել Ադրբեջանի տարածքում գտնվող թիրախներին։ Խոսքը տեխնիկայի պահպանման կամ ռոտացիայի մասին չէ՝ սա հստակ մարտական ծավալում է, անհապաղ կիրառման հնարավորությամբ:
 
Օգտագործվող հրանոթները՝ խորհրդային նմուշի են, որոնք վաղուց ինտեգրված են հայկական հրազենի համակարգին։ Բայց այս դեպքում ուշադրություն է գրավում ոչ թե ինքնին զենքի տեսակը, այլ հանգամանքները և դրա ծավալման տեղը։ Ավելի կարևոր է այն, թե ինչու են հաուբիցները սահմանային գոտու դիրքեր դուրս բերվում հատկապես հիմա։ Այս համատեքստում ակնհայտ է դառնում, որ խոսքը սադրանքների նախապատրաստման մասին է։
 
Այս համատեքստում կարող է տրամաբանական հարց ծագել. ինչո՞ւ են առաջին պլան մղվում հատկապես հնացած հրետանային համակարգերը, այլ ոչ թե Ֆրանսիայի և Հնդկաստանի կողմից Հայաստանին մատակարարվող ժամանակակից մոդելները։ Չէ որ, ինչպես հայտնի է, վերջերս Փարիզն ու Նյու Դելին ակտիվացրել են՝ Հայաստանը ժամանակակից զենքերով մղելու իրենց ջանքերը, ինչի մասին Caliber.Az-ը մեկ անգամ չէ, որ հայտնել է։ Պատասխանը, ըստ էության, գտնվում է մակերեսի վրա։ Նման հրանոթները լավ յուրացված են և չեն պահանջում բարդ տեխնիկական աջակցություն։ Նրանց խնդիրն է՝ ոչ թե ապահովել թիրախների ոչնչացման  բարձր ճշգրտության, այլ ձևավորել մշտական ներկայություն և պահպանել սպառնալիքի տեսողական տարր։ Իսկ ժամանակակից համակարգերը, ամենայն հավանականությամբ, կենտրոնացվում են խորքում, պահուստում, ավելի առանձնահատուկ առաջադրանքների համար: Այսպիսով, առաջնագծում ստեղծվում է համադրություն.  ճնշում՝ հին, բայց հուսալի տեխնիկայի հաշվին օպերատիվ մանևր՝ անմիջական  տեսողության գոտուց դուրս գտնվող նոր սպառազինության հաշվին:
 
Սակայն և՛ Հայաստանի ղեկավարությունը, և՛ նրա դաշնակիցները պետք է հասկանան. Ադրբեջանը վերահսկում է թշնամու ողջ ակտիվությունը։ Ոչինչ աննկատ չի մնում: Մեր երկիրն ունի անհրաժեշտ հետախուզական ռեսուրսներ։ Համապատասխան հետախուզական վերլուծություններ են անցկացվում ոչ միայն կատարվածը արձանագրելու, այլ նաև դրա պատճառները հասկանալու համար։ Մենք թույլ չենք տա մեզ ներքաշել պարտադրված սցենարի մեջ, բայց անպատասխան չենք թողնի նաև մեր անվտանգությանը սպառնացող ոչ մի վտանգ, հատկապես այն շրջաններում, որտեղ ապրում են խաղաղ քաղաքացիներ։
 
Ադրբեջանի Զինված ուժերի գործողությունները միշտ եղել են ճշգրիտ, ստուգված և համաչափ։ Եթե հայկական կողմը գնա ուղղակի սադրանքի, ապա նա պետք է իմանա. Բաքվում պատրաստ են արձագանքել։ Արձագանքել այնպես, ինչպես պահանջում է իրավիճակը՝ հենվելով օրենքի, փաստերի և լիակատար ռազմական գերազանցության վրա։
 
Ռազմական լոգիստիկայում պատահականություններ չեն լինում։ Զենքի ուղղումը, հրետանու ծավալումը, գործողությունների համաժամացումը՝  ինքնաբերություն չէ, դա պատրաստություն է։ Եվ այն աննկատ չի անցել։