Բաքվի դատարան. dura lex, sed lex Սամիտ Ալիևի «Անհարմար ճշմարտությունը»

Իրավապաշտպան Սիրանուշ Սահակյանը հանդես է եկել՝ Վարդանյանի գործով մեղադրական եզրակացության վերաբերյալ հայտարարությամբ։ Դե, հանդես գալ, իհարկե, ոչ մեկին արգելված չէ, բայց այնուամենայնիվ պահանջվում է պահպանել պարկեշտության որոշ սահմաններ, որպեսզի հայտարարությունը թեկուզ հեռավոր կերպով նմանվի ճշմարտությանը։ Դե, սկսենք, բարեմախթանքով։ Dura lex, sed lex—և սա վիրավորանք չէ, այլ լատիներեն՝ օրենքը դաժան է, բայց օրենք է։
 
Նախ և առաջ, ինչպես համարում է Սիրանուշ Սահակյանիը՝ մեղադրական եզրակացության կազմողները փաստորեն Վարդանիանին մեղադրում են նրանում, որ նա հայ է, դա դրսևորվում է նրանում, թե ինչպես է ձևակերպված մեղադրանքը. հայ ազգին պատկանելությունը ներկայացվում է որպես առանցքային հիմք քրեական հետապնդման  համար։ Ոչ։ Մեղադրական եզրակացությունը հնչում է բոլորովին ոչ այնպես, իսկ նրան մեղադրում են ահաբեկչությունը ֆինանսավորելու, անօրինական զինված խմբավորումներ ստեղծելու, ինչպես նաև սահմանն անօրինական կերպով հատելու մեջ։ Ինչպես բոլորդ կարող եք համոզվել, դրա համար, որ Ռուբենը հայ է՝ ոչ ոք նրան չի դատում։
 
Երկրորդը, շարունակում է իրավապաշտպանը (արդեն թույլ տվեք նրան այդպես անվանել, ես ընդհանրապես չեմ սիրում ֆեմինիտիվներին), մեղադրական եզրակացության մեջ այսպես կոչված «ԼՂՀ»-ն, որտեղ իբրև ապրել է մոտ 150 հազար հայ՝ հայտարարվել է հանցավոր կազմակերպություն։ «Սա հակասում է միջազգային իրավունքի հիմնարար սկզբունքներից մեկին՝ ժողովուրդների ինքնորոշման իրավունքին», - մեջբերման ավարտ։ Լիակատար անհեթեթություն, թեկուզ այն պատճառով, որ իր պետական գոյության ձևի հարցը ինքնուրույն որոշելու,  իր քաղաքական կարգավիճակը՝ առանց արտաքին միջամտությանը ազատ որոշելու, և  իր տնտեսական ու մշակութային զարգացումը իրականացնելու յուրաքանչյուր ազգի իրավունքը հայերն արդեն իրականացրել են ժամանակակից Հայաստանի Հանրապետության սահմաններում, եթե որևէ մեկը մոռացել է՝ ուրեմն հիշեցնեմ, որ 1991 թվականի սեպտեմբերի 21-ին անցկացվեց հանրաքվե ԽՍՀՄ-ից դուրս գալու և անկախ պետություն ստեղծելու վերաբերյալ։ Հայկական ԽՍՀ-ի քաղաքացիների մեծամասնությունը քվեարկեց ինքնորոշման օգտին, իսկ Ադրբեջանի տարածքում երկրորդ հայկական պետություն երբեք չի լինի։ Իսկ մնացած ամեն ինչը զուտ անջատողականություն է, որը հանդիսանում է քրեականորեն պատժվող արարք, տեսեք Վարդանյանը և մեղադրյալի աթոռին մյուսները թույլ չեն տա, որ մենք ստենք։ Բացի այդ, ինչ-որ բան ինձ հուշում է, որ երկրորդ հայկական պետություն ընդհանրապես չի լինի, չնայած անձամբ ես, այո և ոչ միայն ես, բացարձակ դեմ չեմ նայել նրան, թե ինչ կլինի ներկայումս գոյություն ունեցող միակ հայկական պետության հետ, եթե հանկարծ՝ դե, ինչ գիտես՝ Մարսելի, Կրասնոդարի երկրամասի կամ Կալիֆոռնիայի հայերը հանկարծ հայտարարեն այն մասին, որ ունեն ինքնորոշման իրավունք։ Պատկերացրի՞ք։ Դա կլիներ էպիկական տեսարան՝ հերթական անգամ ծեծված դեմքերով և հետագա բողոքներով։ Կամ նույնիսկ ոչ, միայն ծեծված դեմքերով չէին պրծնի, այո և բողոք չէր լինի, պարզապես որովհետև բողոքողներ չէին մնա։ Այնպես որ գնահատեք մեր մարդասիրությունը, անջատողական ջանքերի համար պատիժը երբեմն շատ ավելի դաժան է լինում։ Dura lex, sed lex։
 
Բայց վերադառնանք հայտարարությանը, այն «երկրորդն» էր, իսկ հիմա, մեջբերում եմ հաջորդը. «Երրորդը, Վարդանյանին մեղադրում են Ադրբեջանի պետական սահմանն անօրինական կերպով հատելու մեջ, ինչը դարձավ պատրվակ 2023 թվականի սեպտեմբերի 27-ին նրա ձերբակալման համար։ Իրականում, այդ ժամանակ Լաչինի միջանցքը գտնվում էր ռուս խաղաղապահների վերահսկողության տակ, այսպիսով, ադրբեջանական կողմը որևէ հիմք չուներ Ռուբեն Վարդանյանին կալանավորելու համար»։ Դե, այստեղ ի՞նչ կարող ես ասել, ես, օրինակ, իրավաբան չեմ, բայց նույնիսկ ես՝ իրավաբանական կրթություն չունեցող մարդս, հասկանում եմ, որ այն փաստը, որ այդ ժամանակ Լաչինի միջանցքը գտնվում էր ռուս խաղաղապահների վերահսկողության տակ, չէր չեղարկում Ադրբեջանի իրավասությունը նրա՝ Ադրբեջանի, միջազգայնորեն ճանաչված տարածքի վրա, և, հետևաբար, նրան բավականին արդարացիորեն մեղադրեցին օրենքը խախտելու մեջ՝ ներողություն բառախաղի համար՝ «սահմանի անօրինական հատում» հոդվածով։ Եվ հետևաբար, սիրելի՛ երեխաներ և հարգելի մեծահասակ ընկերներ, եկեք բոլորս միասին՝ մեկ-երկու.  Dura lex, sed lex։ Ավելին, կարծում եմ, որ բացարձակապես բոլորը կհամաձայնվեն ինձ հետ,  այն, որ Վարդանյանը հայ է, իհարկե, չի հանդիսանում մեղքը ծանրացնող հանգամանք, բայց այս փաստը չի հանդիսանում նաև արդարացում, իսկ հետևաբար չի կարող ընդունվել որպես մեղքը մեղմացնող հանգամանք։
 
Ի դեպ, իմ պարտքն եմ համարում նշել, որ Վարդանյանը նաև ներառվել է ուկրաինական «Խաղաղարարի» պատժամիջոցների տվյալների բազայում՝ Ուկրաինայի և նրա քաղաքացիների դեմ կատարված հանցագործություններին մասնակցելու համար։ Նրա «Տրոյկա Դիալոգ» ներդրումային ընկերությունը ստեղծել է փողերի լվացմամբ զբաղվող օֆշորային ընկերությունների լայն ցանց, և  այս ամենի, ինչպես նաև այլ, ոչ պակաս հետաքրքիր բաների մասին  նա անպայման կպատմի հաջորդ դատական նիստերի ժամանակ։
 
Գիտեք, կար Գեորգի Վիցինի գլխավոր դերակատարությամբ «Անուղղելի ստախոսը» խորհրդային ֆիլմ։ Վիցինի կատարմամբ վարսավիր Տյուտյուրինի  մասին այնտեղ ասում են. Տյուտյուրինն ունի երկու թերություն. «Առաջինը, նա ստում է, իսկ երկրորդը՝ նա չգիտի, թե ինչպես ստել»։ Ամենայն հարգանքով հանդերձ, իմ կարծիքով, Վարդանյանի կամավոր և վճարովի պաշտպանների՝ նրան որպես բարերար, անմեղ գառ, համամարդկային արժեքների համար տառապող, չար մուսուլմանների ձեռքն ընկած նվիրյալ և գրեթե քրիստոնյա տառապյալ ներկայացնելու բոլոր փորձերը դատապարտված են ձախողման, թեկուզ միայն այն պատճառով, որ նա հասարակ, բայց որոշ չափով լկտիայացած հոֆ-գործոն էր։ Հոֆ-գործոնները՝ նրանք այնպիսի քեռիներ էին, ովքեր փող էին պարտքով տալիս եվրոպական թագավորական կամ պարզապես ազնվական և ազդեցիկ ընտանիքներին և/կամ զբաղվում էին նրանց ֆինանսներով։ Մինչդեռ, ֆինանսական և ոչ միայն ֆինանսական բարդությունների դեպքում ազնվական քեռիները առանց խղճի խայթի հանձնում էին այդ հոֆ-գործոններին՝ «ջութակահար պետք չէր», ինչպես ասում էին այդ լավ խորհրդային ֆիլմում, այնպես որ Աստված մի արասցե, իհարկե, որ ես ձեր տեղում լինեի, բայց ձեր փոխարեն ես չէի գոռա նրա անմեղության մասին, այլ մեղմություն կխնդրեի դատարանից։ Իհարկե, փաստ չէ, որ դատարանը կլսի, բայց սա պաշտպանությանը կտա հիմար և ոչ պրոֆեսիոնալ տեսք չունենալու որոշակի շանսեր։ Dura lex, sed lex։