Գառ, որը չի հավատում քյաբաբին Փորձը, իհարկե, փորձանք չէ

«Որքան էլ Ադրբեջանը պնդի, որ Ղարաբաղը պետք է զինաթափվի, որքան էլ դրան ձայնակցի Հայաստանի իշխանությունը, դրան հակառակ Ղարաբաղը ոչ թե պետք է ապառազմականացվի, այլ ճիշտ հակառակը՝ մեծացնի իր պաշտպանունակությունը, օգտագործի ինքնապաշտպանական ողջ պոտենցիալը»։ Սրանք սարգսյանական «Պատիվ ունեմ» խմբակցության քարտուղար Տիգրան Աբրահամյանի խոսքերն են:

Լկտի և միաժամանակ շատ միամիտ հայտարարություն: Պաշտպանունակության բարձրացում՝ դա առաջին հերթին նշանակում է փող, փող և ավելի շատ փող: Գումարած լոգիստիկա, առաջին հերթին՝ մատակարարման ուղիներ: Լաչինի միջանցքը, որը կապում է Ղարաբաղը Ղարաբաղի հետ առնչություն չունեցող պետության հետ, գտնվում է մեր մշտական հսկողության տակ՝ մենք տեսնում ենք ամեն ինչ և բոլորին։

Կարծում եմ՝ բավականին հասկանալի բացատրեցի հայ ռևանշիստների առջև դրված խնդրի բարդությունը։ Փող չկա, մատակարարման հնարավոր ուղիները մեր թիրախի տակ են։ Գառնուկները կարող են չհավատալ քյաբաբին, նման բան հաճախ է տեղի ունենում, բայց դա չի փրկում նրանց շամփուրի վրա միս լինելու հեռանկարից։ Որովհետև գառներին հավատում են մանգալն ու խորովածը: Իսկ մեր շամփուրներն ու մանգալը հիմա շատ մոտ են թե՛ գառնուկներին, թե՛ անջատողական ռևանշիստներին։ Ինչպես ասում են զինվորականները՝ կրակային շփման համար նվազագույն հեռավորության վրա։

Դիալեկտիկական մատերիալիզմը տրամաբանությունից և աշխարհագրությունից հետո իմ ամենասիրած գիտությունն է։ Գործընթացների անշրջելիություն՝ պայմանավորված հենց պատմության ընթացքի հետ: Իսկ այս գիտության, ինչպես նաև տրամաբանության և աշխարհագրության վրա ավելի լավ է չարանալ հոգեբուժարանում՝ բժիշկների հսկողության ներքո։

Եվ եթե ինչ-որ մեկը շարունակում է հերքել գիտական մեթոդի արժեքը, ապա մեր ռազմական բժիշկները կարող են կիրառել պատժիչ հոգեբուժության մեթոդները։ Սակայն կարծում եմ, որ բանը դրան չի հասնի, քանի որ ռևանշիստ Աբրահամյանի հայտարարությունն ավելի շատ ներքին լսարանի համար է, ասես նապաստակի ոտքը թափահարող շաման լինի: Մինչդեռ, հայ հասարակության մեջ տիրող տրամադրությունները... Բայց այս մասին Institute for Economics and Peace-ը ինձնից ավելի լավ կպատմի. 2022 թվականի խաղաղասիրության համաշխարհային ինդեքսում (Global Peace Index) Հայաստանը զբաղեցրել է 83-րդ տեղը աշխարհի 163 երկրների շարքում։ «Դափին հասցված պարզ հարվածը ուշքի բերեց մի ամբողջ ցեղին»։ Մինչդեռ Ադրբեջանը այս վարկանիշում 128-րդ տեղում է, ինչն անձամբ ինձ, ձեռք է տալիս, քանի որ նման հարևանների հետ այլ կերպ դժվար է. «I love the smell of napalm in the morning»:

Կտրել Հայաստանի հետ այն տարածքների կապը, որտեղ դեռևս չոչնչացված անջատողականներ կան՝ այնքան էլ դժվար գործ չէ։ «Հիշում ենք, հպարտ ենք, կարող ենք կրկնել»: Ամբողջ տարին և հատկապես ձմռան նախաշեմին նրանք պետք է նվնվան, տանջվեն, դողան ցրտից ու սովից։

Անջատողականները պետք է խելամիտ, չափավոր գնով վաճառքի հանեն իրենց բնակարանները և մեկնեն ցանկացած տեղ՝ Ռուսաստան, Հայաստան, Ֆրանսիա։ Թեկուզ գրողի ծոցը, դա մեր խնդիրը չէ: Այդ դեպքում նրանք գոնե ինչ-որ բան կստանան: Բացի այդ, գոյություն ունի մի արդարացի կարծիք՝ որ եթե «Հայաստանում ադրբեջանցիներ չկան, Ադրբեջանում էլ հայեր չպետք է լինեն»։

Եվ սա լավ է և ճիշտ, միակողմանի խաղն ավարտվեց. եկել է հատուցման ժամանակը։ Անջատողականները քիչ ընտրություն ունեն. մեռնել բնական մահով առանց էներգակիրների, մահանալ հատուկ գործողության արդյունքում, կամ էլ որքան հնարավոր է շուտ հեռանալ Ադրբեջանից։ Ես խորհուրդ եմ տալիս ընտրել վերջին տարբերակը: Կարգավիճակ չի լինի, կլինի «İti qovan», Խանքենդին ասես ափիդ մեջ լինի, Հայաստանը՝ նույնպես։ Մոբիլիզացիա, վերազինում և ատամներ ցույց տալու փորձերը կանխելը մեր առաջնահերթ խնդիրն է: Անջատողականներին պետք է պատժել պատճառով կամ առանց պատճառի: Պատճառ միշտ կարելի է գտնել, օրինակ՝ «ինչո՞ւ աչքերումդ հարգանք չեմ տեսնում»։ Այնքան ժամանակ, մինչև հնարավոր կարգավիճակի մասին մտածելը ֆիզիկական ցավ պատճառի: Ընկեր Բերջեսի պատգամներով:

«Պաշտպանունակությունը բարձրացնելը», «ինքնապաշտպանության ողջ ներուժն օգտագործելը» այնքան էլ լավ գաղափարներ չեն։ Չէ, իհարկե, դուք կարող եք փորձել և ավելացնել և օգտագործել: Բայց նախքան փորձելը, ինքներդ ձեզ հարց տվեք. ի՞նչ կլինի հետո։ Կլինի այն, ինչ կինոլոգներն անվանում են «վյազկա»: Մի խոսքով՝ փորձը փորձանք չէ, բայց եթե ինչ-որ բան պատահի՝ խմբագրությունը ձեզ զգուշացրել էր։