«Աներեր» տատանվողներ Էմին Գալալիի մտորումները

Հրապարակում կույտ-կույտ հավաքված մարդկանց զանգվածներ։ Սրտաճմլիկ, պաթոս-հիստերիկ ճառախոսներ։ Կարգախոսներ և պաստառներ տարբեր լեզուներով։Այդպիսին է հանդիսատեսի առջև հայտնվել երեկ Խանքենդիում տեղի ունեցած հանրահավաքը։

Նման տեսարանը չի կարող մի շարք զգացմունքներ չառաջացնել յուրաքանչյուր ադրբեջանցու սրտում։ 80-ականների վերջի սկզբնական ակորդների «դեժավյու»-ն, երբ կատաղած դաշնակ-անջատողականների ամբոխը «միացում» և «արցախ» բղավոցներով սկսվեց Կովկասի պատմության մեջ ամենասարսափելի ողբերգություններից մեկը։

Կիրակի օրը Ղարաբաղի հայերը նորից փորձեցին երգել «հիմնական երգերը» «հավերժության» մասին։ Որ Ղարաբաղը «չի եղել և չի լինելու» Ադրբեջանի մաս։ Որ նրանք դեմ են «ադրբեջանական օկուպացիային», և սա՝ 30 տարի ոչ միայն օտար հողերը օկուպացրած, այլ սպանած մարդկանցից։ Եվ, որ դա երբեք: Եվ, որ ոչ մի բանի համար: Եվ ոչ մի կերպ: Եվ ոչ ոք: Եվ Արայիկ մականունով «զկռտացող արա» թութակը՝ կարող է մինչև զարկերակի կորուստը վստահեցնել, որ «արցախի ժողովրդի կամքն անսասան է»։

Դժվար է արտահայտել «համակված զգացմունքների լիությունը»։ Շատ բան ես ուզում ասել «արյունասեր» շնագայլերի ոհմակին, որոնք ոչ մի կերպ դադար չունեն։ Բայց ես կլինեմ հակիրճ։

Այո, այսօրվա հանրահավաքները հիշեցնում են երեսունչորս տարվա վաղեմության իրադարձությունները, երբ բարձրացավ հայկական ֆաշիզմի արյունոտ արշալույսը։ Բայց կա մի հսկայական տարբերություն։Այդ ժամանակ մենք իրադարձություններին հետևում էինք՝ լինելով անպատրաստ հարևանների հարվածին, հույս դնելով միութենական կենտրոնի միջամտության վրա, որը պետք է կարգուկանոն հաստատեր և այլանդակներին պատասխանատվության ենթարկեր։ Հիմա դասավորությունը այլ կերպ է։ Մենք այլևս սարսափից քարացած մարդիկ չենք, ովքեր տեսնում են արագ մոտեցող թունավոր օձը և չգիտի ինչ անել։ 2020 թվականը ցույց տվեց, որ Ադրբեջանն այսօր ոչ մեկին չի սպասելու։ Նա ինքն է շտապելու դեպի օձը, և իժի ջախջախված գլուխը անմիջապես կընկնի տան աստիճանների վրա, որոնց մեջ նա հերթական անգամ փորձում է սողալ։

Այո և իրենք՝ հայերն էլ, այլեւս նույնը չեն։ Եթե ավելի քան 30 տարի առաջ իրադարձությունների սկզբում նրանք ընկան անջատողական էյֆորիայի մեջ՝ մրցելով հակաադրբեջանական հիստերիայի նոպաների հետ և անջատողականությունը դիտարկելով, որպես քաղաքական աճի քամի, որը կարելի է բռնել իրենց առագաստների մեջ՝ և անջատողականների ղեկավարներից շատերին դա հաջողվել է, ապա հիմա իրավիճակը այլ է։

Խանքենդիում երեկվա շաբաթօրյակը շատ ուշագրավ լուսաբանվել է «Կոմերսանտ» թերթի կողմից։ Խառնաժողովին տրվել է «տխուր հանրահավաք» անվանում։ Հեղինակ Նիկոլայ Ֆիլչենկոն հատուկ ընդգծում է մասնակիցների միջավայրում գերակշռող կործանման համընդհանուր մթնոլորտը։ Չնայած նրանցից որեւէ մեկի հետ զրուցելու տասնյակ փորձերին, միայն մի շնագայլ է համարձակվել ներկայանալ ու հակաադրբեջանական քարոզչություն մղել (ի դեպ, ի նշան մեր համապատասխան ծառայություններին ուշադրությանը)։ Մնացած բոլորը համառորեն հրաժարվում էին զրուցել լրագրողի հետ, բացի թերևս առանց տեսախցիկի և անանուն: Ակամայից հիշում ես «գորխդուն, տմա՞րդ է»։ Իսկ գոռալով գոռում էի՜ն։

Հեղինակից կբերեմ մեջբերում, որը նա օգտագործել է շատ ավելի այսպես կոչված «արցախի» այսպես կոչված ժողովի այսպես կոչված պատգամավորների հայտարարությունների մասին հիշատակելուց հետո, որտեղ օգտագործվել է «պետք է» բառը։ Թզուկ-թերի պատգամավորները իրենց հայտարարության մեջ նշել են, որ «արցախի» հարցի լուծման հիմքը պետք է լինի այն, որ այն չի եղել և չի լինելու Ադրբեջանի կազմում։ Եվ ահա հոդվածի հեղինակի մեկնաբանությունը. «Խնդիրը նրանում է, որ Ադրբեջանը իր համար արդեն որոշել է, որ նա ոչ մեկին ոչինչ պարտական չէ։ Հատկապես նա ոչ մի բանով պարտական չէ ոչ ոքի, այդ թվում նաև Հայաստանի կողմից չճանաչված Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությանը, որը 2020 թվականի պատերազմի արդյունքում զրկվել է իր տարածքների 80%-ից»։ Այստեղ Ֆիլչենկոյի հետ դժվար է չհամաձայնվել։

Եվ ևս մի երկու խոսք «աներերության» մասին։ Ղարաբաղի հայերից շատերը մեզ իսկապես անսասանորեն ցնցել են։ Եվ եթե նրանք ցանկանում են շարունակել, մենք նույնպես պատրաստ ենք շարունակել։ Մենք այդպես կցնցենք, թե՞ ավելի ճիշտ է ասել, որ կցնցենք, - որ հաջորդ անգամ հանրահավաք բառի վրա հայերի արձագանքը կլինի ինչպես պատժված շանը՝ մտրակի վրա։ Պոչը իրեն քաշել և կախել գլուխը մտնել խուղը։

Սպասենք լուրերի Սոչիից։ Չէ որ այնտեղ նույնպես հանրահավաք է, բայց բոլորովին այլ իմաստի։

Սակայն, ևս մեկ անգամ համաձայնվեմ «Կոմերսանտ»-ում հոդվածի հեղինակի հետ՝ «չճանաչված հանրապետության ճակատագիրը որոշվում է առանց չճանաչված հանրապետության կարծիքի»։ Իսկ այդ հանրապետության համար մենք ունենք բուբլիկներ։ Ավելի ճիշտ՝ դրանցից անցքեր։