Փարիզը չարժե պատարագի Ապացուցված է ժամանակով

Երկու տարուց քիչ առաջ՝ 2022 թվականի նոյեմբերի 16-ին որոշում է կայացվել, որի ճշտությունն ապացուցել է ամենաազնիվ դատավորը՝ ժամանակը։ Հենց այդ ժամանակ էլ, հաշվի առնելով Ֆրանսիայի շարունակվող հակաադրբեջանական գործունեությունը, Միլի Մեջլիսը Ադրբեջանի կառավարությանը կոչ է արել մի շարք կարևոր քայլեր ձեռնարկել։ Ճիշտ կլինի այս քայլերը թվարկել աստիճանաբար։
 
«Քանի դեռ ֆրանսիական կառավարությունը միակողմանի երաշխիքներ չի տվել, Ֆրանսիային չպետք է թույլ տրվի մասնակցել Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև հարաբերությունների կարգավորման գործընթացին առնչվող նախաձեռնություններին և միջոցառումներին, ինչպես նաև այդ հարցերի շուրջ քննարկումներ չանցկացնել ֆրանսիացի պաշտոնյաների հետ»,- ասվում է այդ կոչի առաջին կետում։
 
Փաստորեն, Ֆրանսիայի, ինչպես աշխարհի ցանկացած այլ երկրի՝ «հայ-ադրբեջանական հակամարտության կարգավորմանը» միջնորդելու փորձերի ապարդյունությունը ակնհայտ դարձավ դեռ անցյալ տարվա սեպտեմբերին, երբ Ղարաբաղի տարածաշրջանում մեկ օրյա հակաահաբեկչական գործողության արդյունքում ամբողջությամբ վերականգնվեցին մեր երկրի ինքնիշխանությունն ու տարածքային ամբողջականությունը։ Վերջ, այդ ժամանակվանից հարցը միայն նրանում է, թե Բաքուն և Երևանը երբ կստորագրեն խաղաղ պայմանագիրը։ Բայց Բաքվում միշտ հայտարարել ու հայտարարում են, որ ոչ մի տեղ չեն շտապում։ Չկա կոնկրետ ժամկետ, որի  հետ կապված լինի ադրբեջանա-հայկական խաղաղ պայմանագրի ստորագրումը։ Բայց կան Հայաստանի նկատմամբ մեր երկրի արդարացված պահանջներ։ Առաջին հերթին դա վերաբերում է՝ նրա սահմանադրության մեջ Ադրբեջանի նկատմամբ տարածքային պահանջներ պարունակող կետերում փոփոխություններ մտցնելուն։
 
Հայաստանի իշխանությունները չեն գնում այդ քայլին՝ ապացուցելով խաղաղության պատրաստակամության մասին ելույթների և այս ուղղությամբ կոնկրետ գործողությունների միջև հսկայական անջրպետի առկայությունը։ Բացի այդ, Հայաստանի ղեկավարությունը չի դիմում նաև  ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը դե յուրե լուծարելուն, որի համանախագահող երկրներից մեկը Ֆրանսիան էր։ Սա ապացուցում է խաղաղության պատրաստակամության մասին հայկական կողմի հայտարարությունների կեղծավորությունը, միաժամանակ ցույց տալով նաև պաշտոնական Երևանի շարունակվող վասալական կախվածությունը մակրոնական Ֆրանսիայից։
 
Բայց այդ խայտառակ կախվածության առկայությունը ոչ մի կերպ չի ազդում՝ Բաքվի և Երևանի միջև բանակցային գործընթացից պաշտոնական Փարիզի հեռացնելու վրա։ Կողմերն իրենք են բազմաթիվ հարցերի շուրջ  պայմանավորվածություն ձեռք բերել երկկողմ, անմիջական բանակցությունների արդյունքում։ Այնպես որ, Միլլի Մեջլիսի երկու տարվա վաղեմությամբ ուղերձի այս կետը կարելի է համարել իրականացված։ Որքան էլ այս առնչությամբ ատամները կրճտացնեն Փարիզում, որը վաղուց չարժե պատարագի։
 
Անցնենք առաջ։ Միջազգային կազմակերպությունների առջև նախաձեռնել՝ Ֆրանցիայի գաղութատիրության և մարդկության դեմ քաղաքական ու ռազմական հանցագործությունների հետաքննությունը; Իսլամական համագործակցության կազմակերպության օրակարգում ներառել Ֆրանսիայում իսլամաֆոբիայի հարցը; Թուրքական պետությունների կազմակերպության շրջանակներում օրակարգի մեջ դնել Ֆրանսիայի թուրքաֆոբ քաղաքականությունը։ Ահա թե ինչի մասին է երկու տարի առաջ ասվել Միլլի Մեջլիսի՝ Ադրբեջանի կառավարությանը ուղերձում։
 
Ինչպես տեսնում եք, այս բոլոր կետերը նույնպես իրականացվել են։ Ադրբեջանը բոլոր հնարավոր հարթակներից խոսում է՝ Ֆրանսիայի խայտառակ գաղութային անցյալի և անդրծովյան տարածքների նկատմամբ նրա կատարած հանցագործությունների մասին։ Ահա և COP29-ում էլ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը մատնանշել է այս արյունոտ բծերը Ֆրանսիայի պատմության մեջ և նրա ներկայիս՝ մակրոնական ժամանակահատվածում: Պաշտոնական Փարիզը պատասխանի խոսք չունի ասելու։
 
Սակայն, ժամանակն ինքն է ապացուցում, թե Ֆրանսիայի համար որքան աղետալի եղավ Էմանուել Մակրոնի նախագահության ժամանակահատվածը։ Այս երկիրը բառացիորեն խեղդվում է սոցիալ-տնտեսական ու ներքաղաքական խնդիրների մեջ։ Տեղ է գտել առանց այն էլ տպավորիչ պետական պարտքի զգալի աճ, ինչը հանգեցնում է բյուջեի ծախսերի զգալի կրճատման։ Մակրոնի վարկանիշը շարունակում է ընկնել։ Ֆրանսիական արհմիությունների կոալիցիան հրապարակել է համատեղ հայտարարություն, որի մեջ հայտարարել է՝ դեկտեմբերի 11-ին անժամկետ գործադուլներ սկսելու պլանների մասին։ Բացի այդ, նոյեմբերի 20-ից 22-ը կանցկացվեն ավելի կարճատեւ գործադուլներ։
 
Ինչպես տեսնում ենք, Մակրոնը  Ֆրանսիայի նորագույն պատմության մեջ արդեն մտել է որպես պարտվող։ Նա ձախողվել է ամենուր՝ արտաքին և ներքին քաղաքականության մեջ, անդրծովյան տարածքների հետ հարաբերություններում, տնտեսության մեջ։ Եվ այս ամենը նույնպես ապացուցում է, որ երկու տարի առաջ Միլլի Մեջլիսը ճիշտ կոչով է դիմել Ադրբեջանի կառավարությանը։ Մեր երկիրը հանդիսանում է Հարավային Կովկասի տնտեսական, քաղաքական և ռազմական առաջնորդ։ Եվ հետևաբար Բաքուն ինքն է որոշում, թե ինչպես պետք է հարաբերություններ կառուցել Հայաստանի հետ։ Ֆրանսիան այստեղ տեղ չունի և չի ունենա։